• mizahi yönü en gelişkin divan edebiyatı şairlerinden biridir şeyhi.. asıl adı yusuf sinan'dır; asıl mesleği de hekimliktir zaar.. vak'anüvislerin doğum tarihinde bir türlü uzlaşamadığı bu şairgil, 15. yy. ortalarında yaşamış gibi görünmektedir; zira, germiyan beyi yakup çelebi ve osmanlı sultanı çelebi mehmet'in özel göz hekimliğini yaptığı kayıtlar arasındadır (miyop imiş ikisi de)..

    divanı vardır elbet, "divan-ı şeyhi" adında.. yanısıra "harname", "hüsrevü şirin" ve "dürrul akaid" adlı zarif eserlerin de yazarıdır şeyhi bey..
  • 15. asır divan şairlerindendir. şeyhü'l-şuarâ olarak nam salmış ve kendisine şeyhî mahlasını uygun görmüştür. hekim olmasından mıdır bilimez uzunca yaşamış, bir çok padişah***** görmüştür. nüktedan bir mutasavvıf olan şeyhî; tasavvufla ilgilisi ve tarîkata mensup olması dolayısıyla eserlerinde sükûn, tevekkül, teslimiyet gibi konuları işlemiştir. asıl büyük şöhretini ise, hüsrev ü şîrîn’i sayesinde kazanmıştır.
  • zâhidi gör ki gezer ‘aşk ile meyhâneleri
    göreli sendeki ol nergis-i mestâneleri

    yüzü gül şem’ine karşı yakılıp yanmak için
    kığırıp cem’ iderem her gece pervâneleri

    ol perî şânınadır zülfü perîşânına gör
    dağıtır müşk ile anber urıcak şâneleri

    itinin ayağına yüz süre baydak gibi şâh
    anda kim mât ede bir lu’b ile ferzâneleri

    şâh olur mülk-i cihâna bulur ol genc-i nihân
    her ki ma’mûr ide ’adl ile bu vîrâneleri

    vargıl ey zâhid-i hod-bîn bana efsûn okuma
    ben de çok okumuşam halka bu efsâneleri

    leb ü dendânını şeyhî dil ile vasf edicek
    nice hoş nazm eder ol la’l ile dürdâneleri

    (bkz: fe’ilâtün fe’ilâtün fe’ilâtün fe’ilün)
  • gerçek ismi yusuf sinaneddin olan germiyan(kütahya) doğumlu divan edebiyatı şairidir. iran'da hekimlik eğitimi görmüştür, göz doktorluğu alanında uzmanlaşmış, hükümdarı bile muayene etmiştir.

    divanında en çok 2. murat'ı övmüştür. "hüsrev u şirin" adlı eseri, türk edebiyatı'ndaki en başarılı hüsrev u şirin mesnevisi olarak kabul edilir.

    "har-name" ise başarılı bir hiciv örneği olup, 126 beyitten oluşmuştur. eserde sosyal eşitsizlikler zarif bir şekilde yerilir.

    şeyhi tasavvufla ilgilenmişse de, mutasavvıf bir şair değildir. anadolu sahası dindışı edebiyatının kurulmasında önemli rol oynamıştır.
  • germiyanoğulları beyliği'nin ileri gelen ailelerinden birine mensup olduğu tahmin edilen divan şairi. memleketi kütahya'da başladığı tahsilini ilerletmek üzere iran'a gitmiş, burada özellikle tasavvuf ve tıp üzerine öğrenim görmüştür. iran dönüşünde hacı bayramı veli'nin tarikatına bağlanıp, bununla bağlantılı olarak şeyhi mahlasını almıştır. tasavvuf ve tarikatle yakından alakalı olmasına rağmen, kendisi bizzat şeyhlik yapmamıştır. edebi türler arasında en çok mesneviye önem vermiş, bir şairin kudretini belirleyen ölçünün yazdığı mesneviler olduğunu ileri sürmüştür. ona göre gazel yazmak bir kaç tane ev meydana getirmekten ibaretken; mesnevi yazmak koskoca bir şehri kurmak gibidir. kendisi de bu 'şehir kurma' eyleminde başarılı olmuş, türkçe'de yazılan hüsrev ile şirin mesnevilerinin en güzelini ortaya koymuştur.
  • "memleketinde ve iran'da bir çok tasavvuf büyüğü ile tanışan şeyhî'nin seyyid nesimi ile de bursa'da görüştüğü rivayet edilmektedir. ak şemseddin'e atfedilen şu anekdot, onun mutasavvıflar çevresinde nasıl önemle anıldığını göstermesi bakımından dikkat çekicidir: ak şemseddin bir gün dervişleriyle sohbet ederken, birden başını kaldırarak, bir kaç kez 'aferin behey germiyan türk'ü' der ve susar. bunun sebebini soranlara şunları söyler: 'âlem-i sülûkta merâtib-i anâsırdan merâtib-i eflâke urûc eyledim. dördüncü kat göğe çıktım. anda olan melâikeye emr olunmuşdur bu beyti okurlar

