fazlullah hurufi
-
hurufiliğin kurucu piri.
-
esterabadlı fazlallah olarak tanınır.
-
(bkz: cavidanname)
-
hurufilik'in kurucusu olan kişi. esterabad şehrinde doğduğundan bu isimle anılır. acayip işler yapmış bir adam olduğundan tarihte pek çok farklı isimde de anılmıştır. en bilinenleri şöyle;
- şihabbeddin bahaeddin fazlullah esterabadi
- fazlullah-ı hurufi
- fazlullah et-tebrizi (uzun süre tebriz'de yaşadığından dolayı)
- fazl-ı yezdan ("allan'ın üstünlüğü" anlamına gelir. hurufi kaynaklarında sıkça kullanılmıştır)
- fazlullah-ı helalhor (dinen yasaklanan yiyecekleri asla yemediğinden dolayı)
- sahib-i te'vil ("yorum üstadı" anlamına gelir. üstün rüya ve kuran yorumlarından dolayı müridlerinin verdiği isim)
- rabb el-alemin ("alemlerin tanrısı" anlamına gelir. kendini tanrı ilan etmesinden sonra müridlerinin verdiği isim)
- naimi (şiirlerinde kullandığı mahlası)
- varis-i mülk-ü süleyman ("süleyman'ın zenginliğinin mirasçısı" anlamına gelir. tanrılığını ilan ettikten sonra hz. süleyman gibi kuşlarla konuşabildiğini iddia ettiğinden kendine bu ismi vermiştir) -
hakkında yeni bir çeviri yayınlanmış kişi. http://www.kitapyurdu.com/…p?id=632097&sa=122292671
-
ömrüm boyunca şîrvân’da bir tek dostum olmadı.
dost nerede? hangi dost? keşke bir tanıdık olsaydı.
bu çağın hüseyin’iyim; düşmanlarım, yezîd ve şemir’im,
bütün günlerim aşure benim ve şîrvân da, kerbelâ...
varlığım olmadığı zamanlarda,
allah’tan başkası var değildi.
varlık mısr’ına geldiğimde,
züleyha yusuf’la birlikte değildi
meleğin bana secde ettiği gün,
baksana; havva, ademle birlikte değildi.
ben yaşamaktan söz ettiğimde,
mesîh meryem’in teninde değildi.
musa’mız allah’la konuştuğunda,
ortalıkta konuşan mevcut değildi. -
timurlenk, kendisini öldürtmüş tekkelerini dağıtmıştır. ayrıca doğduğu şehir olan esterabad'ı yakıp yıkmıştır.
-
orhan pamuk kara kitap' ta hurufilikten ve kendisinden bahsetmektedir. kara kitap' ta yer alan bir bölümden hareketle çekilen senaryosunu orhan pamuk' un , yönetmeliğini ise ömer kavur' un yaptığı (bkz: gizli yüz) filmi de hurufilikten izler taşıyan gayet hoş bir film.
fatih sultan mehmet döneminde osmanlı' da büyük nüfuz kazanan hurufiler gelişen sürece bağlı olarak birçok düşman kazanmış ve bu dönemde yüzlerce hurufi edirne' de yakılarak öldürülmüştür. -
fazlullah esterabadi, orhan pamuk'un kara kitabında da karşımıza çıkar. fazlullah ve yakınları öldürülünce , hurufilik anadolu'ya şair nesimi ile geçer.
-
lîmaallah’ın makamı vech-i fazlullah imiş
limenilmülkün lisânı nutk-i fazlullah imiş
kâf ü nûnun nâtıkı hem kâinatın hâliki
küntü kenz’in âşık u ma’şûku fazlullah imiş
kuvvet-i savt u kelâmin mebdei vü menşei
lâmekân’ın gencinin sâhibi fazlullah imiş
âlem-i zât ü sıfattan ayni vü mâhiyyeti
hem münezzeh cümlesinden zât-ı fazlullah imiş
gösteren esmâ-i hüsnâ öğreten esmâ-i kül
söyleyen tâhâ vü yâsin yâ’ni fazlullah imiş
sâhib-i tenzil ü te’vil ü kitab-ı âsman
ol kelâmullah-ı nâtık yâ’ni fazlullah imiş
enbiyâ vü evliyânın ma’budu hem maksûdu
âdem ü havvâ’ya mazhar hüsn-i fazlullah imiş
leyletülesrâ’da ahmed gördüğü vech-i ilâh
sûret-i şâbin katat ya’ni ki fazlullah imiş
nüh felek ü çerh ile seyr eyleyen şems ü kamer
beyt-i ma’mûrun esâsı sakfı, fazlullah imiş
ism olan bilkuvve vü bilfi’l fâ vü dâd ü lâm
ey yemînî her irenin nâmı fazlullah imiş
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap