• gunumuzde lille guzel sanatlar muzesinde sergilenen 1781 tarihli jacques louis david tablosu. belli bir gun birine faydasi dokunur diyerekten teknik bir bilgi arz etmek gerekirse, 288 x 312 cm. olculerindeki tuval uzerine yapilmi$ bir yagli boya cali$masidir.

    1774 yilinda prix de rome odulunu kazanan fransiz usta david, roma'da ogrenim gorme hakkini kazanir. malumunuz, hocasi joseph-marie vien'nin de roma'da fransiz akademisi'ne atanmasi ile, busbutun roma'ya gitmeyi kafasina koyar. burada roma'nin muazzam mimarisi, akademik ve zihinsel geli$im ile david'in uslubu yerli yerine oturmaya ba$lar. bir sanatcinin her $eyden evvel bir filozof olmasi gerektigini du$unen david'in ilk donemlerdeki rokoko uslubu, (belki kendisinin zihninde yarattigi nevi $ahsina munhasir bir imge olarak antik caga ili$kin bir bicimde) yerini, renklerde mat tonlara birakir. roma'dan paris'e donu$unden hemen sonra, fransiz akademisi'ne giri$e hak kazanmak icin sundugu bu bahsettigimiz cali$masinda da en belirgin yapi, dilencinin dibine oturdugu sutunlardir. sutunlara gune$ vurur ancak, sicakligi hissedemezsiniz. golgelerle iyi bir i$ cikartmi$tir david. kendisi gibi vaktinde yolu paris'ten roma'ya du$en nicolas poussin'nin, kendisi gibi, mitolojiye olan yogun tutkusuyla yarattigi resim teknigine, ifade bakimindan benzer olmakla birlikte ozellikle bu cali$mada, meslekta$inin o me$hur roma kentlerinin manzarasina daha mimari bir tat katmi$tir. resme baktiginiz vakit, bir dilencinin gorkemli sutunlarin altinda, bir kadindan sadaka istedigini goreceksiniz. resimdeki diger sujelere bakacak olursak, dilencinin yanindaki ufak cocuk ve sadaka veren kadinin arkasindaki asker ve onun ilerisindeki 2 ki$i daha goze carpmakta. o ufak cocuk, dilencinin yaninda ne yapmaktadir, bu bir duygu somurusu unsuru mudur? peki ya sadaka veren kadinin arkasindaki asker kollarini havaya kaldirip ne ifade etmek istemektedir? az sonra...

    eserin muhtelif yerlerde gecen bir diger adi da fransizca belisaire'nin latincedeki $ekliyle belisarius'tur. i$te yukarida mutemadiyen bahis konusu olan dilenci de aslinda justiniaus'un bizans imparatorlugu donemindeki en buyuk kumandanlardan biri olan belisarius'tur. efsane bu ya, farkli yerlerde birbirinden tamamen bagimsiz $eyler yaziliyor. buyuk bir komutan olmasi sebebiyle bircok da du$mani olan belisarius, kimilerine gore aleyhine acilan davada nhukum giyer ve gozleri cikartilarak, be$ parasiz bizans sokaklarina atilir. kimilerine goreyse davada suclu bulunan kumandan ahpse atilir ancak cok gecmeden justinianus onu affeder. tablomuza baktigimizda david, belisarius'u gozleri kapali bir bicimde cizmi$tir ki bu da ilk goru$u benimsedigini ortaya koyar. yukarida sordugumuz soruya donecek olursak, bizans askeri kollari hayretler icinde havaya kaldirmi$tir. komutasi altinda oldugunuz donemin en buyuk kumandanini, sokakta peri$an bir halde gorseydiniz, hanginiz $a$irmazdiniz ki?

    resimdeki esas kahramanlar olan sadaka veren kadin, belisarius ve cocugun yuzleri, neo-klasik formun bir geregi olarak cok asil ve de guzel cizilmi$tir. ancak neo-klasisizmden haz etmeyen biri olaraktan beni resimde asil ceken oge, arka planda, bir dagin iki tepesinin uzerindeki, kavunici renkte bulutlarla ortulu gokyuzu. ve hatta aklima nedense eugene delacroix ve guzelim eseri la mer vue des hauteurs de dieppe'te denizin uzerinde yukselen gokkubbeyi getirmekte. kisacasi gokyuzundeki i$ik oyunlarini memnun edecek nitelikte bir goruntu oldugunu da burada garanti etmek isterim.

    kisacasi o donemde galeriler yerine resimlerin sergilendigi bir salonda resmi gorup hayran kalan diderot'nun jean racine'i (*le figaro) taklit eden bir uslupla buyurduklari gibi; "her gun onu goruyorum, yine de her gun onu ilk kez goruyor gibiyim. "

    bu arada eger muzeye gidip birebir gorme $ansiniz yok ise, iki sutun arasindaki heykele bir goz atmanizi isterim zira birkac degi$ik adresten indirdigim resimlerin bazilarinda bu heykel farkedilememekte.

    http://www.abcgallery.com/d/david/david13.html
hesabın var mı? giriş yap