• iskoçya bölgesel hükümeti başbakanı alex salmond ve ingiltere başbakanı david cameron'ın 15 ekim 2012'de imzaladıkları anlaşmayla yapılması kesinleşen referandum.

    18 eylül 2014'te yapılacak referandumda halka iskoçya bağımsız bir ülke olmalı mı sorusu sorulacak ve 16 yaşından büyük herkes oy kullanabilecek.
  • eğer bağımsızlık kararı çıkarsa birleşik krallık bayrağının değişeceği referandum.
  • büyük ölçüde asimile olmuş ingilizce konuşan kelt kökenli ada halkının bağımsızlık referandumu. yüzyıllar önce asimile olduktan sonra ne sike yarayacak bilmiyorum. üstelik coğrafi açıdan da aynı adadasın ve anakaradan uzaksın. neyse hayırlısı diyelim. sanırım bağımsız olunsa bile ingiliz kraliyet ailesine bağlılığı devam edecektir, kanada ve avustralya gibi.
  • ingiliz hükümeti hem ab hem de nato gibi kuruluşları kullanarak bağımsız iskoçya'nın bunlardan hiçbirinin üyesi olmayacağını bu kuruluşlara açıklattırıyor. zira ingiliz hükümeti iskoçya gibi doğal kaynaklar bakımından zengin ve gelişmiş bir bölgeyi yitirmek istemiyor. özellikle kuzey denizindeki petrol kaynakları londrnın iştahını kabartıyor. yine ingiliz bölgesi olmazsa iskoç bölgesi fakirleşir gibi saçma argümanlar üretiyor. halbuki iskoç bölgesinin ürettiği katma değer nüfusa oranla daha yüksek, keza iskoçların kişi başı geliri ingilizlerin üstünde.
    ingiltere ve iskoçya arasındaki refendum öncesi en büyük sorun referandumda sorulacak sorulardı. bu sorun her iki tarafın bir orta noktada buluşması ile çözüldü.

    çıldırt bizi salmond reyiz.
  • (bkz: 2014 katalunya bağımsızlık referandumu)
  • detaylı bilgi için; http://www.guardian.co.uk/…sential-guide?cmp=twt_gu
  • tarihsel rakibimiz olan ingilizlerin düştüğü garip durum.

    tarihsel derken imparatorluklar döneminden bahsediyorum. zamanında osmanlıyı bölmek için çok taklalar atmışlardı. başarmışlardı da, nar gibi dağıldı koca coğrafya.

    fırsat bu fırsat biz de ingiltereyi mi karıştırsak. ece temel kuranı falan oraya gönderelim. halkların kaderini tayin hakkından, iskoçların başına gelen zulümlerden, anayasada kraliçeliğin kaldırılmasından, kraliçeye yapılan törenlerin çağ dışı olduğundan, ingilterenin asimasyon uygulayan bir ulus devlet olduğundan falan bahsetsin.

    iskoçum ölene kadar, iskoçum ben sonuna kadar, vallahi william wallace'ı özledik türü şarkılar söylesinler. mümkünse bir terör örgütü de kursunlar. örgütün ismini de; partiyi karkere iskoçistan olsun. zaten ardından da bölünüp parçalanırlar.

    pardon karıştırmışım. bu tür mallıklar sadece bizim memlekette oluyordu.

    not: ingiltere'deki kraliçeliğe laf etmeyenler ülkemizin tüm kültürel ve milli değerlerine bolca sallarlar. zaten ece temel kuranlar falan milli ve kültürel duruşunu oluşturamamış, geçmişiyle barışık olmayan ülkelerde iş yaparlar. bir gün ingiltereye giderlerse "kraliçelik de neymiş ortaçağ adetleri" desinler. bakalım başlarına neler geliyor. lakin ülkemizde cumhuriyete, bayrağa, dine, kültüre, geçmişimize atan tutan adamları ise el üzerinde tutarlar...
  • pek akillica gelmiyor bana bu is iskoçlar adina. her ne kadar eski gücünde degilse de britanya'nin bir parçasi olmanin getirdikleri var. beş gözler'in bir üyesi olmak gibi. ayrica britanya'dan bagimsizlik durumunda iskoçya'nun bm, ab, nato gibi organizasyonlara yeniden üyelik basvurusu yapmasi gerekecek. bu durumda londra hükümeti onay vermezse ab üyesi olamazlar. petrol yataklarinin norveç'in rezervine göre ne oldugunu arastirmadim onu söyleyeyim. ancak ab disinda kalma riski ile birlikte göze alindiginda iskoç politikacilarin daha fazla cukka istemesi iskoçya'nin elinde patlayabilir. bagimsizligin pastadan daha fazla pay almak gibi getirisi oldugu gibi 2008 abd bankacilik krizi gibi soklar karsinida tek basina kalmak gibi riskler var. veyahut ulusal bir felaket durumunda britanya'nin bir bölgesi olarak londra'dan hükümet yardimi talep etmekle komsu fakat yabanci bir ülkeden yardim istemek farkli seyler. hayirlisi neyse o olsun.

