saman sarısı

• nazım hikmetin son eşi vera tulyakovaya ithafen yazdığı şiiri. ünlü mutluluğun resmi dizesini ve on dokuz yaşım şiirini de içerir.
  
  seher vakti habersizce girdi gara ekspres kar içindeydi
  ben paltomun yakasını kaldırmış perondaydım
  peronda benden başka da kimseler yoktu
  durdu önümde yataklı vagonun pencerelerinden biri perdesi aralıktı
  genç bir kadın uyuyordu alaca karanlıkta alt ranzada
  sacları saman sarisi kirpikleri mavi
  kırmızı dolgun dudaklarıysa şımarık ve somurtkandı
  üst ranzada uyuyanı göremedim
  habersizce usulcacık çıktı gardan ekispires
  bilmiyorum nereden gelip nereye gittiğini
  baktım arkasından
  üst ranzada ben uyuyorum
  varşova’da biristol oteli'nde
  yıllardır böyle derin uykulara dalmışlığım yoktu
  oysa karyolam tahtaydı dardı
  genç bir kadın uyuyor başka bir karyolada
  saçları saman sarisi kirpikleri mavi
  ak boynu uzundu yuvarlaktı
  yıllardır böyle derin uykulara dalmışlığı yoktu
  oysa karyolası tahtaydı dardı
  vakit hızla ilerliyordu yaklaşıyorduk gece yarılarına
  yıllardır böyle derin uykulara dalmışlığımız yoktu
  iniyorum merdivenleri dördüncü kattan
  asansör bozulmuş yine
  aynaların içinde iniyorum merdivenleri
  belki yirmi yaşındayım belki yüz yaşındayım
  vakit hızla ilerliyordu yaklaşıyorduk gece yarılarına
  uçuncu katta bir kapının ötesinde bir kadın gülüyor
  sağ elimde kederli bir gül açıldı ağır ağır
  kübalı bir balerinle karşılaştım ikinci katta karlı pencerelerde
  taze esmer bir yalaza gibi geçti alnımın üzerinden
  sair nikolas gilyen havana'ya dondu çoktan
  yıllarca avrupa ve asya otellerinin hollerinde oturup içtikti
  yudum yudum şehirlerimizin hasretini
  iki şey var ancak ölümle unutulur
  anamızın yüzüyle şehrimizin yüzü
  kapıcı uğurladı beni gocuğu geceye batık
  yürüdüm buz gibi esen yelin ve neonların içinde yürüdüm
  vakit hızla ilerliyordu yaklaşıyordum gece yarılarına
  çıktılar önüme ansızın
  oraları gündüz gibi aydınlıktı ama onları benden başka gören olmadı
  bir mangaydılar
  kısa konçlu çizmeleri pantolonları ceketleri
  kolları kollarında gamalı haç işaretleri
  elleri ellerinde otomatikleri vardı
  omuzları miğferleri vardı ama başları yoktu
  omuzlarıyla miğferlerinin arası boşluktu
  hatta yakaları boyunları vardı ama başları yoktu
  ölümlerine ağlanmayan askerlerdendiler
  yürüdük
  korktukları hem de hayvanca korktukları belli
  gözlerinden belli diyemem
  başları yok ki gözleri olsun
  korktukları hem de hayvanca korktukları belli
  belli çizmelerinden
  korku belli olur mu çizmelerden
  oluyordu onlarınki
  korkularından ateş etmeğe de başladılar artsız arasız
  butun yapılara butun taşıt araçlarına butun canlılara
  her sese her kımıltıya ateş ediyorlar
  hatta şopen sokağı’nda mavi balıklı bir afişe ateş ettiler
  ve kurşun seslerini benden başka duyan yok
  ölüler bir ss mangası da olsa ölüler öldüremez
  ölüler dirilerek öldürür kurt olup elmanın içine girerek
  ama korktukları hem de hayvanca korktukları belli
  bu şehir öldürülmemiş miydi kendileri öldürülmeden önce
  bu şehrin kemikleri birer birer kırılıp derisi yüzülmemiş miydi
  derisinden kitap kabı yapılmamış miydi yağından sabun saclarından sicim
