severmişim meğer

• nazim hikmet'in en sevdigim siiri
• mükemmel bir nazım şiiri
  
  yıl 62 mart 28
  pırağ-berlin tireninde pencerenin yanındayım
  akşam oluyor
  dumanlı ıslak ovaya akşamın yorgun bir kuş gibi inişini severmişim meğer
  akşamın inişini yorgun kuşun inişine benzetmeyi sevmedim
  
  toprağı severmişim meğer
  toprağı sevdim diyebilir mi onu bir kez olsun sürmeyen
  ben sürmedim
  pılatonik biricik sevdam da buymuş meğer
  
  meğer ırmağı severmişim
  ister böyle kımıldanmadan aksın kıvrıla kıvrıla tepelerin eteğinde
  doruklarına şatolar kondurulmuş avrupa tepelerinin
  ister uzasın göz alabildiğine dümdüz
  bilirim ırmak yeni ışıklar getirecek sen göremiyeceksin
  bilirim ömrümüz beygirinkinden azıcık uzun karganınkinden alabildiğine kısa
  bilirim benden önce duyulmuş bu keder
  benden sonra da duyulacak
  benden önce söylenmiş bunların hepsi bin kere
  benden sonra da söylenecek
  gökyüzünü severmişim meğer
  kapalı olsun açık olsun
  borodino savaş alanında andırey’in sırtüstü seyrettiği gökkubbe
  hapiste türkçeye çevirdim iki cildini savaşla barış’ın
  kulağıma sesler geliyor
  gökkubbeden değil meydan yerinden
  gardiyanlar birini dövüyor yine
  
  ağaçları severmişim meğer
  çırılçıplak kayınlar moskova dolaylarında predelkino’da kışın çıkarlar karşıma alçakgönüllü kibar
  kayınlar rus sayılıyor kavakları türk saydığımız gibi
  izmir’in kavakları
  dökülür yaprakları
  bize de çakıcı derler
  yar fidan boylum
  yakarız konakları
  ilgaz ormanlarında yıl 920 bir keten mendil astım bir çam dalına
  ucu işlemeli
  
  yolları severmişim meğer
  asfaltını da
  vera direksiyonda moskova’dan kırım’a gidiyoruz koktebel’e
  asıl adı göktepe ili
  bir kapalı kutuda ikimiz
  dünya akıyor iki yandan dışarıda dilsiz uzak
  
  hiç kimseyle hiçbir zaman böyle yakın olmadım
  eşkıyalar çıktı karşıma bolu’dan inerken gerede’ye kırmızı yolda ve yaşım on sekiz
  yaylıda canımdan gayrı alacakları eşyam da yok
  ve on sekizimde en değersiz eşyamız canımızdır
  bunu bir kere daha yazdımdı
  çamurlu karanlık sokakta bata çıka karagöze gidiyorum ramazan gecesi
  önde körüklü kaat fener
  belki böyle bir şey olmadı
  belki bir yerlerde okudum sekiz yaşında bir oğlanın karagöze gidişini ramazan gecesi istanbul’da dedesinin elinden tutup
  dedesi fesli ve entarisinin üstüne samur yakalı kürkünü giymiş
  ve harem ağasının elinde fener
  ve benim içim içime sığmıyor sevinçten
  
  çiçekler geldi aklıma her nedense
  gelincikler kaktüsler fulyalar
  istanbul’da kadıköy’de fulya tarlasında öptüm marika’yı
  ağzı acıbadem kokuyor
  yaşım on yedi
  kolan vurdu yüreğim salıncak bulutlara girdi çıktı
  çiçekleri severmişim meğer
  üç kırmızı karanfil yolladı bana hapishaneye yoldaşlar 1948
  yıldızları hatırladım
  severmişim meğer
  ister aşağıdan yukarıya seyredip onları şaşıp kalayım
  ister uçayım yanıbaşlarında
  
  kosmos adamlarına sorularım var
  çok daha iri iri mi gördüler yıldızları
  kara kadifede koskocaman cevahirler miydiler
  turuncuda kayısılar mı
  kibirleniyor mu insan yıldızlara biraz daha yaklaşınca
  renkli fotoğraflarını gördüm kosmosun ogonyok dergisinde
  kızmayın ama dostlar non figüratif mi desek soyut mu desek işte o soydan yağlı boyalara benziyordu kimisi yani dehşetli figüratif ve somut
  insanın yüreği ağzına geliyor karşılarında
  sınırsızlığı onlar hasretimizin aklımızın ellerimizin
  onlara bakıp düşünebildim ölümü bile şu kadarcık keder duymadan
  kosmosu severmişim meğer
  
  gözümün önüne kar yağışı geliyor
  ağır ağır dilsiz kuşbaşısı da buram buram tipisi de
  meğer kar yağışını severmişim
  
