• bir sureci degi$tiren, genelde devletler ya da ideolojiler anlamında donu$turucu hareketi yapan ve bu hareketi yaptıgı surec ile tarihi anlamda onem kazanan blok denebilir. ilk olarak bir italyan marxist yazar gramsci tarafından telaffuz edilmi$tir.

    turkiye'de tarihsel bir blok ararsak, bu modernle$me surecine turkiye'yi sokan, ajandalar belirleyen, elitist bir tavır takınan gruptur ve bu grubu kabaca 20. yy da turkiye cografyasındaki ordu, aydın ve burokrasi olarak tanımlayabiliriz. komprodor burjuvaziyi yaratıp merkez - cevre ekseninde guclu bir merkez, guclu bir devlet, donu$turucu bir blok olma amacı gutmu$lerdir, ideolojileri kemalizmdir.
  • doğanın evrimsel bir hatasıdır.
    .. veee...new model army'den geliyor: here comes the war...
  • robert cox'a göre gramsci'nin devrimci hareketi incelerken georges sorel'in devrimsel hareketi sosyal mitler aracılığı ile incelemesinden esinlenerek oluşturduğu kavramdır.
  • resmi ideoloji nedir, neye yarar? anlayabilmek ve anlatabilmek için kullanılabilecek anahtar kavramlardan biridir.

    egemen yeni sınıfın yeni iktidarını sağlama almak maksadıyla ürettiği yeni moral değerlerin, yeni politik-askeri-ekonomik bağlarla, toplumu yeni yapıya angaje olmaya ikna edecek kifayeti gösterebilmesi için, kendi sınıfı dışındakileri motive edebiliyor olması gerekir. bu motivasyonun en önemli aracısı, geçerli kültürel ideolojik değerlerin yerine yenilerini koymakla, yeni iktidarın kesin sınıfsal özelliğini kamufle edebilecek bir dünya görüşünü kitlelere zerk etmeye çalışmaktır. bunu yaparken yasal çerçeveyi oluşturmak, esaslı cezalandırma usulleri tasarlamak kadar, toplumsal dönüşümü (yola gelmek anlamında) garanti edecek topyekün bir tedrisat projesine sahip olmak da elzemdir.

    işte gramsci bütün bu projelerin etkisini "tarihsel blok" diyerek kavramlaştırmış. "türkiye tarihi" okumalarımızda yardımcı olacaktır şüphesiz.
  • bütün bir "kurtuluş savaşı" külliyatımız, bütün kurtuluş ve kuruluş hikayatımız, bir hükümet darbesiyle başlamış olan cumhuriyet serüvenimizin ilk bir kaç on yılında, sadece devletin ve o vakitler mevcut bulunan bürokratik ve askeri elitin devamlılığının sağlanması çabalarına hizmet etsin diye kotarılmış olduğu halde, o tarihlerde olup biteni bir anadolu hareketi sanıyor oluşumuzun, geçmişimizdeki "tarihsel blok"un kunt varlığından kaynaklandığını görebiliyoruz artık.

    1923'te "anayasal monarşiden otokrasi'ye geçtik" diyenler var. yatmadan önce "nutuk" okumayı bırakmış olacaklar. yazık.
  • gramsci, bu kavramı, temel üstyapı, kuram pratik, aydınlar kitle arasındaki organik birliği anlatmak için kullanır. sıklıkla yapılan bir hatadan uzak durma adına geçerken değinelim, kavram basit biçimde toplumsal güçler arasında ittifaka işaret etmez.
  • “şayet aydınlarla halk-ulus (people-nation), yönlendirenlerle yönlendirilenler, yönetenlerle yönetilenler, arasındaki ilişkiler, duygu-tutkunun anlayışa ve giderek bilgiye (mekanik olarak değil canlı bir biçimde) vardığı organik bir tutunum ile belirlenmiş ise işte o zaman ve yalnız bu koşulla yönetilenlerle yönetenler, yönlendirenlerle yönlendirilenler arasında bireysel öğelerin değiş-tokuşu var demektir. yani biricik toplumsal güç olan yaşam birliği gerçekleşmiş, “tarihsel blok” yaratılmış demektir.”*

    * a. gramsci, selections from prison notebooks, international publishers, 1971, s. 417.
  • gramsci de, yaygin olarak sanilanin aksine, historical bloc bir ozne degildir. burjuvazinin cesitli fraksiyonlarini ve yer yer orta siniflarin ittifakini iceren iktidar oznesi daha cok power bloc (iktidar blogu) olarak adlandirilir. tarihsel bloc ise uretim iliskilerini ust yapisal olarak yeniden uretebilecek dogru "setting" in olustugu andaki, yani tam olarak hegemonya anindaki alt yapi ve ust yapi kurumlarinin ic ice gecmis gorungusunin adidir.
hesabın var mı? giriş yap