episteme

• yunanca bilgi demek. (bkz: epistemoloji)
• aristo'ya göre bilmenin techneden farklı olan ikinci biçemi. techne, pratik yapmak, deneyimlemek gibi bir sözcük anlamı taşır ve aristo da bilme biçemleri konusunda bu sözcüğü "gerçeğin ortaya konuluşunun bilgi ve becerisi" olarak kullanır; episteme ise gerçeğin daha iyi kavranmasını mümkün kılan derin bilgi ve gerçeğin temel ilkelerinin bütünü olarak tanımlanabilir.
• doxa yalnizca kani iken episteme gercek bilgidir.
• felsefede hakiki bilgi anlamına gelir. platona göre episteme hakiki varlığın bilgisidir.
• platon'dan etkilenmiş islam feylesofları, epistem karşılığı olarak "bilginin yakîni" kavramını kullanmışlardır.
• hegel'in zeitgeist kavramı ile büyük benzerlik gösteren ve michel foucaultun belli bir tarihsel dönemde kabul gören düşünme biçimlerini anlatmak için kullandığı kavram.
• doxa sofistlerin, episteme ise aristo'nundur.
  
  ayrıca doxa duyu organlarıyla edinilen bilgidir. episteme ise gerçek bilgidir. duyu organları araç değil amaçtır.
• bilginin üretilmesi ve tasnif edilmesi adına takip edilen, ancak zamana bağlı olarak değişebilen genel kabul görmüş yöntemdir.
  
  konu hakkında (bkz: les mots et les choses)
  
  tema:
  (bkz: bilim felsefesi/@derinsular)
• kelime anlamı bilgi olduğu halde foucault tarafından daha ziyade bilgi sistemi anlamında kullanılmaktadır. foucault'ya göre her dönemde bilginin ölçüsü değişmektedir. o, bu değişimleri epsitemler arasındaki kopuş olarak niteler. foucault başlıca üç episteme yani bilginin üç sistemini belirler: rönesans epistemesi, klasik episteme ve moder episteme. neyin bilgi olduğunun ve neyin doğru olduğunun ölçütleri bu dönemlerin her birinde farklılık gösterir.
• doxa yanlış bilgidir. hastalıklıdır. kötüdür. dinsel bilgi gibi. gözleme dayanır.
  epistemeyse cici olan. çok tatlı çok akıllıdır amcası. ussaldır.
  sonradan paradigma gibi de kullanılmış. allahtan paradigma sözcüğü var bence. episteme, ep isteme diye diye trakyalılardan ne farkımız kalırdır.
  örn: dur be ya. (h)ep isteme.