hesabın var mı? giriş yap

  • bildiğim kadarıyla benzin 5,13 tl'lerden döndü. su anda 4,1 tl civarlarında.
    yuvarlak bir hesapla dünyada petrol yüzde 56 değer kaybetmişken türkiye'de yüzde 20 düşmüş. yani benzin dünyada bedava deseler biz 3,4 tl civarına alacağız.

    bir de bu vergiye yıldan yıla zam geliyor ya o kısmı daha da ilginç. ürün vergi oranı benzin fiyatı düştükçe, başka örneği olmayan seviyelere ulaşıyor. şu anda 70 kuruşluk benzine neredeyse 5 katı vergi veriyoruz. haziran'da bu değer 2 katıydı.

    varsayalım petrol 20 dolara düştü, o zaman vergi kazığını daha çok hissedeceğiz. 10 katından fazla vergi olacak.
    bir başka deyişle 1 depo benzin diye 15 tl ürün alırken vergi diye 150-200 tl vereceğiz.

    birisi böyle birşey satmaya kalksa ya gülerler ya döverler.

    devlet yapınca oy veriliyor.

  • doğru söylüyor "sana ne?"
    bu işsiz güçsüz kadınların ortalık karıştırma makamı değil mi sınıf anneliği?
    sanki dünyanın ağası.
    aferin çocuk.

  • apple ürünleri delisi bir insan değilim. uzaktan uzağa takip edip bir de nasıl steve jobs olunur diye boktan bir kitap okumuşluğum var.

    yurtdışında yaşayan bir arkadaşım vasıtasıyla ilk defa iphone serisinden bu modele sahip oldum.

    iyi telefondur, kötü telefondur, antendir bilmemnedir 1000 lerce kez aynı şeyler yazıldı çizildi.

    benim söylemek istediğim şey dün gözlerimin önünde 91 yaşındaki okuması yazması olmayan babaannemin bu telefonu kullanabilmesi oldu. sadece 1 kez gösterdikten sonra, telefonu aldı tuş kilitini açtı fotoğraflara girdi ve sırasıyla fotoğrafları çevirerek baktı.

    yani onu bunu bilmem de apple bu ürünle human computer interaction olayının dibine vurmuş arkadaş.

    ayrıca fotoğrafları çevirirken her fotoğrafta sayfa çevirir gibi parmağını yalaması çok tatlıydı =)

  • nba'in tüm zamanlar asist ve top çalma lideri olan efsanevi point guard. magic johnson 42 yaşına kadar oynasa onun asist rekorunu kırar, sadece asist üzerine kurulu bir oyuncu gibi başlıkta garip entryler mevcut. bu makine mühendisi kılıklı tip, magic'in asist rekorunu kırarken 860 maçta oynamış. magic ise 874 maçta oynamış. bu ne demek oluyor? magic 32 yaşında basketbolu bıraktığına göre john stockton bu rekoru kırarken ikisi de prime'ında demektir. john stockton rekoru 38 yaşında kırdı gibi bir durum yok. kaldı ki adam nba'de ki ilk üç yılında back-up point guard.

    bu adam sırf asist üzerine kurulu bir oyuncu demek için hiç bir maçını izlememiş olmak lazım. maçını izlemediyseniz de dönün bakın bari prime zamanında ki istatistiklerine. hücumun ana temeli pick and roll olan bir oyunda efektif bir skorer değilse zaten bu kadar asist yapması mümkün değil. yanında karl malone gibi bir skorer varken de gerekmedikçe takımın skor lideri olmaz. %50'yle 15-17 sayı ortalamaları olması bu yüzdendir. kendisinin skorer olmamasından kaynaklı değil.

    nba kariyerinde hiç şampiyonluk yaşamaması meselesine gelelim. biraz nba'i takip eden ve amerikayı bilen biri için bunun cevabı basittir. 19 sezon utahta oynarsan nah alırsın. bu adamın oynadığı her sezon utahla playoffa kalması,5 konferans finali ve 2 kere nba finali oynaması bile başlı başına bir inceleme konusudur. final oynadığı dönem de mj için çizilmiş projenin son aşamasına denk gelir.

    benim gözümde top elindeyken en iyi basketbol tercihlerini yapan muhasebecidir. en çok saygı duyduğum oyuncu da kendileridir. nedeni de kendisinden beklentilerle çıktığı seviye arasında ki uçurumdur. kidd,magic vb point guardlar lige girmeden o seviyelere çıkması beklenen isimlerdi. stockton ise utah tarafından 1984 draftinde 16'nci sıradan seçildiğinde salonda büyük bir uğultu olmuştur. kimdir bu herif diye. 19 sezon oynayıp kariyerini bitirdikten sonra da arenanın önüne heykelini diktiler.