  güneşi severmişim meğer
  şimdi şu vişne reçeline bulanmış batarken bile
  güneş istanbul’da da kimi kere renkli kartpostallardaki gibi batar
  ama onun resmini sen öyle yapmıyacaksın
  
  meğer denizi severmişim
  hem de nasıl
  ama ayvazofski’nin denizleri bir yana
  
  bulutları severmişim meğer
  ister altlarında olayım ister üstlerinde
  ister devlere benzesinler ister ak tüylü hayvanlara
  
  ayışığı geliyor aklıma en aygın baygını en yalancısı en küçük burjuvası
  severmişim
  yağmuru severmişim meğer
  ağ gibi de inse üstüme ve damlayıp dağılsa da camlarımda yüreğim beni olduğum yerde bırakır ağlara dolanık ya da bir damlanın içinde ve çıkar yolculuğa haritada çizilmemiş bir memlekete gider
  yağmuru severmişim meğer
  
  ama neden birdenbire keşfettim bu sevdaları pırağ-berlin tireninde yanında pencerenin
  altıncı cıgaramı yaktığımdan mı
  bir teki ölümdür benim için
  moskova’da kalan birilerini düşündüğümden mi geberesiye
  saçları saman sarısı kirpikleri mavi
  
  zifiri karanlıkta gidiyor tiren
  zifiri karanlığı severmişim meğer
  kıvılcımlar uçuşuyor lokomotiften
  kıvılcımları severmişim meğer
  meğer ne çok şeyi severmişim de altmışımda farkına vardım bunun
  pırağ-berlin tireninde yanında pencerenin yeryüzünü dönülmez bir yolculuğa çıkmışım gibi seyrederek
  
  19 nisan 1962, moskova
  
  ingilizce çevirisi
  
  things i didn't know i loved
  
  it's 1962 march 28th
  i'm sitting by the window on the prague-berlin train
  night is falling
  i never knew i liked
  night descending like a tired bird on a smoky wet plain
  i don't like
  comparing nightfall to a tired bird
  
  i didn't know i loved the earth
  can someone who hasn't worked the earth love it
  i've never worked the earth
  it must be my only platonic love
  
  and here i've loved rivers all this time
  whether motionless like this they curl skirting the hills
  european hills crowned with chateaus
  or whether stretched out flat as far as the eye can see
  i know you can't wash in the same river even once
  i know the river will bring new lights you'll never see
  i know we live slightly longer than a horse but not nearly as long as a crow
  i know this has troubled people before
  and will trouble those after me
  i know all this has been said a thousand times before
  and will be said after me
  
  i didn't know i loved the sky
  cloudy or clear
  the blue vault andrei studied on his back at borodino
  in prison i translated both volumes of war and peace into turkish
  i hear voices
  not from the blue vault but from the yard
  the guards are beating someone again
  i didn't know i loved trees
  bare beeches near moscow in peredelkino
  they come upon me in winter noble and modest
  beeches are russian the way poplars are turkish
  "the poplars of izmir
  losing their leaves. . .
  they call me the knife. . .
  lover like a young tree. . .
  i blow stately mansions sky-high"
  in the ilgaz woods in 1920 i tied an embroidered linen handkerchief
  to a pine bough for luck
  
  i never knew i loved roads
  even the asphalt kind
  vera's behind the wheel we're driving from moscow to the crimea
  koktebele
  formerly "goktepé ili" in turkish
  the two of us inside a closed box
  the world flows past on both sides distant and mute
  i was never so close to anyone in my life
  bandits stopped me on the red road between bolu and geredé
  when i was eighteen
  apart from my life i didn't have anything in the wagon they could take
  and at eighteen our lives are what we value least
  i've written this somewhere before
  wading through a dark muddy street i'm going to the shadow play
  ramazan night
  a paper lantern leading the way
  maybe nothing like this ever happened
  maybe i read it somewhere an eight-year-old boy
  going to the shadow play
  ramazan night in istanbul holding his grandfather's hand
  his grandfather has on a fez and is wearing the fur coat
  with a sable collar over his robe
  and there's a lantern in the servant's hand
  and i can't contain myself for joy
  flowers come to mind for some reason
  poppies cactuses jonquils
  in the jonquil garden in kadikoy istanbul i kissed marika
  fresh almonds on her breath
  i was seventeen
  my heart on a swing touched the sky
  i didn't know i loved flowers
  friends sent me three red carnations in prison
  
  i just remembered the stars
  i love them too
  whether i'm floored watching them from below
  or whether i'm flying at their side
  
  i have some questions for the cosmonauts
  were the stars much bigger
  did they look like huge jewels on black velvet
  or apricots on orange
  did you feel proud to get closer to the stars
  i saw color photos of the cosmos in ogonek magazine now don't
  be upset comrades but nonfigurative shall we say or abstract
  well some of them looked just like such paintings which is to
  say they were terribly figurative and concrete
  my heart was in my mouth looking at them
  they are our endless desire to grasp things
  seeing them i could even think of death and not feel at all sad
  i never knew i loved the cosmos
  