  ama işte duruyordu karşılarında gecenin ve buz gibi esen
  yelin içinde sıcak bir francala gibi
  vakit hızla ilerliyordu yaklaşıyordum gece yarılarına
  belveder yolunda düşündüm lehlileri
  kahraman bir mazurka oynuyorlar tarihleri boyunca
  bana ilk ve belki de son niş_animi bu sarayda verdiler
  tören memuru açtı yaldızlı ak kapıyı
  girdim büyük salona genç bir kadınla
  sacları saman sarisi kirpikleri mavi
  ortalıkta da ikimizden başka kimseler yoktu
  bir de akvareller bir de incecik koltuklar kanepeler bebek
  evlerindeki gibi
  ve sen bundan dolayı
  bir resimdin açık maviye çizilmiş belki de bir taş bebektin
  belki bir pırıltıydın düşünden damlamış sol mememin üstüne
  uyuyordun alaca karanlıkta alt ranzada
  ak boynun uzundu yuvarlaktı
  yıllardır böyle derin uykulara dalmışlığın yoktu
  ve iste kira kof şehrinde kapris barı
  vakit hızla ilerliyor gece yarılarına yaklaşıyoruz
  ayrılık masanın üstündeydi kahve bardağınla limonatamın arasında
  onu oraya sen koydun
  bir tas kuyunun dibindeki suydu
  bakıyorum eğilip
  bir koca kişi gülümsüyor bir buluta belli belirsiz
  sesleniyorum
  seni yitirmiş geri dönüyor sesimin yankıları
  ayrılık masanın üstündeydi cigara paketinde
  gözlüklü bir garson getirdi onu ama sen ısmarladın
  kıvrılan bir dumandı gözlerinin içinde senin
  sigaranın ucunda senin
  ve hoşça kal demeğe hazır olan avlucunda
  ayrılık masanın üstündeydi dirseğini dayadığın yerdeydi
  aklından geçenlerdeydi ayrılık
  benden gizlediklerinde gizlemediklerinde
  ayrılık rahatlığındaydı senin
  senin güvenindeydi bana
  büyük korkundaydı ayrılık
  birdenbire kapın açılır gibi sevdalanmak birilerine ansızın
  oysa beni seviyorsun ama bunun farkında değilsin
  ayrılık bunu fark etmeyişindeydi senin
  ayrılık kurtulmuştu yerçekiminden ağırlığı yoktu tüy gibiydi
  diyemem tüyün de ağırlığı var ayrılığın ağırlığı yoktu
  ama kendisi vardı
  vakit hızla ilerliyor gece yarıları yaklaşıyor bize
  yürüdük yıldızlara değen ortaçağ duvarlarının karanlığında
  vakit hızla akıyordu geriye doğru
  ayak seslerimizin yankıları sarı sıska köpekler gibi geliyordu
  ardımızdan koşuyordu önümüze
  yegelon üniversitesi’nde şeytan taşlara tırnaklarını batıra batıra dolaşıyor
  bozmağa çalışıyor kopernik'in araplardan kalma usturlabını
  ve pazar yerinde bezzazlar çarşısının kemerleri altında roka
  ene rol oynuyor katolik öğrencilerle
  vakit hızla ilerliyor gece yarılarına yaklaşıyoruz
  vuruyor bulutlara kızıltısı nova huta'nin
  orda köylerden gelen genç isçiler madenle birlikte
  ruhlarını da alev alev döküyor yeni kalıplara
  ve ruhların dökümü madenin dökümünden bin kere zordur
  meryem ana kilisesinde can kulesinde saat başlarını çalan
  borazan gece yarısını çaldı
  ortaçağdan gelen çığlığı yükseldi
  şehre yaklaşan düşmanı verdi haber
  ve sustu gırtlağına saplanan okla ansızın
  borazan iç rahatlığıyla öldü
  ve ben yaklaşan düşmanı görüp de haber veremeden
  öldürülmenin acısını düşündüm
  vakit hızla ilerliyor gece yarıları ışıklarını yeni söndürmüş
  bir vapur iskelesi gibi arkada kaldı
  seher vakti habersizce girdi gara ekispires
  yağmurlar içindeydi pirag
  bir gölün dibinde gümüş kakma bir saatti