  • sabahleyin beraber mükellef bir sofrada mükemmel bir kahvaltı yapmış ve öpüşüp sarılarak ayrılmışsınızdır. aranızda hiçbir sorun yoktur. yarım saat sonra otobüsün hala gelmediğine dair mesaj atarsınız ve cevap gelmez. 2 gün boyunca sevgili kişisine hiçbir şekilde ulaşılamaz. cehennem azabı gibi geçen 2 günün sonunda telefonunuza "sil numaramı" diye bir mesaj gelir. işte bu kadar. 2 yıllık ilişkiniz haberiniz bile olmadan bitivermiş.

    ister sayılsın, ister sövülsün; ortada bir iletişim var. aldatmak bile bir tepki yöntemi. tamam dünyanın en adi şeyi ama dövmek bile bir tepki yöntemi. ortada gerçekten hiçbir şey yokken, hiçbir şey söylemeden çekip gitmek dünyanın en şerefsizce ayrılma yöntemidir, travma sebebidir. o günden sonra arkadaşınıza, flörtünüze, hatta anne-babanıza bile hep "habersizce gidecek" gözüyle bakar; en haklı olduğunuz olayların altında bile didik didik kendinize dair bir kusur ararsınız. (bkz: kendimden biliyorum)
    nolur, bakın rica ediyorum, ayrılacağınız kişiden ölümüne nefret ediyor olsanız bile bir vedayı çok görmeyin. kimsede kalıcı hasarlar bırakmayın.

    debe editi: bu benim debe'ye giren ilk entrym. soranlara, destek olanlara, geçmiş olsun diyenlere, benimle benzer anılarını paylaşanlara; hepinize çok teşekkür ederim.

  • üst edit: ve evet beklenen son, başlık sahibi pılını pırtını toplayıp kaçmış, nevus isimli yazar arkadaşımız ssleri almış, buradan başlığı inceleyebilirsiniz
    buyrun

    anayasal bir hak konusunda inanılmaz mağduriyet kasmışsın, adam ölse niye ameliyat için gün veriyor ölmeseymiş mi diyeceksin.

    bu durumda haber vermesi gereken sistem olmalı, doktor defterine bakıp (nisana kadar doluysa 3 defter lazım) tek tek arayamaz, ama maalesef takibini yapacak ekipman ve donanım eksik, keşke böyle yürüse işler.

    ayrıca şu "para için geçmiş" ibarendeki saldırgan tavrın saçmalamanı daha bir güzel desteklemiş, sen ne için çalışıyorsun arkadaşım, varsa babanın hayrına çalışma isteğin, buyur sen çalış. devlet hastanelerindeki ağır çalışma koşulları ve karşılıksız alınan riskler doktorları bıktırdı. insan olarak türkiye cumhuriyeti vatandaşına istifa hakkı vermiş, o da kullanmış. sen küstün diye düzelmez bu sistem, isyanı biraz da o yöne etmelisin.

    edit: başlık sahibi ile dahi düzeyli tartışabildiğimiz konuda bir yazardan öyle mesajlar aldım ki, yok efendim dövmek gerekliymiş vs, yeminle eğitimle dahi çözülemeyecek noktada insanlığını kaybetmiş kimselerin böyle rahatça aramızda dolanabilmesi reva mıdır. yazık, gerçekten çok yazık. inşallah herkes gider diyeceğim de, fakire fukaraya olan oluyor. insanı insan olduğu için sevmediğiniz sürece bir bok olmaz sizden.

    bir edit daha: biri demiş ki hastalarını bitirmek zorunda, bak güzel kardeşim, ameliyat için aylar sonrasına sıra verilmesini problem etmeyip sistem yükünü insana yıkamazsın. sorun da burada zaten. o hastaları bitirsin diyelim, e yeni gelen hastaları almazsa yine mağdur olacak olan hastalar. aldı diyelim, yine kısır döngü, istifa edemeyecek hiçbir şekilde. atıyorum doktor gitti, sistemin hızlı bir şekilde yerine görevlendirme, atama vb şekillerle sistemin devamlılığını sağlayacak kimseleri ataması gerekir. ama diyoruz kaç aydır, görevlendirecek, atayacak doktor da istifa etti. çarkı yukarıdan bastırarak döndüremezsin, çürümeye mahkum bu sistem.