    30 kasım 2013 tarihli ek/güncelleme: söylediğimiz gibi iskoçya'nın bağımsızlıklı ve birleşik krallık'tan ayrılma durumunda avrupa birliği'ne yeniden üye olması gerekiyor. buna britanya'dan önce katalunya'nın bağımsızlığı konusunda sancılı ispanya karşıymış. ayrıca britanya'nın eski başbakanı john major, "iskoçya bağımsız olursa pound/sterlin kullanamaz. kendi parasını basmak zorunda" demiş.

    http://www.theguardian.com/…ial-expert-alex-salmond
    http://www.bbc.co.uk/…ss%26ns_source=publicrss20-sa
  • iskoçya bağımsızlık referandumu yaklaşırken - ozan örmeci

    dünyanın köklü demokrasilerinden büyük britanya’da, 2014 yılındaki en önemli gündem maddesi kuşkusuz eylül ayında düzenlenmesi planlanan iskoçya bağımsızlık referandumu olacak.[1] bu yazıda birleşik krallık idari yapısı ve iskoçya’nın durumu hakkında bilgi vererek, iskoçya bağımsızlık referandumunu analiz etmeye çalışacağım.

    1997 yılında önemli bir anayasal değişim sürecine giden ingiltere, 11 eylül’de iskoçya, 18 eylül’de galler’de yapılan halk oylamalarıyla bu iki bölge için ayrı meclisler kurulmasına izin vermiştir. daha önce 1979 yılında bu iki ülkede “hayır” çıkan oylamalarda bu defa “evet” kararı çıkmıştır. iskoçlar, oy verenlerin dörtte üçünün oyuyla 1707’den beri kaldırılmış olan parlamentolarına yeniden kavuşma istençlerini ortaya koymuşlardır. bu parlamento yasa yapabilmekte ve vergi koyabilmektedir, yani ingiltere’ye bağlı olduğu savunma, dış ilişkiler ve para siyaseti dışında oldukça geniş yetkilere sahiptir. galler’de ise sonuç belirsiz olmuş ve oylamaya katılanların sadece % 50,3’ü olumlu oy kullanmışlardır. iskoçya’nın aksine galler meclisi ne yasa yapabilmekte, ne de vergi koyabilmektedir. esas işi, londra’nın bölgeye ayırdığı ödeneğin nereye harcanacağını kararlaştırmaktır. 22 mayıs 1998’de yapılan bir halk oylamasıyla kuzey irlanda’da da bir meclis kurulması kararı alınmıştır. 1997’de başlayan bu değişim süreci 1999’da tamamlanmıştır. kurulan bölge meclisleri içerisinde en önemlisi 129 üyeli iskoç parlamentosudur. kuzey irlanda meclisi 108, galler meclisi ise 60 üyelidir.[2]

    işte bu özerk ve neredeyse bağımsız niteliğini 1999 yılında kazanmış olan iskoçya’da, şimdilerde bölgesel hükümetin başbakanı ve ayrılıkçı iskoç ulusal partisi’nin (snp) lideri olan alex salmond, “evet iskoçya” kampanyasına liderlik etmekte ve tam bağımsızlık için ingiltere’ye baskı yapmaktadır.[3] salmond referandumu iskoçların ingilizleri yendiği bannockburn savaşı’nın 700. yıldönümünün kutlanacağı 2014 yılında yaparak, milliyetçi eğilimlerden de faydalanmayı ummaktadır.[4] kampanyaya, iskoçya’daki bazı siyasi partiler, ünlü kişiler ve işadamları da destek vermektedirler.[5] buna tepki olarak, ingiltere’nin işçi partisi mensubu iskoç milletvekili ve eski maliye bakanı alistair darling de, ülkedeki tüm partilerin desteğini alarak geçtiğimiz yıl bir karşı kampanya başlatmış ve iskoçya’nın ekonomik ve kültürel olarak birleşik krallık’la beraber daha güçlü olduğunu savunarak ve olası bir bağımsızlık için “çocuklarımızı bilinmeyen bir yere göndermek gibi” değerlendirmesini yapmıştır.[6] referandum, ingiliz başbakanı david cameron ve alex salmond’ın 15 ekim 2012 tarihinde imzaladıkları edinburg anlaşması ile kesinleşmiştir.[7] referandumun şu şekilde yapılması planlanmaktadır; referandumda 4 milyon civarındaki iskoç seçmene 6 kelimelik bir “evet-hayır” sorusu sorulacaktır; “should scotland be an independent country?” (sizce iskoçya bağımsız bir ülke olmalı mıdır?). iskoç hükümeti referandumda oy verme hakkını 16-17 yaşındaki gençlere de taşıyarak, gençlerin milliyetçi duygularından istifade etmeyi planlamaktadır.[8]