  kapağını açtım
  içinde genç bir kadın uyuyor camdan kuşların arasında
  saçları saman sarısı kirpikleri mavi
  yıllardır böyle derin uykulara dalmışlığı yoktu
  kapadım kapağı yükledim sandığı yük vagonuna
  habersizce usulcacık çıktı gardan ekispires
  yağmurlar içindeydi pirag
  sen yoksun
  uyuyorsun alaca karanlıkta alt ranzada
  üst ranza bomboş
  sen yoksun
  yeryüzünun en güzel şehirlerinden biri boşaldı
  içinden elini çektiğin bir eldiven gibi boşaldı
  söndü artık seni görmeyen aynalar nasıl sönerse
  yitirilmiş akşamlar gibi viltava suyu akıyor köprülerin altından
  sokaklar bomboş
  butun pencerelerde perdeler inik
  tramvaylar bomboş geçiyor
  biletçileri vatmanları bile yok
  kahveler bomboş
  lokantalar barlar da öyle
  vitrinler bomboş
  ne kumaş ne kristal ne et ne şarap
  ne bir kitap ne bir şekerleme kutusu
  ne bir karanfil
  şehri duman gibi saran bu yalnızlığın içinde bir koca kişi
  yalnızlıkta on kat artan ihtiyarlığın kederinden
  silkinmek için lejyon erler köprüsü’nden martılara ekmek atıyor
  gereğinden genç yüreğinin kanına batırıp
  her lokmayı
  vakitleri yakalamak istiyorum
  parmaklarımda kalıyor altın tozları hızlarının
  yataklı vagonda bir kadın uyuyor alt ranzada
  yıllardır böyle derin uykulara dalmışlığı yoktu
  saçları saman sarısı kirpikleri mavi
  elleriyse gümüş şamdanlarda mumlardı
  üst ranzada uyuyanı göremedim
  ben değilim bir uyuyan varsa orda
  belki de üst ranza boş
  moskova'ydı üst ranzadaki belki
  duman basmış leh toprağını
  birest'i de basmış
  iki gündür uçaklar kalkıp inemiyor
  ama tirenler gelip gidiyor bebekleri akmış gözlerinin içinden geçiyorlar
  berlin'den beri kompartımanda bir başımayım
  karlı ovaların güneşiyle uyandım ertesi sabah
  yemekli vagonda kefir denen bir çeşit ayran içtim
  garson kız tanıdı beni
  iki piyesimi seyretmiş moskova'da
  garda genç bir kadın beni karşıladı
  beli karınca belinden ince
  saçları saman sarisi kirpikleri mavi
  tuttum elinden yürüdük
  yürüdük günesin altında karları çıtırdata çıldırta
  o yıl erken gelmişti bahar
  o günler çoban yıldızına haber uçurulan günlerdi
  moskova bahtiyardı bahtiyardım bahtiyardık
  yitirdim seni ansızın mayakovski alani'nda yitirdim ansızın
  seni oysa ansızın değil çünkü önce yitirdim
  avlucumda elinin sıcaklığı senin sonra elinin
  yumuşak ağırlığını yitirdim avlucumda sonra elini
  ve ayrılık parmaklarımızın birbirine ilk değişinde başlamıştı çoktan
  ama yine de ansızın yitirdim seni
  asfalt denizlerinde otomobilleri durdurup baktım içlerine yoksun
  bulvarlar karlı
  seninkiler yok ayak izleri arasında
  botlu iskarpinli çoraplı çıplak senin ayak izlerini birde
  tanırım
  milisyonerlere sordum
  görmediniz mi
  eldivenlerini çıkarmışsa ellerini görmemek olmaz
  elleri gümüş şamdanlarda mumlardır
  milisyonerler büyük bir nezaketle karşılık veriyor
  görmedik
  istanbul’da saray burnu akıntısını çıkıyor bir römorkör
  ardında uç macuna
  gaf ediyor da vah vak ediyor da martı kuşları
  seslendim mavnalara kızıl meydandan römorkörün
  kaptanın seslenemedim çünkü makinesi öyle
  gümbürdüyordu ki sesimi duyamazdı yorgundu da
  kaptan ceketinin düğmeleri de kopuktu
