nihavend

• türk müziğinde bir makam..
• (bkz: nihavend longa)
• şunlar da tsm örnekleri:
  1. affetmem asla seni (ateş olup yaksan da)
  2. ağlamakla inlemekle ömrüm gelip geçiyor
  3. anla artık, anla beni (son mektup)
  4. aşkın susuz bağında pınar gibi çağlarım
  5. ateş olup yaksan da (affetmem asla seni)
  6. ayrıldı gönül şimdi yine bir tek eşinden
  7. ayrılmak ne kadar zor, unutulmak çok acı
  8. bahâr bitti, güz bitti; artık bülbül ötmüyor
  9. baharda bu yıl bir melal var hüzün gibi
  10. bakmıyor çeşm-i siyâh feryâde
  11. bir demet yâsemen aşkımın tek hâtırası
  12. bir ihtimâl daha var, o da ölmek mi dersin?
  13. bir kerre bakanlar unutur derdi günahı
  14. biz çamlıca'nın üç gülüyüz
  15. bugün yine gönlümün bahçesinde gezindim
  16. dün gece saz meclisine neden geç geldin?
  17. ellerim böyle boş mu kalacaktı?
  18. gökyüzünde yalnız gezen yıldızlar
  19. göze mi geldim, sen mi unuttun?
  20. gözlerin bir aşk bilmecesi sorar gibi
  21. gözlerinin içine başka hayâl girmesin
  22. güller ne hoştur, renkler ne ince
  23. güzel bir göz beni attı bu derin sevdaya
  24. kalamis ^* , ^*
  25. kâtibim (üsküdar'a gider iken aldı da bir yağmur)
  26. kimseye etmem şikâyet, ağlarım ben hâlime
  27. körfezdeki dalgın suya bir bak, göreceksin
  28. menekşelendi sular, sular menekşelendi
  29. mümkün mü unutmak güzelim, neydi o akşam
  30. ne dert kalır ne hüzün, bir sudur akar zaman
  31. nerelerde kaldın ey serv-i nâzım
  32. rûhuma gecenin mâtemi doldu
  33. sâhilde o hoş bûseleri aldığım akşam
  34. sevenler hiç unutmaz ayrı düşse de yollar
  35. şarkılar seni söyler, dillerde nâme adın (huysuz ve tatlı kadın)
  36. unutturamaz seni hiçbir şey
  37. üsküdar'a gider iken aldı da bir yağmur (kâtibim)
  38. vücud ikliminin sultanısın sen
  39. yemeni bağlamış telli başına
  40. yine bu yıl ada sensiz içime hiç sinmedi
  41. yine hazan mevsimi geldi
• (bkz: nihavend savaşı)
• atatürk'ün en sevdiği makam. özellikle neo klasik türk müziğinin ana direklerinden.
• rasttan veya nevadan ba$lar, rasttan ba$lamada, guclu olan nevaya atlar. nevâ etrafındaki seslerde ilk dola$ımlarını olu$turan nihavend, tizdeki kurdi dortlusu icinde, diger bazı makam cesnilerinin karı$tirilmasiyla degi$iklikler gosterir. nevâ uzerinde u$$ak, beyatî veya arazbar veya buselik geckileri ile hicaz geckisi en cok yapılan geckilerdir. ancak, bu tur geckiler, makamın asli bünyesine ve huviyetine etki gostermezler, cünkü, gecici gecki niteligindedirler ve kısa sureli olurlar. tekrar neva üzerindeki kurdi dortlusune donulur ve nevadan itibaren rasta dogru buselik be$lisi icinde karara gelinir. bu arada, cargah perdesi uzerinde buselik geckisi yapilabileceği gibi, nikriz ve hicaz geckileri de yapılabilir. kurdi perdesinin bir asma karar perdesi olarak gorevi bulunur. bu takdirde, kısa bir acem a$iran geckisi soz konusu olur.
  
  rast perdesi, karar perdesidir. kararda, irak perdesi yeden olarak alinir veya yegaha kadar pestle$meler icinde yegahtan rasta atlayarak kararlar verildii de görülür.
  
  nihavendin tiz duragi gerdaniye perdesidir. gerdaniyeden itibaren geni$lemeler yapildiginda, cogu zaman buselik be$lisi icinde bu genişlemelerin çok olduğu görülür. sünbüle perdesi de bu genişlemeye ba$langic oldugunda, ekseriya acem a$iran makaminin uygulamasina yol acildigi belli edilmis olur.
  tizdeki geni$lemeleri, biraz evvel saydiğimiz bir iki gecici makam icinde sinirlamak dogru olmaz. bestekarın goru$ ve yorumuna gore ba$ka makamlar acarak geni$lemeler yapilmasi her zaman mumkundur.
  nihavendi, donanimda, kürdi ve nim hisar perdelerinin arıza i$aretlerini koyarak gosteririz. geni$lemelerde veya geckilerde ilgili makamin ariza isaretlerini yerlerine koyarız
• bu makama batı müziğindeki en yakın gam, sol minör gamıdır.
• (bkz: nihavend mucize)
• gecen aksam bir davet uzerine "ya ben boyle yerlere gitmem ki" diyerek gittigim ve cocukluk arkadasima ait oldugunu ogrenerek bundan sonraki hayatimda munta-zaman gitmek zorunda kalacagim etiler "kallavi ustu" seklinde ezik bir adresi olan supper mekan. canli fasil var, fiks-menu var, raki var, zenne var, arka masanin durup dururken komple arkadas cikmasi var. buyuk ihtimalle dogru-durust bir adresi de vardir, ama gitmek isteyenler icin : etiler kallavi ustu.
• duragi: rast perdesi
  seyri: inici-cikici. bazen cikici bazen inici gibi bir seyre baslarsa da, hemen inici-cikici hale doner.
  dizisi: buselik makami dizisinin rast perdesindeki seddidir.o halde rast perdesi uzerindeki buselik beslisine , guclu neva uzerinde bazen bir kurdi dortlusunun, bazen de buselik dizisinin ikinci seklinde oldugu gibi bir hicaz dortlusunun eklenmesinden meydana gelmistir.nihavend makami dizisi bati muziginin sol minor dizisiyle ayni diziye sahiptir. guclu uzerinde kurdi dortlusu bulunan dizi eski minor, hicaz dortlusu bulunan dizi ise armonik sol minordur.
  
  kaynak: turk musikisi nazariyati ve kudum velveleleri (ismail hakki ozkan)