  snow flashes in front of my eyes
  both heavy wet steady snow and the dry whirling kind
  i didn't know i liked snow
  
  i never knew i loved the sun
  even when setting cherry-red as now
  in istanbul too it sometimes sets in postcard colors
  but you aren't about to paint it that way
  i didn't know i loved the sea
  except the sea of azov
  or how much
  
  i didn't know i loved clouds
  whether i'm under or up above them
  whether they look like giants or shaggy white beasts
  
  moonlight the falsest the most languid the most petit-bourgeois
  strikes me
  i like it
  
  i didn't know i liked rain
  whether it falls like a fine net or splatters against the glass my
  heart leaves me tangled up in a net or trapped inside a drop
  and takes off for uncharted countries i didn't know i loved
  rain but why did i suddenly discover all these passions sitting
  by the window on the prague-berlin train
  is it because i lit my sixth cigarette
  one alone could kill me
  is it because i'm half dead from thinking about someone back in moscow
  her hair straw-blond eyelashes blue
  
  the train plunges on through the pitch-black night
  i never knew i liked the night pitch-black
  sparks fly from the engine
  i didn't know i loved sparks
  i didn't know i loved so many things and i had to wait until sixty
  to find it out sitting by the window on the prague-berlin train
  watching the world disappear as if on a journey of no return
  
  19 april 1962
  moscow
  çevirmenler : randy blasing ve mutlu konuk
• londra’da bulunan sanat merkezi southbank center tarafından "son 50 yılın en güzel 50 aşk şiiri" listesine alınan nazım hikmet eseri.
• http://www.diken.com.tr/…50-siirinden-biri-secildi/
  
  ''güneşi severmişim meğer
  
  şimdi şu vişne reçeline bulanmış batarken bile
  
  güneş istanbul’da da kimi kere renkli kartpostallardaki gibi batar
  
  ama onun resmini sen öyle yapmayacaksın''
• öyle güzel bir anlatım var ki bu şiirde; okurken nerede olursanız olun, kafanız pırağ-berlin treninde camın yanında sigara içmeye başlar ve şiirleri hiç sevmediğinizi düşünseniz bile içinizden bir ses şiir severmişim meğer deyip durur.
• londra'da bulunan southbank center tarafından son 50 yılın en güzel 50 şiirinden biri seçilmiştir.
  
  http://www.diken.com.tr/…50-siirinden-biri-secildi/
• "meğer ne çok şeyi severmişim de altmışımda farkına vardım bunun" demiş ya nazım. şiiri ilk okuduğumda daha ilk satırlarda bunu düşünmüştüm. yıl 62'de fark etmiş nazım demiştim. ölüme bir kala fark etmiş nazım. bana kalırsa severmişim meğer en hüzünlü şiirlerdendir. yalnız başına eski sevdaları hatırlayarak yapılan bir tren yolculuğu bu şiir. gözyaşları da eksik olmamıştır bence bu yolculukta.
• vay anasini...
  az once survivor'da semih'in bir kitasini okudugu harika nazim siiri.
  tanidik geliyordu kulagima, tahmin etmistim nazim oldugunu...
  buldum simdi. ne enfes siirmis...
• nazım hikmet'in en güzel şiirlerineden biri. duyguları şelale eyleyen harikulade bir edebiyat eseri, kaç kere okudum, genco erkal'ın sesinden kaç kez dinledim bilmiyorum. ve şiirin içinde nazım hikmet'in rusya yaşantısının etkileri muazzam biçimde görülebiliyor. en güzel kısımları bence şöyle:
  
  "hiç kimseyle hiçbir zaman böyle yakın olmadım
  eşkiyalar çıktı karşıma bolu’dan inerken gerede’ye kırmızı yolda ve yaşım on sekiz
  yaylıda canımdan gayri alacakları eşyam da yok
  ve on sekizimde en değersiz eşyamız canımızdır
  bunu bir kere daha yazdımdı
  çamurlu karanlık sokakta bata çıka karagöz’e gidiyorum ramazan gecesi
  önde körüklü kaat fener
  belki böyle bir şey olmadı
  ....
  çiçekler geldi aklıma her nedense
  gelincikler kaktüsler fulyalar
  istanbul’da kadıköy’de fulya tarlasında öptüm marika’yı
  ağzı acıbadem kokuyor
  yaşım on yedi
  kolan vurdu yüreğim salıncak bulutlara girdi çıktı
  çiçekleri severmişim meğer
  üç kırmızı karanfil yolladı bana hapishaneye yoldaşlar 1948
  yıldızları hatırladım
  severmişim meğer
  ister aşağıdan yukarıya seyredip onları şaşıp kalayım
  ister uçayım yanıbaşlarında..."
• son 50 yılın en iyi şiiri seçilmiş.
  
  kaynak
  
  şiirin tarihi 1962 ama yayın tarihi baz alındı belki de.