  seslendim mavnalara kızıl meydandan
  görmedik
  girdim giriyorum moskova’nın butun sokaklarında butun
  kuyruklara
  ve yalnız kadınlara soruyorum
  yün başörtülü güler yüzlü sabırlı sessiz kocakarılar
  al yanaklı kopça burunlu tazeler şapkaları yeşil kadife
  ve genç kızlar tertemiz sımsıkı gayetle de şık
  belki korkunç kocakarılar bezgin tazeler
  şapşal kızlar da var ama onlardan bana ne
  güzeli kadın milleti erkeklerden önce görür ve unutmaz
  görmediniz mi
  saçları saman sarısı kirpikleri mavi
  kara paltosunun yakası ak ve sedef düğmeleri kocaman
  prag’da aldı
  görmedik
  vakıalarla yarışıyorum bir onlar öne geçiyor bir ben
  onlar öne geçince ufalan kırmızı ışıklarını görmez olacağım diye ödüm kopuyor
  ben öne geçtim mi ışıldakları gölgemi düşürüyor yola gölgem
  koşuyor önümde gölgemi yitireceğim diye de bir telaştır alıyor beni
  tiyatrolara konserlere sinemalara giriyorum
  bolşoy'a gitmedim bu gece oynanan operayı sevmezsin
  kalamış’ta balıkçının meyhanesine girdim
  ve sait faik'le tatlı tatlı konuşuyorduk ben hapisten
  çıkalı bir ay olmuştu onun karaciğeri sancılar içindeydi
  ve dünya güzeldi
  lokantalara giriyorum estirt orkestraları yani cazları ünlülerin
  sırmalı kapıcılara bahşiş sever dalgın garsonlara
  gardıroptakilere ve bizim mahalle bekçisine soruyorum
  görmedik
  çaldı gece yarısını stirasnoy manastırı'nın saat kulesi
  oysa manastır da kule de yıkıldı çoktan
  yapılıyor şehrin en büyük sineması oralarda
  oralarda on dokuz yaşıma rastladım
  birbirimizi birde tanıdık
  oysa birbirimizin yüzünü görmüşlüğümüz yoktu
  fotoğraflarımızı bile
  ama yine de birbirimizi birde tanıdık şaşmadık el sıkışmak istedik
  ama ellerimiz birbirine dokunamıyor aramızda kırk yıllık zaman duruyor
  uçsuz bucaksız donmuş duruyor bir kuzey denizidir
  ve stirasnoy alanı'na şimdi puşkin alanı kar yağmağa başladı
  üşüyorum hele ellerim ayaklarım
  oysa yün çoraplıyım kunduralarımla eldivenlerim kürklü
  çorapsız olan oydu bezle sarmış postallarında ayaklarını
  elleri çıplak
  ağzında ham bir elmanın tadı dünya
  on dördünde bir kız memesi sertliği avuçlarındaki
  gözünde türkülerin boyu kilometre ölümün boyu bir karış
  ve haberi yok başına geleceklerin hiçbirinden
  onun başına gelecekleri bir ben biliyorum
  çünkü inandım onun bütün inandıklarına
  sevdim seveceği bütün kadınları
  yazdım yazacağı bütün şiirleri
  yattım yatacağı bütün hapislerde
  geçtim geçeceği bütün şehirlerden
  hastalandım bütün hastalıklarıyla
  bütün uykularını uyudum gördüm göreceği bütün düşleri
  bütün yitireceklerini yitirdim
  saçları saman sarısı kirpikleri mavi
  kara paltosunun yakası ak ve sedefli düğmeleri koskocaman
  görmedim
  on dokuz yaşım beyazıt meydanı’ndan geçiyor çıkıyor
  kızıl meydanca konkord'a iniyor abidin'e
  rastlıyorum da meydanlardan konuşuyoruz
  evveli gün gagarin en büyük meydanı dolaşıp döndü
  titof da dolaşıp dönecek hem de on yedi buçuk kere
  dolanacak ama daha bundan haberim yok
  meydanlarla yapılardan konuşuyoruz abidin'le tavan arasındaki otel odamda
  sen ırmağı da akıyor notr dam'in iki yanından
  ben geceleyin penceremden bir ay dilimiymiş gibi görüyorum
  sen ırmağını rıhtımında yıldızların
