ayasofya

• (bkz: istanbul) da sultanahmet semtinde dünyaca ünlü mimari yapı. ilk olarak bir kilise olarak ms. 2 yy.da bizanslılarca yapıldı. ardından 1453'te türklerin istanbul'u fethiyle 4 adet minare eklenerek camiye dönüştürüldü.
  devasa kubbesi uzun yıllar dünyanın en büyük kubbesi olarak kalmıştır, öyle ki mimar sinan bu kubbeyi anvak 'ustalık eserim' dediği ve 100 yaşına yaklaşmışken inşa ettiği selimiye'de geçebilmiştir.
  (ayasofya'nın kubbe çapı: doğu-batı ekseninde 30,87 m.
  kuzey-güney ekseninde 31,87m.)
• kubbe çapı olayı osmanlilar için hırs unsuru olmuş ayasofyadan geniş bir kubbe için sinan önce suleymaniye camiini yapmıştır, mimar sinan bunu çıraklık döneminin yapısı olarak nitelendirmiştir daha sonra 2. selim döneminde edirnede selimiyeyi yapmıştır. selimiyenin kubbe çapı ayasofyadan büyüktür. aralarındaki esas fark ise ayasofyada bulunan kubbenin üzerine oturtulduğu sinanın fil ayağı adını verdiği büyük ayaklar selimiyede yoktur, kubbe duvarların üzerine oturtulup, tamamen sıkıştırma kilit taşlarla yapılmıştır. ayasofyaya sonradan minareler eklenmiştir. bunların hepsi bir zamanda yapılmış olmayıp, değişen zamanlarda yıkılmak üzere olan kiliseyi desteklemesi için yapılmıştır zaten bakılınca minarelerin hepsi birbirinden farklı kısa ve tıknaz şeylerdir. daha sonra kaldırılmaları düşünülmüş ama bu sebepden dolayı yapılamamıştır. hırs olayı sonralarıda devam etmiş ayasofyanın karşısına sultan ahmet camii yapılmıştır. onun kadar büyük olmamıştır ama kanımca istanbuldaki en güzel camidir.(bkz: blue mosque)(bkz: at meydani)
• bugunku ayasofyanin insasina isadan sonra 530 larda baslanmis ve yine ayni yillarda bitirilmistir. miletli bir mimari vardir. aslinda iki mimari vardir ama digerini hatirlayamadim. ayrica bu yapida en dikkat cekici ve ilginc unsur kanimca, asagi kisimda yer alan 40 sutunun 8 tane yesil olanlarinin, selcuktaki artemis tapinagindan getirilmis olmasidir. ust kisimlarda da 67 sutun ile toplam 107 sutun ayakta tutmaktadir bu dev yapiyi. ve kubbesi o kadar yuksektir ki italyadaki pizza kulesi bu yapinin icine rahatlikla sigabilmektedir.
• mimarı felisin amcası olan eser.
• pazartesi gunleri kapalı olan mekan.
• kubbenin günümüz yapım tekniklerine aykırı bir sistem olmasına rağmen hala camii yaparken taklit ettiğimiz yapı. anthemius of tralles entrysinde belirtildiği üzere aydınlı (trailes) anteimos ve miletli (miletos) isodorus'un yaptığı, 5 yıl gibi rekor sürede biten, bütün imparatoluktaki tapınklardan sütünlar getirtilen, (en güzel sütünlar artemisten gelenlerdir) sütün fazlasının yerebatanda kullanıldığı yapı.
• efsanelerden bir taneside hz. ali'nin ayasofya'yı başparmağıyla kıble yönüne döndürmesidir.hala parmak izi ordadır denmekte ben görmedim daha. (bkz: mucize).
• tepesinde ciktiginiz seyinin "can kulesi olmadigini" bilmeniz gereken yer..
  (sanat tarihi dersinden kalmaniza neden olabilir..)
• muzenin cıkısında, justinyenin elindeki kilise modelini meryem'e sundugu mozaikte binanın camiye cevrilmeden, minareler ve dış destekler eklenmeden önceki halini gorebilirsiniz.
• hagia sophia olarak da bilinir
  (bkz: sophia)