  • simdi ucuza elektronik esya, araba, benzin, marka kiyafet alma kliseleri zaten siralanmis. ben de su ana kadar bahsedilmeyen birkac noktaya parmak basacagim. abd ve kanada gelismis ulkeler icinde dunya'da nufus yogunlugunun en az oldugu ve kisi basina en fazla toprak dusen ulkelerinden ikisi. asya, avrupa ve afrika kitalari yani eski dunya tika basa insanla doluyken kuzey amerika bu konuda cok daha ferah. gelismis ulkelerin nufus yogunluguna yani kilometrekare basina dusen insan sayisina baktigimizda birinci sirada 507 ile guney kore var. ikinci sirada 411 ile hollanda geliyor ve onu da 336 ile japonya takip ediyor.

    avrupa'nin onde gelen ulkelerinden ingiltere'de kilometrekare basina 268 kisi duserken, almanya'da 230, italya'da 201 ve fransa'da 118 kisi dusuyor. turkiye'de de kilometrekare basina dusen insan sayisi 102 (istanbul: 2579, ankara: 207, izmir: 347). peki abd'de kilometrekareye kac kisi dusuyor? 33 (merak edenler icin oregon: 16, ki bana kalsa oregon bile fazla kalabalik). kanada'da isler daha da guzel, zira kilometrekare basina 4 kisi dusuyor (gerci kanada'nin onemli bir kismi yasanamayacak kadar soguk ve corak. ornegin yine %80'i col olan avustralya'da da nufus yogunlugu 3).

    iste abd ve kanadalilarin devasa bahceli evlere ve genis yol ve caddelere sahip olma sebebi de bu. toplamda 10 milyon kilometrekare topraga sahip olan abd'de toplam sehir alanlarinin ve imara acilan bolumlerin toplam topraklara orani %4. orman, tarim alanlari, col ve diger acik alanlarin toplama orani %96. ornegin oregon'un %98'i imara kapali ve imara izin verilen bolum %2'lik dilimde. nufus yogunlugunun daha az olmasi ve el degmemis topraklarin daha cok olmasi daha az gurultu, daha az trafik, daha cok kisisel hareket alani (personal space), daha buyuk evler, daha buyuk bahceler, daha temiz hava, daha temiz doga ve daha az kavga gurultu demek oluyor.

    abd'nin en kalabalik eyaleti olan 40 milyon nufuslu california'da bile nufus yogunlugu 97 yani avrupa'nin epeyce altindayken ikinci en kalabalik eyalet olan teksas'in nufus yogunlugu 41. yuzolcumu olarak turkiye'yle neredeyse ayni buyuklukte olan teksas'in nufusu 27 milyon.

    gerci abd nufusunun 3'te 2'lik bir bolumu dogu yakasi ve bati yakasi civarinda toplanmis ve bos olan yerler genelde ic taraflar ama yukarda verdigim oregon orneginden yola cikarsak okyanus kiyilarinda bile epeyce bos yer var. ornegin washington ve oregon eyaletlerinin toplam 650 km'lik sahil seridinde toplam 150 bin kadar insan yasiyor. hatta washington'dan san francisco'ya kadar olan 1200 km'lik sahil seridinde (karadeniz kiyilarinin toplami kadar alanda) toplam 200 bin kisi yasiyor.

    bir baska avantaj her urunun sadece en ucuzunu degil ayni zamanda en kalitelisini alma sansina sahip olmaniz. su ana kadar bir cok entry'de marka urunleri abd'de daha ucuza alacaginizdan zaten bahsedilmis ama isin kalite kismi atlanmis. ayakkabi ve spor giyimleri ureticisi olan nike'i ornek vereyim. nike'in dunya'nin cesitli ulkelerinde uretim yapan 900 fabrikasi var. bu fabrikalardan hicbiri sirkete ait degil. sirket genelde cesitli ulkelerdeki tekstil ureticilerini taseron olarak kullaniyor ve fabrikalara kontrat veriyor. bu fabrikalar urettikleri urun kalitesine gore 5 kategoriye ayrilmis durumda. en ustteki kategori "gold" denilen altin kategori. bu fabrikalar en kaliteli urunleri ureten, en az defoya sahip olan, urunlerinin en az geri gonderildigi ve en efektif uretim yapan fabrikalar. bundan sonra "silver" ve "bronze" yani gumus ve bronz fabrikalar geliyor. bu fabrikalar en iyi olmamakla beraber "idare eder" kalitede urunler ureten ve performans sergileyen fabrikalar.