  bir de genç bir kadın uyuyor tavan arasındaki odamda
  paris damlarının bacalarına karışmış
  yıllardır böyle derin uykulara dalmışlığı yoktu
  saman sarısı saçları bigudili, mavi kirpikleriyse yüzünde bulut
  çekirdekteki meydanla çekirdekteki yapıdan konuşuyoruz abidin'le
  meydanda fırdonen celalettin'den konuşuyoruz
  abidin uçsuz bucaksız hızın renklerini döktürüyor
  ben renkleri yemiş gibi yerim
  ve matis bir manavdir kozmos yemişleri satar
  bizim abidin de oyle avni de levni de
  mikroskopun ve füze lumbuzlarının gördüğü yapılar meydanlar renkler ve sairleri ressamları çalgıcıları onların
  hamlenin resmini yapıyor abidin yüz elliye altmışın meydanlığında
  suda balıkları nasıl görüp suda balıkları nasıl avlayabilirsem
  öyle görüp öyle avlayabilirim kıvıl kıvıl akan
  vakitlari tuvalinda abidin'in
  sen ırmağı da bir ay dilimi gibi
  genç bir kadın uyuyor ay diliminin üstünde
  onu kaç kere yitirip kaç kere buldum daha kaç kere yitirip
  kaç kere bulacağım
  işte böyle işte böyle kızım düşürdüm ömrümün bir
  parçasını sen ırmağına sen misel köprüsü’nden
  ömrümün bir parçası mösyö dupon'un oltasına takılacak
  bir sabah çiselerken aydınlık
  mösyö dupon çekip çıkaracak onu sudan paris'in mavi
  suretiyle birlikte ve hiçbir şeye benzetemeyecek
  ömrümün bir parçasını ne balığa ne pabuç eskisine
  atacak onu mösyö dupon gerisin geriye paris'in suretiyle
  birlikte suret eski yerinde kalacak
  sen ırmağıyla akacak ömrümün bir parçası büyük
  mezarlığına ırmakların
  damarlarımda akan kanın hışırtısıyla uyandım
  parmaklarımın ağırlığı yok
  parmaklarım ellerimle ayaklarımdan kopup havalanacaklar
  salına salına dönecekler basımın üstünde
  sağım yok solum yok yukarım aşağım yok
  abidin'e söylemeli de resmini yapsın beyazıt meydanı’nda
  şehit düsenin ve gagarin yoldasın ve daha adini sanını
  kaşını gözünü bilmediğimiz titof yoldasın ve ondan
  sonrakilerin ve tavan arasında yatan genç kadının
  küba’dan döndüm bu sabah
  küba meydanında altı milyon kişi akı karasi sarisi melezi
  ışıklı bir çekirdek dikiyor çekirdeklerin çekirdeğini
  güle oynaya
  sen mutluluğun resmini yapabilir misin abadin
  işin kolayına kaçmadan ama
  gül yanaklı bebesini emziren melek yüzlü anneciğin resmini değil
  ne de ak örtüde elmaların
  ne de akvaryumda su kabarcıklarının arasında dolanan kırmızı baliğinkini
  sen mutluluğun resmini yapabilir misin abidin
  1961 yazı ortalarında küba’nın resmini yapabilir misin
  çok şükür çok şükür bu günü de gördüm ölsem de gam yemem
  gayrinin resmini yapabilir misin üstat
  yazık yazık
  havana'da bu sabah doğmak varmışın resmini yapabilir misin
  bir el gördüm havana’nın 150 kilometre doğusunda deniz
  kıyısına yakın bir duvarın üstünde bir el gördüm
  ferah bir türküydü duvar
  el okşuyordu duvarı
  el altı aylıktı okşuyordu boynunu anasının
  on yedi yaşındaydı el ve mariya'nın memelerini okşuyordu
  avlucu nasır nasırdı ve karayip denizi kokuyordu
  yirmi yaşındaydı el ve okşuyordu boynunu altı aylık oğlunun
  yirmi beş yasındaydı el ve okşamayı unutmuştu çoktan
  otuz yasındaydı el ve havana’nın 150 kilometre doğusunda
  deniz kıyısında bir duvarın üstünde gördüm onu