    ey kemâl-i kudretin nefhinde âlem bir nefes
    ve'y celâl-i izzetin bahrinde dünyâ keff ü hes

    bu beyti niçin okursuz dedim. eyittiler, germiyan ilinde şeyhî adlı bir şair vardır. bu beyti ol söyledi. allahu tealâ'ya hoş geldi. bize buyurdu. bu beyti tesbih eyledik."

    şeyhî divanı. haz. mustafa isen-cemal kurnaz. akçağ yay. s. 11-12
  • memleketi germiyan (kütahya) olan 15. yy divan edebiyatı şairidir. doğumu ile ilgili kesin bir tarih bilinmemektedir. şairin asıl adı bazı kaynaklarda yusuf bazı kaynaklarda ise sinan olarak tanınmıştır. şair ilk eğitimini germiyan da ahmedi ve yakın çevresinden almıştır. eğitimini ilerletmek için iran'a gitmiştir. hacı bayram-ı veli'ye bağlılık göstermiştir. zahiri ve batıni ilimlerle tıp ve tasavvufta farklı hocalardan ders alıp kendini yetiştirmiştir. şiirlerinde iran edebiyatı etkisi görülür. ancak bu sadece şeyhi'nin şiirlerine özgü bir durum değildir.. divan şairlerinin hemen hepsi şiirlerinde fars kültüründen öğelere yer vermiştir. bunu fars kültürüne olan hayranlıktan ziyade işlenilen konuya örnek vermek ve türk kültür öğeleri ile karşılaştırmak ve türk kültür öğelerini geniş bir coğrafyada tanıtmak için yapmışlardır. şeyhi şiirdeki yeteneğinin ve yeterliliğinin farkındadır. şiiri ve sanatıyla övünen bir şairdir. şeyhi'nin bilinen üç temel eseri vardır.

    divan : orta büyüklükye 15 kaside, 5 musammat, 200 gazel ve bir müstezad bulunmaktadır. germiyan beyi yakub ile osmanlı sultanı 2. murat ve diğer devlet erkanlarına farklı konular üzerinde yazılmıştır.

    husrev ü şirin: şeyhi'nin mesnevi nazım şekilleriyle yazdığı iki eserden hacimli olanıdır. 6944 beyitlik bir hacime sahiptir. iran'ın efsanevi hükümdarı husrev perhiz ile şirin arasında geçen aşkı konu alan hikayenin anadolu sahasında en başarılı örneğidir.

    har-name: şeyhi'nin mesnevi nazım şekli ile yazdığı iki eserden hacimce daha küçük olanı olmasına rağmen adından daha çok bahsettiren eseridir. şeyhi'ye diğer eserlerinden daha çok ün sağlamıştır. fabl tarzı bir eser olan har-name hayvanları konuşturarak insanların haksız ve yanlış davranışlarını eleştirmek onları doğru yöne yöneltmek düşüncesini işler.
  • "içirdin bir şarâb-ı hoşgüvârı
    ki aldın tâkat u sabr u karârı"
  • yâ vasl-ı yâr ola yâ yarıla yürek bâri
    bu firkat odu ile nice intizâr ederim

    .

    ölme gönül firâk ile îsî-nefes gelür
    yanma ciğer figân ile feryâd-res gelür

    .

    yine yüzün güneşinden cihan münevverdir
    saçın hevâsıyla bağ-ı can muattardır

    .
  • hekim, din bilgini ve şairdir. asıl adi yusuf sinaneddin. ankara'da hacı bayram veli ye baglandiktan sonra 'şeyhi' mahlasını almıştır. divan şiirinin ilk usta sairlerindendir.
    harname adli hiciv tarzda 126 beyitlik alegorik-sembolik mesnevisi vardir.
hesabın var mı? giriş yap