erbarme dich

• andreas scholl adli kontratenor tarafindan kusursuza yakin yorumlanan alto aryasi.
• christa ludwig'in muhtesem yorumladigi bir aria. ama ozellikle herbert von karajan ile doldurdugu kayitta tuyleri diken diken eden bir yorumla soyluyor. bu kayittaki hemen hemen ayni kadro bir otto klemperer ile kayit yapmis ve genel olarak en iyi yorum otto klemperer olsa da kanimca bu arya icin ilk kayidi cok guzel.
  ayrintilar icin: http://www.bach-cantatas.com/…io/ludwig-christa.htm
• ayni zamanda tarkovsky'nin stalker filminde aniden çarpıcı biçimde ortaya çıkan müzik. bir yerinde de adamlardan biri zonda yürürlerken bunun melodisini ıslıkla çalıyor.
• rachmaninoff her eserin bir kilittaşı olduğunu, yorumcu bunu ıskalarsa yorumun sakat kalacağını söylemiş. passion'un kilit taşı bu arya mı acaba diye düşünüyorum. neredeyse aynı iki kelimenin defalarca tekrarlanmasından oluşan basit bir bölüme sekiz dakika ayrılmış, en uzun bölümlerden biri. sanki buraya bir vurgu var.
• bach matthaeus passion dan muthis bir alto arya.
  yayli girisi ile zaten carpmaya baslar insani.
  
  erbarme dich,
  mein gott, um meiner zähren willen!
  schaue hier,
  herz und auge weint vor dir
  bitterlich.
• çoğu kaydında yalvarışı duymak mümkündür, ama pişmanlık kayıptır... yorumu sakat bırakan bir durumdur.
• merhamet et tanrım, gözyaşlarımın hatrına!
  gör ki, kalp ve göz ağlar karşında acıyla.
• mustafa hakkında herşey filminde fikret kuşkan'ın karısının ölümünün akşamı annesi ile girdiği bir diyalogda arka fonda çalan ve annesine "bak anne, bu parçada ne diyor biliyormusun? -merhamet tanrım, merhamet gözyaşlarıma" o andan itibaren uzunca bir süre aradığım ve sonunda bulduğum tüylerimin ayaklandığı harkulade bir eser "bach" amcamıza selamlar, saygılar, ceketimi ilikliyor, içli bir nefes ile ruhunu şad ediyorum...
• andrei tarkovsky'nin offret adini tasiyan son filminin basinda ve sonunda calan parcadir. filmdeki ana karakter aleksander'in, tipki bach'in bu eserine^* konu olan isa peygamber gibi, insanligin gunahlari icin kendini feda etmesine bir gonderme olarak filme dahil edilmistir.
• bu aryanın hemen öncesindeki kısmın sözleri yaklaşık olarak şöyledir
  
  peter dışarıda oturuyordu. bir hizmetçi geldi ve dedi ki:
  sen galilee'li isa ile beraberdin
  ama o hepsinin önünde bunu inkar etti ve dedi ki:
  neden bahsettiğinizi bilmiyorum
  
  bahçeye çıktığında başka bir hizmetçi onu gördü ve oradakilere dedi ki:
  bu adam nasıralı isa ile beraberdi
  peter yine inkar etti ve onun hakkında hiçbir şey bilmiyorum dedi
  bir süre sonra orada duranlar geldiler ve peter'a "sen mutlaka onlardan birisin, aksanın seni ele veriyor" dediler.
  o zaman peter lanet okumaya ve yemin etmeye başladı: o adamı tanımıyorum
  ve o anda horoz ötmeye başladı
  ve peter isa'nın ona söylediklerini hatırladı:
  horoz ötmeden önce beni üç kez inkar edeceksin
  dışarıya çıktı ve acıyla ağladı.
  
  bach önce peter'ın isa'yı inkar edişini anlatır, isa'nın "horoz ötmeden beni üç kez inkar edeceksin" kehaneti gerçekleşir ve o anda peter imanla ve pişmanlıkla dolar, kapının önüne çıkar bu aryadaki sözleri söyler derin bir acı ve pişmanlıkla yalvararak. dinlerken bu başlangıç kısmındakileri de akılda tutmak, yorumu değerlendirirken böyle bir anda peter hissiyatı nasıl olurdu sorusuna tatmin edici bir cevap alınabiliyor mu bakmak gerekir diye düşünüyorum.
  
  konuyu biraz daha geniş ele almak isteyenler için, bu inkar caravaggio tarafından şöyle resmedilmiştir:
  
  http://www.metmuseum.org/…h/hd/crvg/ho_1997.167.htm