  okşuyordu duvarı
  sen el resimleri yaparsın abidin bizim ırgatların demircilerin ellerini
  kübalı balıkçı nikolas'in da elini yap karakalem
  kooperatiften aldığı pırıl pırıl evinin duvarında okşamaya
  kavuşan ve okşamayı bir daha yitirmeyecek kübalı
  balıkçı nikolas'in elini
  kocaman bir el
  deniz kaplumbağası bir el
  ferah bir duvarı okşayabildiğine inanamayan bir el
  artık butun sevinçlere inanan bir el
  güneşli denizli kutsal bir el
  fidel'in sözleri gibi
  bereketli topraklarda şekerkamışı hızıyla fışkırıp yeşerip ballanan umutların eli
  1961'de küba’da çok renkli çok serin ağaçlar gibi evler
  ve çok rahat evler gibi ağaçlar diken ellerden biri
  çelik dökmeğe hazırlanan ellerden biri
  mitralyözü türküleştiren türküleri mitralyözleştiren el
  yalansız hürriyetin eli
  fidelin sıktığı el
  ömrünun ilk kurşunkalemiyle ömrünun ilk kadına
  hürriyet sözcüğünü yazan el
  hürriyet sözcüğünü söylerken sulanıyor ağızları kübalıların
  bal kutusu bir karpuzu kesiyorlarmış gibi
  ve gözleri parlıyor erkeklerinin
  ve kızlarının eziliyor içi dokununca dudakları hürriyet sözcüğüne
  ve koca kişileri en tatlı anılarını çekip kuyudan yudum yudum içiyor
  mutluluğun resmini yapabilir misin abidin
  hürriyet sözcüğünun resmini ama yalansızının
  aksam oluyor paris'te
  nötr dam turuncu bir lamba gibi yanıp söndü ve paris'in
  bütün eski yeni taşları turuncu bir lamba gibi yanıp söndü
  bizim zanaatları düşünüyorum şiirciliği resimciliği çalgıcılığı
  filan düşünüyorum ve anlıyorum ki
  bir ulu ırmak akıyor insan eli ilk mağaraya ilk bizonu çizdiğinden beri
  sonra bütün çaylar yeni balıkları yeni su otları yeni tatlarıyla
  dökülüyor onun içine ve kurumayan uçsuz bucaksız akan bir o dur
  paris'te bir kestane ağacı olacak
  paris'in ilk kestanesi paris kestanelerinin atası
  istanbul’dan gelip yerleşmiş paris'e boğaz sırtlarından
  hala sağ mıdır bilmem sağsa iki yüz yaşında filan olmalı
  gidip elini öpmek isterdim
  varıp gölgesinde yatsak isterdim bu kitabin vaadini
  yapanlar yazısını dizenler nakışını basanlar bu kitabı
  dükkanında satanlar para verip alanlar alıp da seyredenler
  bir de abidin bir de ben
  bir de saman sarısı belası, başımın.
• (bkz: haziranda ölmek zor)
• http://www.siir.gen.tr/…zim_hikmet/saman_sarisi.htm
• film gibi, kitap gibi, gercek ama ruya gibi bi $iir.
• karelerini tek tek insanin gozunde canlandiran muthis bir nazim hikmet eseri. yanlizca bir $iir, bir roman, yada bir filme sigmayacak guzellikte...
• nazım'ın o bütünlüklü karakterinde aşkı ve devrimci mücadeleyi nasıl "birini çıkartıp birini giydiği kimlikler" gibi değil de "birbirini besleyen ve onu o yapan iki unsur" şeklinde bir arada tuttuğunu gösteren ve hayatın -acının en katışıksızı da bunun parçası olarak- ne kadar derin ve şahane olduğunu gösteren şiir...
• nazim hikmet'in evet, buyuk sair oldugunu bir daha, bir daha gozume sokan siir. bir arkadasin^* da cok guzel belirttigi gibi, buyuk sair sonrasini onceler; nazim hikmet sonraki kırk yılın siirini bir yerlerinde yaratmistir. biz asagidaki dizeleri ikinci yeni'ye benzettik en cok. cansever, uyar, bunlari okumus, okumus da yazmistir diye dusunduk. ayrılıktan bahsetmesi cabası!
