avrupa futbolunun ağırlık merkezinde yaşanan sapma

• manchester united bu sene şampiyon olamazsa veya sezonu kupasız kapatırsa kulübün amerikalı sahibi malcolm glazer'ın sir alex ferguson'ı gönderip fabio capello'yu iş başına getirmesine şaşırır mıyız yoksa şaşırmaz mıyız?
  
  futbolun kültürüne, sporun temel ilkelerine dinamit koyan bir süreç yaşanan. futbol amerikanlaşıyor, en önemli yönü olarak "para" öne çıkıyor. belki bir kaç yıl sonra nba'in yoğun maç trafiği avrupa futbolunda da hakim olacak. sporun ilkelerinin yerini ekonominin prensipleri alıyor. şampiyonlar ligi kavramına sporun ilkeleri adına yaklaşırsanız orada şampiyonların oynaması gereklidir. ama ekonominin ilkeleri açısından yaklaşılıyor. pek çok şampiyon ön eleme turlarında yok ediliyor. sporun temelindeki ilkelere ters düşen bir yapı şampiyonlar ligi gözümde. adı şampiyonlar ligi ama bir sürü şampiyonun alakası yok. şampiyon takım sayısı şampiyon olmamış takım sayısının yarısı kadar var mıdır acaba şu anda? öyle bir düzen ki, tarihinde ülkesinde şampiyon olmayı başaramamış, geçen sezonu dördüncü bitirmiş, şampiyonluk yarışına teğet bile geçememiş bir takıma avrupa şampiyonu olma fırsatı sunulabiliyor şampiyonların bir kısmı kendi liglerine dönmüş bir kısmı uefa'da mücadele etmeye mahkum edilmişken.
  
  1982 yılında başkanı olduğu caf'ın kongresinde ve 1986 meksika dünya kupası sonrası yidnekatchew tessema(bu adamı yazmak da farz oldu) engellenemez bir biçimde oyuna dahil olan sponsorların futbola girişinin çok kontrollü olması gerektiğini söyleyip, sponsorlardan sağlanacak gelirlere "para gelsin de nasıl gelirse gelsin" mantığıyla yaklaşmanın sonunun felaket olacağını anlatan bir konuşma yapmıştı, ondan bir soru:
  
  "bu aniden peydah olan refah hakkında daha fazla şey bilmeye ihtiyacımız var. ve nelere yol açacağı hakkında... futbola çok büyük yatırımlar yapacak olan şirketlerin bir gün fifa'nın yönetimini de devralmak istemeyeceklerini ya da yönetimde söz sahibi olmak istemeyeceklerini garanti edebilir misiniz?"
  
  ama ne fifa ne de uefa iplemedi adamı. "para gelsin de..." diye bakıldı.
  
  futbolun büyüsü yok oluyor yavaş yavaş. anlamsız bir şekilde büyük ligler türkiye ligi'ne dönüşüyor: üç-dört şampiyon adayı ve sahnede kalış süreleri dönem dönem değişen figüranlar.
  
  fransa'da bırakın adayları şampiyon bile belli. "bundan sonraki sezon da olympique lyonnais şampiyon olur" diyene kaç kişi itiraz edebilir? ingiltere'de önümüzdeki sezonun şampiyonluk adayları şimdiden belli. oysa doksanlarda yoktu böyle bir durum. newcastle united çıktığı sezon şampiyon oluyordu neredeyse 1996'da, yalnızca on bir sezon önce. ekonominin futbolda rolünün en büyük olduğu yer ingiltere ve durumu özellikle göz önünde bulundurulmalı. ingilizler yabancı antrenör konusunda oldukça muhafazakar davrandılar şimdiye dek. ama bir kaç sene içinde "aynı kulüpte yıllarca çalışan antrenör" gelenekleri de çöpe gidecek gibi geliyor. çünkü futbolun yönetimi futbola aşık insanlar yerine yatırımcılara geçiyor yavaş yavaş. taraftar değil müşteri diyen adamlar bunlar. ve futbolun seyircisi de yavaş yavaş başarıya endeksli bir kitle haline dönüşüyor. rakip takımlara ya da rakip renklere gönül vermişlere saygı göstermek rafa kalkıyor, nostaljiye dönüşüyor. ne yazık ki yansımasını sözlükte de görebildiğimiz gibi...
  
  ve avrupa'da büyükler daha da büyürken küçükler fillerin kavgasında ezilmeden hayatta kalmaya çalışıyorlar. geçen akşam jose mourinho çimenlerin üzerinde kayarak kutluyor beraberlik golünü. kızıyorum önce adama ama sonra şu soru takılıyor kafama: acaba altında olduğu baskının dışa vurumu muydu o hareket? chelsea ilk şampiyonluğuna ted drake'in alt liglerden ve hatta amatörlerden bulup işlediği oyuncularla ulaşmış, takıma gençliğinden ötürü "drake'in ördek yavruları" denmişti. jimmy greaves gibi pek çok oyuncuyu sunmuştu chelsea dünya futboluna o dönem. mümkün mü şimdinin "olmuşları toplayan" chelsea'sinde bu? bu sene de şampiyonlar ligi zaferi gelmezse abramovic cem uzan'ın istanbulspor'da yaptığını yapar mı chelsea'ye?
  
  futbolun ağırlık merkezinde bir sapma değil sadece bu, daha büyük bir şey. bizzat futbolun hayatı kayıyor ^*.