abs

• absli aracın abs bulunmayan standard hidrolik fren sistemine sahip araca göre daha kısa mesafede durması çok basit fizik kurallarına dayanmaktadır. bu bir olay ya da iddia değil, basit bir gerçektir. bunu anlayabilmek için önce sürtünme, hız, ivme, atalet gibi bazı fizik kuralları ve kavramlarını kafamıza iyice oturtmak gerekiyor ki bu da benim üç saat bu konuda konuşmamı^* dinlemeyle mümkün olduğu gibi ortaokul fizik derslerini anımsama ve biraz araştırma öğrenme merakıyla da giderilebilir. ben tercihimi soru cevap yönteminden yana kullanıp evrensel bir şekilde çok yanlış inanışlara sahne olmuş bu konuyu çok da uzatmamak niyetindeyim:
  
  soru: abs nedir?
  cevap: abs, ek$i sözlükte (bkz: abs) başlığında daha önce anlatıldığı üzere sürtünme kuvvetinin az olduğu zeminde ya da ani frende oluşan kızaklama diye de tabir edilen lastiklerin hareketsiz halde yol üzerinde sürüklenmesine neden olan kaymayı engellemek, aracı daha kısa mesafede durdurmak ve direksiyon hakimiyetini korumak için hidrolik frene müdahale eden bir sistemdir.
  
  soru: abs nasıl çalışır?
  cevap: abs tekerleklerin dönüş hızlarını sürekli monitor edip bir tekerlek kilitlendiğinde frene basılıyorsa o an ilgili taraftaki freni geçici olarak serbest bırakan bir mekanizmaya sahiptir. saniyede yaklaşık onbeş kere freni kesintili olarak serbest bırakabilir. bu sayede aracın zeminde kayarak ilerlemesine engel olur.
  
  soru: abs'li araç abs'siz araca göre neden daha kısa mesafede durur?
  cevap: çünkü kayarak (kızaklayarak) gidilen mesafe her zaman ani harekete geri dönüşle sürtünmeden faydalanmayı sağlayıp elde edilen tekrar frenlemeyle gidilen mesafenin toplamından daha uzundur. bu mesafeler arka arkaya eklendiğinde kayarak durmak ve seri frenleyerek kaymaya engel olup durmak arasındaki fark zeminin sürtünme katsayısı azaldıkça artacaktır. dolayısıyla kumlu karlı bir yolda özellikle abs'li araç daha kısa mesafede dururken, abssiz araç ve köküne kadar frene basan sahibi hidayete doğru yolalacaktır. matematiksel ifadesi delikan76 tarafından (bkz: abs/15) entrysinde çok güzel yapılmış, daha fazla merak edeniniz varsa konuyla ilgili bir de fuzzy logic test var: http://www.fuzzytech.com/e/e_a_sie.html url'sinden abs'li ve abs'siz araçların simülasyonu ve ilgili formülasyonlar da görülebilir.
  
  soru: abs'siz aracın abs'li araçtan daha kısa mesafede durma ihtimali var mıdır?
  cevap: evet vardır. yoldaki sürtünme kuvvetinin yüksek olduğu ve aracın bundan ideal oranda etkilendiği bir düzenekte absden absye fark olduğu için, aracın ağırlığı, yol tutuş olarak dizaynı tasarımı vs gibi bir sürü etken gözönünde bulunarak iyi bir abs sahibi araç her zaman daha kısa mesafede dururken, çok küçük bir ihtimalle abssiz aracı kullanan mükemmel bir sürücü (yolun kesinlikle kaygan olmaması koşuluyla) çok kötü bir dizayna sahip ve absli bir araca göre bir ihtimal aracı bir ya da iki metre geride durdurmayı başarabilir. bu da ancak tekerleklerin kızaklama yapmayacağı muhteşem sürüş koşullarında, düşük hızda ve boş yere devreye giren abs'li dandik bir araca karşı mümkün olabilir. (bkz: hayatta her şey mümkün)
  
  soru: abs'li aracın daha uzun mesafede durduğu inanışının kaynakları nelerdir?
  cevap: bilmiyorum fakat evrensel bir yanılgı olduğu gerçek. tahminlerim insanların ayaklarının altında tırtır eden frenden kıllanmaları ve absli araç kullanırken farkında olmadan bilumum beceriksiz sürüş pozisyonlarında yaptıkları ani frene abs'nin verdiği mükemmel tepkiyi algılayamamaları -ki kötü araba kullanmayı beceriksiz bir insanın beceriksizliğinin bilincinde kendine ve başkalarına zarar verecek hareketlere kalkışmayacak kadar sorumluluk bilincinde olduğu varsayımıyla bir davranış bozukluğu olarak tanımlıyorum (cümle uzun, kısaca: kötü araba kullanmak=davranış bozukluğu)- ve abs olmasa esas süper dururdum ben yanılgısına düşmeleridir buna neden. kullandığı araca hakim bir sürücünün aracın yapılan frene sürüş tekniğine verdiği tepkiyi tam olarak algılayamamasının doğal sonucudur.
  
  soru: abs frenleri kilitler mi?
  cevap: hayır kilitlemez, kilitleyemez. abs freni bırakan, release eden bir sistemdir. abs'nin en kötü olasılıkla bozulacağı ihtimal ilk frene bastığınızda abs'nin o freni release etmesi ve kendini kapatması olabilir, bunu da ayağınızdaki boşalmadan anlayıp frene tekrar bastığınız sürece bir şey olmayacaktır. kaldı ki frene basmak çok güzel bir davranış değildir bir ani tepki olarak kazaların büyük çoğunluğu yanlış ya da gereksiz yere fren yapmaktan kaynaklanmaktadır.
  
  soru: abs kafayı yedi, frenler kilitlendi araba yirmiüç takla attı hikayeleri duyuyorum, neden?
  cevap: yalan söylemeyi seven ya da kötü sürücülüğünü abs'ye bok atarak kapatmaya çalışan arkadaşlarınız var. insan psikolojisi her şeye müsait.
  
  soru: diyelim ki abs bozuldu, hepimiz ölücez mi o zaman?
  cevap: belki.
  
  soru: cep telefonum, araç içi mixerim, titreşimli dual dildom abs'yi bozar mı?
  cevap: (bkz: abs ve cep telefonu)
  
  sonuç paragrafı: abs hakkında bu kadar atılıp tutulan bir konu olmasına rağmen, faydalı bir sistemdir. bosch tarafından geliştirilerek, tcs ile birleştirilerek (bkz: esp) adında çok daha güzel bir forma sokulmuştur. türkiyede yetkili servis kavramı bir sürü boş insanla birlikte tanımlı olmasına rağmen işi çok iyi bilen ve severek öğrenen insanlar da vardır. araba bir din, "tofaşların freni çok güzel be abi dann basıyosun şak diye duruyor" da onun ayeti değildir. tırnaklarınızı uzatmayın içine şeytan girer yaklaşımı ise kuran kurslarına özgüdür.