telif hakkı

• bir fikir, bilim veya sanat eserini yaratan kişinin, bu eserden doğan haklarının hepsi...
• microsoft oyunlarini tezgah altindan sattiran kanun
• (bkz: telef hakki)
• (bkz: lisanssiz yazilim)
• telif hakkiyla ilgili ilk kanun, 1486 tarihli act ann'dir (ingiltere kralicesinin adiyla anilmaktadir).
  
  bunun disinda pratik bilgiler soyle:
  
  telif hakkinin soz konusu olmasi icin ortada bir "eser" bulunmasi gerekmektedir. eser dedigimiz seyin ise iki kriteri vardir:
  1. objektif (yani somut olmasi, kafadaki bir fikrin telif hakki alinamaz, kagida, tuvale, porteye vs. dokulmus olmasi gerekir)
  2. subjektif (sahibinin ozelligini tasimasi)
  ucuncu ve ihtilaf konusu olan ise iktisadi degere sahip olmasi.
  
  iste siz yaptiginizin bir eser oldugunu beyan ederseniz (irade beyani) o zaman bunun telif hakkini da alirsiniz.
  
  telif hakkinin bitimi ise olene kadar + 70 yil olarak belirlenmis (uc jenerasyon da [siz, cocugunuz ve torununuz] faydalanabilsin diye).
  
  bu arada telif hakki, bir fikri hak olmasi acisindan, mutlak haklara giriyor. yani maddi haklari devredilebilse de manevi haklari devredilemiyor (mesela bir resminizi sattiginizda tuvali ve uzerindeki boyayi satsaniz da fikri satmis olmuyorsunuz. bu nedenle, eger kalkip da biri uzerinde oynama yaparsa o kisiyi dava edebiliyor ve davayi kazanabiliyorsunuz).
• sahibinin ozelligini tasimasini bir ornekle aciklamak gerekirse, bir adamin yuz tane bardak urettigini dusunun. bu bardaklarin eser olarak kabul edilmesi -eger standart bardak formundaysa- mumkun degil. ama eger bardagi ureten bir heykeltras ise, o zaman urettigi bardak(lar) eser kabul edilir.
• isleme eserler icin de telif hakki gecerlidir.
  isleme eserler, mevcut eserin modifiye edilmesi ile (baska bir dile cevrilmesi mesela) karakterizedir. yani bir kaynak eser vardir ve -eser sahibinin izni ile- degistirilebilir. sanirim, bir kitabin film haline getirilmesi de buna girer.
  
  (kaynak: turgut agar'in ceviri derneginde yaptigi konusmadan akilda kalanlar)
• mazhar fuat ozkanin sirket degistirdikten sonra^* yaptigi "donmem yolumdan" isimli albumunden bir parca. "hani fuat gunere yakistirdim ama mazhar alansona hic yakistiramadim" denebilecek bir sarkidir.
• dünyada gema türkiyede ise mesam gibi kuruluşların ilgilendiği mesele.
• (bkz: royalty)