    son 2 kategori de sari ve kirmizi. buradaki fabrikalar eger durumlarini duzeltmezse taseron kontratlari iptal edilecek ve bunlara bir daha ihale verilmeyecek. peki bu 5 kategorinin amerika ile alakasi ne? onu anlatayim. genelde abd'de satilan nike urunleri "gold" fabrikalarindan geliyor. almanya, ingiltere gibi gelismis ulkelerde satilan nike'lar da genelde gold veya silver fabrikalardan geliyor. gelismekte olan ulkelerdeki ayakkabilar genelde silver ve bronze fabrikalardan geliyor. cakma marka olarak satilan veya defolu marketlerde satilanlar da genelde sari veya kirmizi fabrikalardan cikma urunler oluyor. iste bu yuzden atiyorum nike'in urettigi ayni model ayakkabiyi abd'den alinca 5 yil sapasaglam giderken ayni ayakkabinin ayni modeli baska bir ulkeden alininca 1 yilda bozulmaya baslayabiliyor.

    bunun en buyuk sebebi abd'deki tuketici haklarinin cok yuksek bir sekilde korunuyor olmasi. amerikali michael amca nike'dan ayakkabi alip 1 senede ayakkabi dagilirsa o ayakkabiyi magazaya yedirir ve parasini geri alir. o yuzden nike abd'ye gonderdigi ayakkabilari en kaliteli fabrikalardan seciyor ki iadelerle ve tamirlerle ugrasmasin. nike sadece bir ornekti ve uluslararasi bir cok sirket bu sekilde isliyor.

    tuketici haklari demisken kredi kartlarina deginmemek olmaz. american express basta olmak uzere bir cok amerikan kredi karti adeta sizin avukatinizdir ve hakkinizi soke soke almaktadir. hani bazen burada surekli rezalet basliklari aciliyor ya, o durumlarin cogu abd'de yasanmaz cunku kredi karti sirketinizi arayip rezaleti anlatir anlatmaz paranizi aynen geri alirsiniz. bugune kadar ne ornekler gordum.

    bir magazadan bir urun alip sonra 2-3 hafta icinde iade etmeye calisinca kabul etmezlerse (ki %95 ederler) kredi karti firmasi paranizi soke soke geri aliyor. bazi sirketler "biz sirket politikasi olarak iade kabul etmiyoruz" dese de farketmiyor. diyelim ki bir magazadan ayakkabi aldiniz ve ayakkabilar 1 ayda acilmaya basladi. ayakkabilari magazaya iade etmek icin goturdugunuzde "kullanici hatasi" deyip kabul etmediler. dukkandan cikmadan american express'i arayip durumu bildiriyorsunuz, size kibarca "o ayakkabilari geri kabul etseler de etmeseler de dukkanda birakip cik, parani geri alacagiz" derler. siz de magazadakilere "ayakkabiyi buraya birakiyorum haci, ister al ister alma" deyip eve donuyorsunuz ve en gec bir hafta sonra paraniz hesabiniza geri yatmistir.

    sirf kredi karti beni koruyup kolladigi ve tum harcamalarim kayit altinda tutuldugu icin alisverislerde nakit para kullanmayi biraktim. amerika'da yasamanin bir baska avantajina gelince, bunu da uzun uzun su entry'de anlatmistim: (bkz: #53858461).

  • milletin bir anda kahramanı olmuş, kızların hayatları boyunca bekledikleri prens, teyzelerin bir anda evlatlarıyla mukayese ettiği yiğit, amcaların ise bahçe işlerinde koşturmak istedikleri bir ırgat. artık o sade bir vatandaş değildir. üstündeki bayağılık gitmiş yerine pelerin, briyantili saçlar gelerek parıldayan bir kişilik gelmiştir.

  • linklerle ve kağıt üzerindeki istatistiklerle dünyayı çözdüğünü sanan yazar. bilmiyor ki türkiye'deki tecavüzlerin çoğu istatistiklere yansımıyor bile.

    kağıt üzerindeki bilgilere baksan türkiye yayaların üstünlüğünün olduğu bir ülke mesela. hani nerede var? sokakta böyle bir durum görüyor musun?