guillaume dufay

• (1400-1474)
  rönesans dönemi fransız besteci.
• istanbul'un fethi'ne ithafen bir ağıt bestelemiştir. audiofact de bu ağıta başka bir pencereden bakmıştır (bkz: everytime the city falls).
• dufay, guillaume (1400-1474): hannegau civarında chimay'da doğmuştur. ilk müzik öğrenimini cambrai'de yapmış, 1428-1437 yılları arasında papalık şapelinde ve sonra da philipp von burgund'un hizmetinde çalışmıştır. 1450'de ölmüştür. italyan-fransız, güney-kuzey kültürünün etkilerini gösteren eserler vardır. özellikle mesler, motetler yazmıştır.
• rönesans ruhunu klasik müziğe taşıması ile mülhem kişi.
• burgonya okulu bestecilerinden.
  
  faux-bourdon, üslubunun çatısını oluşturur. bu teknikte ölçü bitiminde karar sese dönülür ve soprano son notaya her zaman kromatik yaklaşır. tenor ise sopranoyu 3’lü sesleri söyleyerek, paralel bir şekilde takip eder (soprano c5 söylüyorsa tenor e3 söyler gibi). son notayı soprano ile birlikte unison bitirir. kontratenor ise sopranoyu tam 4’lü pesinden takip eder (soprano c5 söylüyorsa tenor g3 söyler gibi). buna faux-bourdon denir. burgonya okulu bestecilerinin alameti farikasıdır. dolayısıyla diyebiliriz ki dufay’ın dini müzikleri ekseriyetle homofoniktir. örnek: ave maria stella. fakat bu tekniğin çerçevesini epey zorlar.
  
  nuper rosarum flores, dönemi için sıradışı bir müzik. floransa katedrali’nin takdis töreni için besteler bu moteti. yıl 1436. katedralin planı haç şeklinde. tepe noktası, yani aksis 1 birim; t harfinin sağı ve solu, yani yan nefler 2 birim; t harfinin alt kısmı, yani orta nef veya naos 3 birim; tüm bunların kesişiminde yer alan kubbe ise 1,5 birim yer tutar. oran şu: 3:2:1:1,5. nuper rosarum flores 4 ses için yazılmış 28 ölçülük bir motet. ilk ses (soprano) parça boyunca 168 nota söyler. kontratenor 112, tenor ıı 56 ve tenor ı 84 nota söyler. 168:112:56:84 = 3:2:1:1,5. inanmayan açsın notalara baksın. parça aynı zamanda dönemine kadar kullanılmış tüm kontrpuan tekniklerini (buna izoritm de dahil) gözleyebileceğiniz (ve elbette dinleyebileceğiniz) bir envanter çalışması gibidir. geç ortaçağ müziğinin kendine has üsluplarından biri olan izoritmi de son kez dufay’da duyulur. en iyi örneği beş ses için yazılmış apostolo glorioso’dur. izoritmiyi çok kabaca şöyle tarif edebilirim. varsay ki 3 sesli bir izoritmik motet yazacaksın. parça 4/4’lük olsun.
  
  ilk ses: -..- / -..- / -..- / -..- / -..- / -..-
  ikinci ses: .-.. / .-.- / ...- / .-.. / .-.- / ...-
  üçüncü ses: ..-. / .-.. / ..-. / .-.. / ..-. /.-..
  
  buyurun basit bir izoritm örneği. kanon, izoritm gibi uğraş ve arayışlar sonunda fügü doğuracak.
  
  kendi çağındaki ve kendinden evvelki kontrpuan tekniklerinin çok usta bir yineleyicisi olan dufay, çerçeveyi her ne kadar zorlasa da nadiren dışına taşabilmiştir. fakat bu usta yineleyici olmasa gesualdo olmazdı.
  
  din dışı müzikleri dini müziklerinin yanında daha az dikkat çekmiştir. 100 küsur sene evvel yaşamış machaut’un balladları ile kıyaslayınca, dufay’ın bu müziği aşamadığını düşünüyorum. fakat je me complains piteusement, mon chier amy qu'avés vous empensé gibi işçiliği kusursuz, içten balladları dinlemeye değer.