• (bkz: imam gazali)
  • akla dayanan her şeyi reddeden ve gerçeklerin akıl yoluyla değil sadece sezgilerle anlaşılabileceğini öne süren sistem, öğreti. inancı ön planda tutarlar, islamın yozlaşmasında büyük rolleri vardır.
  • (bkz: intuisyonizm)
  • kurucusunun henri bergson** oldugu ve rasyonalizm'e tepki olarak ortaya çıktığı söylenir. gerçeğin mutlak olarak bilinebileceğini **ve bunun ancak sezgi gücüyle olabilecegini öne sürer. bu noktada ona göre akıl duyular fizik bedenin gereçleri ikinci üçüncü planlara atılır.

    bergson'a göre insanda içgüdü ve zeka olmak üzere iki temel yeti vardır. zeka evreni tanımamız için değil ama ona egemen olmamız için gereklidir. evren ve yaşam sürekli hareket değişim ve oluşum halindedir. sadece maddeyi kavrayan ve uyum aracı olan zeka ile evren ve yaşamın özünü kavramaya olanak yoktur. içgüdüye gereksinimimiz vardır.

    bir başka sezgiciyse daha önce yaşamış islam düşünürü gazalidir. o da kendince "evrenin ve yaşamın özünü kalp gözü ile kavramalı" diyerek sezgicilik semalarına balıklama dalış yapmıştır.
  • tecrübe edilen bir durumun doğru ya da yanlış olduğuna ,diğer tüm etkenlerden bağımsız olarak, o an bir tür duygusal refleks göstererek karar verme. ilk sezgiciler, sezgilerin kesinlikle doğru olduğunu ve yanlışlanamadığını savunurken modern ahlak felsefesinde sezgilerin öğrenme ve tecrübe etme sürecinde değişip, bireyin temel ahlak prensiplerini tümüyle şekillendirebileceği kabul ediliyor. (bkz: ahlak felsefesi)
  • entuvisyonuzim ya da mistisizm adlarıyla da anılan felsefi akım
  • benim aklın açıklayamadıklarını 'aşkın' açıklaması diye yorduğum yoldur.
  • islam dinine "sokuluşu" imam gazali'den daha öncedir. iş imam eşari ve hasan basri'ye kadar gider. imam gazali, kendisinden çok önce temelleri atılmış bu görüşü hristiyanlık ve hinduizmden getirdiği diğer kavramlarla besleyerek tam teşeküllü bir mezhep haline getirmiş ve şafilik mezhebini ünlendirmiştir. şafilik, gazalicilik, nurculuk, fettulahçılık bu akımın sürekliliğini oluşturur.

    bu akımın diğer iki temel ilkesi:

    (bkz: gizemcilik)
    (bkz: yazgıcılık)
  • aklın, gözlemin, deneyin yetersiz kaldığı durumlarda devreye girer bu düşünce. sezgi ile tam olarak kavranır bilgi. insanın içine doğan bir ışık hüzmesi gibi.

    (bkz: henri bergson)

    (bkz: gazali)
hesabın var mı? giriş yap