  
  vakit hızla ilerliyor gece yarılarına yaklaşıyoruz
  ayrılık masanın üstündeydi kahve bardağınla limonatamın arasında
  onu oraya sen koydun
  bir tas kuyunun dibindeki suydu
  bakıyorum eğilip
  bir koca kişi gülümsüyor bir buluta belli belirsiz
  sesleniyorum
  seni yitirmiş geri dönüyor sesimin yankıları
  ayrılık masanın üstündeydi cigara paketinde
  gözlüklü bir garson getirdi onu ama sen ısmarladın
  kıvrılan bir dumandı gözlerinin içinde senin
  sigaranın ucunda senin
  ve hoşça kal demeğe hazır olan avucunda
  ayrılık masanın üstündeydi dirseğini dayadığın yerdeydi
  aklından geçenlerdeydi ayrılık
  benden gizlediklerinde gizlemediklerinde
  ayrılık rahatlığındaydı senin
  senin güvenindeydi bana
  büyük korkundaydı ayrılık
  birdenbire kapın açılır gibi sevdalanmak birilerine ansızın
  oysa beni seviyorsun ama bunun farkında değilsin
  ayrılık bunu fark etmeyişindeydi senin
  ayrılık kurtulmuştu yerçekiminden ağırlığı yoktu tüy gibiydi
  diyemem tüyün de ağırlığı var ayrılığın ağırlığı yoktu
  ama kendisi vardı
• gerek kullanılan şahane tekrarlarla ("saçları saman sarısı, kirpikleri mavi" gibi) yarattığı ritmi; gerek nazım'ın birkaç yılda yaptığı çeşitli seyahatlerdeki mekanları içermesi (misal prag, havana, moskova...); gerekse doğrudan veya dolaylı çeşitli ifadelerden ("vakit hızla ilerliyor, geceyarılarına yaklaşıyoruz" ya da "seher vakti habersizce girdi gara ekspres" gibi) okurken beni koca bir yolculuğun içerisinde nazım'ın kafasında dolaşıyorum hissine sürüklemiştir. bence, şiirin çokça dillendirilen özelliklerinden olan fotoğrafikliği de bundan kaynaklanmaktadır. ayrıca; şiirin sonundaki "tüm dostlarla birlikte o ulu ağacın altında yatma arzusu" şeklinde ifade edilebilecek durum da, buna göre, yolculuğun dingin bir güzellikte tamamlanması şeklinde yorumlanabilir. hatta, biraz daha zorlayan bir okuma ile; mevzubahis yolculuğun cennetsi sonunun komünizm (özellikle de şiirin son kısmının sosyalist bir ülke kurma arzusuyla yanan küba ile tamamlandığını ve nazım'ın dünya görüşü düşünüldüğünde) olduğu da düşünülebilir.
• nazım hikmet'in, umudu her zaman lirik bir şekilde anlatan nazım hikmet'in, artık yavaş yavaş politik ekseninden uzaklaştığı, karşılık alamadığı aşklarının kırıklığını anlattığı, en büyük aşkı sovyetler birliği'nden artık şüphe etmeye başladığı (yanlış anlaşılmasın şüphe, sosyalizmden değil; sovyetler birliğindendir), çok sevdiği mayakovski gibi "sovyet edebiyat komiserlerini" hiç sallamadan toplumcu gerçekçilik'i bir kenara bıraktığı, anlamı zorladığı, çok sevdiği türkçe'nin en güzel hali olan devrik cümlelerden bol bol kurduğu ve çok sevdiği vera tulyakova' ya "derin saygılarını" sunarak başladığı şiiri.
• en kısa tanımıyla, dünyanın en güzel şiiridir.
  
  iddialı bir şey ya bu şimdi; düşüneceksiniz. charles baudelaire mi dersiniz, edgar allan poe mu, yoksa william shakespeare mi? ne fark eder? paris sıkıntısı da diyebilirsiniz, annabel lee de ve hatta 66'ncı sone de...
  
  fakat?!
  
  ne fakat! fakat makat yok...
  
  en başta, çevrilmiş bir şiiri sevmiyorum ben. paul eluard, louis aragon, vladimir mayakovski ya da pablo neruda... hangisini ikinci yeni kadar sevdiniz ya da bir edip cansever'in, bir turgut uyar'ın yanına koyabildiniz? puşkin'i mi bir tutalım, yoksa çok eskilere gidip catullus ya da ilahi komedya mı diyelim? haikular, baladlar, gazeller, sonneler... hangisini karıma mektup'tan daha çok sevebildiniz? oscar wilde'ın, friedrich hölderlin'in, goethe'nin ya da rainer maria rilke'nin şairliği iyi hoş, kabul, fakat hangisinin şiirinde bu şiirdeki gibi mide ağrısı çektiniz?
  
  kaldı ki bu şiiri nazım hikmet'in herhangi bir şiiri ile bile karşılaştıramayız, yaşamaya dair ya da severmişim meğer istisnalarıyla birlikte...
  
  demek ki neymiş, bu şiir bu dünyada yazılmış en güzel şiirmiş.
  
  dağılın şimdi...
  
  ha bir de, bu şiiri shine on you crazy diamond ile okumayı deneyiniz ve teşekküre zahmet etmeyiniz...