*

  • kontrol diyagramları yardımıyla süreçlerin kontrol değerleri dışına çıkıp çıkmadığı, sürecin olumsuz bir trende girip girmediği vb gözlenebilir.
  • üretim sürecinin hata oranlarının, std. sapmalarının ve beklenen üretim miktarını belirlenmesi için kullanılan ve kapasite planlamaya yardımcı olan bir tekniktir
  • ingilizcesi statistical process control olan ve hemen spc olarak kısaltılan kavram.
  • fransızcası msp şeklinde kısaltılan ve aslen maîtrise statistique des procédés olan kavram.
  • walter shewhart tarafından 1924 dolaylarında geliştirilen proseslerin gidişatını izlemeye dayalı yöntem. belirli periyodlarla prosesten alınan örnekler sonucu elde edilen veri incelenir, standart sapma ya da ortalama değerler belirlenen limitlerin dışına çıktığı anda acilen sistemde bir sorun olup olmadığı incelenmeye başlanır. hatta bu noktada üretim durdurulmalı, hatanın kaynağı anlaşılıp giderilene kadar devam etmemelidir. türkiye'de de üretim süreçlerini kontrol altında tuttuğunu söyleyen çoğu şirket bu yöntemi uyguluyor gözükür ama gerçek anlamda sistemi uygulayan çok çok azdır.
  • amaç sıfır hatadır. proaktif davranmak bu sistemin esasını teşkil eder.
  • abd'de 1924'de doğmuş bir modeldir. fakat abd o zamanlar ne üretse zaten sattığı için uygulama zahmetine girmemiştir. ilk kez 2. dünya savaşı sonrası japonya'da uygulanmaya başlanmış ve japonya bu modeli diğer kalite modelleriyle birlikte din gibi benimsemiş, devlet eliyle ev hanımlarına dahi belletmiştir. (bkz: kaizen) öyle mükemmel bir adaptasyon uygulanmıştır ki japonya ekonomik savaştan galip çıkmıştır. ne zamanki abd'de japon arabaları daha kaliteli ve ucuz oldukları için satılmaya başlanmıştır, abd'de de uygulanmaya başlanmıştır. türkiye'de ise sadece uluslararası şirketlerde ve uluslararası şirketlerin tedarikçisi olan türk şirketlerinde gerçekten uygulandığı görülür. uyguluyorum diyen diğer türk şirketlerinde ise sadece makyajdır, göstermeliktir. çünkü, bizim kültürümüzde vasatla yetinilir, vasata şükredilir, allah bin bereket versin denilir, çabalamayla çarık yırtılır denilir, olduğu kadar olsun denilir, kalite bol gelir. kuş serisi arabalar için sıraya giren, parasını peşin ödeyen, rengi ne olursa olsun 6 ay sonra teslim almaya razı olmuş bir müşteri profili varsa eğer, işletmelerin ipk uygulamaları için bir neden de yoktur.
  • proses esnasında, belirlenen limitleri daha da sıkıştırarak hatalı parça üretmemeyi esas alan sistem. üretimi yapılan ürünler belli aralıklar ile kontrol edilir ve sonuçlar bir çizelge üzerine kaydedilir. oluşan sapmaların nedenleri araştırılır ve önlem alınır. genelde tercih edilen hesaplama yöntemi 6 sigmadır ve proses yeterince stabil ise istenen kalitedeki üretim oranı % 99,999 civarına kadar çıkar. bu da, hem bir seferde doğru üretim yapılması, hem de maliyetlerin azaltılması yönünde çok faydalıdır. zaten kalite anlayışının temel yapı taşları arasında bu iki kavram vardır.

    istatistiksel proses kontrol için genellikle ana iki çizelge bulunur. ilk çizelge x diagram diğeri r diargam'dır. x diagram, ölçüm sonuclarının ortalamasını, r diagram ise ölçülen kümedeki örneklerde kaydedilen en küçük ve en büyük değer arasındaki farkı gösterir. ölçüm için şartnamade verilen değerler minimum ve maksimum değerler olmasına rağmen, bu tolerans daha da daraltılarak prosesin nominal ölçüye yakın seyretmesi sağlanır. çeşitli formüller ile prosesin yeterli olup olmadığı hesaplanarak çizelgeye bakan kişiye yorum yapma şansı yaratır. olası piklerin sebebi araştırılır ve tekrarlamaması için gerekli önlemler alınır.

    ..........................................................................................................................................
    _____________________________________________________________________ üst kontrol limiti
    ..........................................................................................................................................
    _____________________________________________________________________
    ................................./\.......................................................................................................
    ...............____........./..\.../\........./\....../\............/\....../\..................../\...............................
    _ _ _ _ _/_ _ _\_ _ /_ _\/_ \_ _ /_ \_ /_ \_ _ _ /_ \_ /_ \_ _ _ _ _ _/_ \_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ nominal
    .__......../..........\__/.............\.../......\/......\....../......\/......\............../...................................
    .....\___/................................\/.................\__/.................\.........../....................................
    _____________________________________________\____/___________________
    ...........................................................................................\....../.......................................
    ______________________________________________\__/____________________alt kontrol limiti
    .............................................................................................\x/....................................................................

    ortadaki kesik çizgi, olması istenen değerdir. üst kontrol limiti izin verilen en büyük, alt kontrol limiti ise izin verilen en küçük değerdir. diğer iki çizgi ise toleransın sıkıştırılması ile elde edilen alt ve üst, yani üretimin doğru yapılmasını garantileyen limitlerdir. aşağı yukarı hareketli çizgi ise ölçüm sonuçlarının ortalamalarıdır ve dağılımın bu şekilde seyir etmesi istenir. çizelgede x ile belirtilmiş nokta ise prosesde bir sorun olduğunun göstergesidir. nedenleri araştırılır ve sorun giderilmeye çalışılır.
  • günlük yaşamdaki ifadeyle süreci (aslında sürecin ölçülebilir nitelikteki parçalarını) ölçmek, yeniden ölçmek, yeniden ölçmek, yeniden ölçmek, yeniden ölçmek, yeniden ölçmek, yeniden ölçmek, yeniden ölçmek ve sürecin çıktıları açısından sonuçları karşılaştırmaktır.
  • yeterlilik te denir. ppap sunumunun sabun olduğunu en iyi buradan anlarsınız.
hesabın var mı? giriş yap