ümmü'l-kitab

• ismailiye şiiliğinin düşüncelerini günümüze taşıyan ana kitabıdır.
  kitap, şiiliğin beşinci imamı imam muhammed bakır ile üç şakirdi arasında geçen konuşma biçiminde kaleme alınmıştır.
  bu kitap, ismailiye şiiliğinin daha başlangıçtaki imamet telakkisini ve irfani inancını göstermesi bakımından önem taşır, sonraki dönemden günümüze kadar olan gelişmeleri anlamamıza da yardım eder.
  *
  bu kitapta, islam dışında, bölgede varolmuş eski inançların izleri ve etkilerini açıkça görmek mümkündür. bunlar:
  -selman’ın yedi cengi konusunda mani dininin,
  -melek öğretisi açısından iran’ın eski dini ahura mazda’nın,
  -beş dizi açısından budist metinlerin,
  -evrendoğum (kozmogoni) açısından gnostik ve kabbalacı
  görüşlerini örnek alarak sistemleştirilen hind ve babil irfanının etkileri, dışta islami bir görünüme bürünmüştür.
  
  ilgilisi için: henry corbin, islam felsefesi tarihi, iletişim yayınları, 1986
• (bkz: ummü'l-kitab)