• ocak-temmuz 1879 tarihleri arasında güney afrikadaki zulu krallığı ile ingiliz imparatorluğu arasında vuku bulan savaştır.

    savaşın nedenleri:

    ingiliz himayesi altındaki transvaal ile zulu krallığı arasındaki sınır anlaşmazlıkları ile zulu hükümranlığında yaşayan farklı kabilelerin kötü muamele görmesini bahane eden ingiltere kral cetshwayo'ya bir ültimatom verir. ültimatomun reddedilmesi üzerine ingiliz ordusu zulu sınırlarını geçerek işgale başlar.

    savaşın seyri:

    5000 kişilik ingiliz gücü aşağı tugela, rorkes drift ve utrecht bölgelerinden üç kol halinde zulu kraliyet kraal'i ulundi'yi hedef alan bir yürüyüşe başlarlar. karşılarında her biri 10.000 kişilik dört tümene ayrılmış 40.000 kişilik zulu ordusu vardır. ingilizler martini henry tüfekleri ile gatling makineli toplarının yüksek ateş gücüne, zulular ise yakın dövüşte aman vermez mızrak (bkz: iklwa) ve topuzlarına güvenmektedirler. 22 ocak sabahı 1500 kişilik ingiliz merkez kolunun yaklaşık yarısını oluşturan 800 asker isandhlwana dağının eteğinde kamp kurmuşken bir zulu tümeni tarafından basılarak son erine kadar katledilir. aynı tümenden ayrılan 4000 kişi tutarında bir zulu alayı rorkes drift karakoluna saldırır ancak garnizondaki 110 askerin inatçı savunması sonucu 350 ölü bırakarak çekilmek zorunda kalır. uğranılan felaket üzerine ingiliz güçleri komutanı lord chelmsford ilerleyişi durdurur ve diğer iki kola da savunma düzenine geçme emrini verir. fakat isandhlwana faciası onun sonunu hazırlamıştır: görevden alınır ve yerine tecrübeli asker sir garnet wolseley getirilir. bir yandan ingiliz güçleri sınıra yığınak yapmaya başlarlar.

    mart başında ingilizler hazırlıklarını tamamlayarak eshowe'de kuşatılan güney işgal kolunu kurtarmak üzere yürüyüşe başlarlar. 25.000 kişilik bir zulu ordusu da ingilizleri durdurmak üzere harekete geçer. 2000 kişilik ingiliz gücü khambula mevkiinde bir savunma laageri kurarak zulu karşı sadırısını göğüsler. yapılan muharebede 2000 zulu ölürken ingilizlerin kaybı 29 kişide kalır. 2 nisan günü gingingdlovu'da bulunan ana ingiliz kampına saldıran zulular 1500 ölü bırakırken ingiliz zayiatı 2 ölü ve 52 yaralıdır. savaşın kaderi artık belli olmuştur.

    ağızları iyice yanmış olan ingilizler tedbiri sıkı tutarak hazırlıklarını tamamlamak için haziran ayına dek beklerler. yığınakları tamamlanınca iki koldan ulundi üzerine ilerlemeye başlarlar. 4 temmuz günü 4200 kişilik ana ingiliz kolu ulundi önlerine varır. çoğu genç ve deneyimsiz savaşçılardan oluşan 15.000 kişilik zulu ordusu ümitsiz bir saldırı yapar. martini tüfekleri, gatlingler ve sahra topları ile biçilen zulu ordusu 1500 ölü bırakarak dağılır. ingiliz ordusu başka direnişle karşılaşmadan ulundiye girer. kraal isandhlwana'nın intikamı olarak ateşe verilir.

    sonuç:

    kral cetshwayo kaçmaya çalışsa da 28 ağustosta yakalanrak tahtından indirilir ve sürgüne gönderilir. zulu krallığı doğrudan doğruya işgal edilerek kap sömürgesine bağlanır. bu mümbit topraklar yeraltı ve yerüstü kaynaklarıyla ingiliz imparatorluğunun zenginliğine zenginlik katarlar.

    kaynak: zulu war, ian knight, osprey publishing

    (bkz: kraliçe victoria)
hesabın var mı? giriş yap