    ingiltere başbakanı david cameron bu konuya en son olarak yılbaşı mesajında değinmiş ve bbc’de yayınlanan mesajında iskoçya’nın birleşik krallık’tan bağımsız olup olmayacağına karar verilecek referanduma ilişkin özel bir bölüm ayırmıştır. cameron iskoçlara, “bu yeni yıl mesajımızda ingiltere’den, galler’den, kuzey irlanda’dan iskoçya’ya mesajımızı gönderelim. sizin kalmanızı istiyoruz. birlikte çocuklarımız ve torunlarımız için daha güçlü bir birleşik krallığı inşa edebiliriz” diye seslenmiştir.[9] geçtiğimiz günlerde “iskoçya’nın geleceği: bağımsız bir iskoçya’ya doğru rehberiniz” başlıklı planını glasgow’da açıklayan bölgesel hükümetin başbakanı salmond ise şu mesajları vermiştir: “bu, bağımsız bir ülke için daha önce yapılmadığı kadar kapsamlı bir projedir. yalnızca iskoçya için değil, bağımsızlık bekleyen tüm uluslar için. bizim bakış açımız bağımsız bir iskoçya’nın uluslar ailesinde eşit bir üye olarak kendi yerini kazanması doğrultusundadır. fakat biz bağımsızlığı tek başına bir amaç olarak değil, iskoçya’yı daha iyi bir ülke olması için değiştirecek bir araç olarak görüyoruz” şeklinde konuşmuştur.[10]

    yapılan anketler tüm çabalara karşın “hayır” yanıtının halen % 9 oranlarında daha yüksek olduğunu göstermektedir.[11] the sunday times ve real radio scotland tarafından yapılan ankette, katılımcıların % 38’i referandumda “evet”, % 47’si “hayır” diyeceğini açıklamış, % 15 oranında katılımcı ise “kararsız” olduğunu belirtmiştir.[12] bu da “hayır” yanıtının önde olmasına karşın kararsız seçmenin desteğini alan görüşün referandumu kazanacağını ispatlamaktadır. bu nedenle her iki görüşün taraftarları arasında önümüzdeki haftalarda yoğun bir propaganda ve politik psikolojik manevralar yaşanacağını söylemek mümkündür. elbette bu konuda daha birikimli gözüken ingiltere’nin şansı daha yüksek gözükmektedir. ancak inatlarıyla bilinen iskoçları da hiçbir zaman yabana atmamak gerekir.

    yrd. doç. dr. ozan örmeci

    [1] bu konuda bir yazı için; massie, alex (2012), “will david cameron be the prime minister who lost the united kingdom as we know it?”, foreign policy, erişim tarihi: 03.01.2014, erişim adresi: http://www.foreignpolicy.com/…e_battle_for_britain.

    [2] detaylar için; örmeci, ozan (2013), “siyasal sistemler: büyük britanya”, uluslararası politika akademisi, erişim tarihi: 03.01.2014, erişim adresi: http://politikaakademisi.org/…emler-buyuk-britanya/

    [3] çiçek, murat (2013), “avrupa ve birlik”, uluslararası politika akademisi, erişim tarihi: 03.01.2014, erişim adresi: http://politikaakademisi.org/avrupa-ve-birlik/

    [4] “n’olur ayrılmayın kampanyası”, habertürk, erişim tarihi: 03.01.2014, erişim adresi: http://www.haberturk.com/…ur-ayrilmayin-kampanyasi.

    [5] ingiltere için bu konuda en acı darbe, james bond rolüyle tanınan ünlü ingiliz aktör sean connery’nin de iskoçya’nın bağımsızlığına destek vermesi olsa gerek. bzk; “scottish independence: one million scots urged to sign ‘yes’ declaration”, bbc, erişim tarihi: 03.01.2014, erişim adresi: http://www.bbc.co.uk/…d-scotland-politics-18204781.

    [6] “n’olur ayrılmayın kampanyası”, habertürk, erişim tarihi: 03.01.2014, erişim adresi: http://www.haberturk.com/…ur-ayrilmayin-kampanyasi.

    [7] “scottish independence: the essential guide”, the guardian, erişim tarihi: 03.01.2014, erişim adresi: http://www.theguardian.com/…ndence-essential-guide.

    [8] “scottish independence: the essential guide”, the guardian, erişim tarihi: 03.01.2014, erişim adresi: http://www.theguardian.com/…ndence-essential-guide.

    [9] “kalmanızı istiyoruz”, habertürk, erişim tarihi: 03.01.2014, erişim adresi: http://www.haberturk.com/…8736-kalmanizi-istiyoruz.

    [10] “iskoçya bağımsızlık planını açıkladı”, dw, erişim tarihi: 03.01.2014, erişim adresi: http://www.dw.de/…zlık-planını-açıkladı/a-17256214.

    [11] “scottish independence: ‘no’ ahead by 9% – new poll”, (2013), the scotsman, erişim tarihi: 03.01.2014, erişim adresi: http://www.scotsman.com/…d-by-9-new-poll-1-3201333.

    [12] “scottish independence: ‘no’ ahead by 9% – new poll”, (2013), the scotsman, erişim tarihi: 03.01.2014, erişim adresi: http://www.scotsman.com/…d-by-9-new-poll-1-3201333.

    kaynak: http://politikaakademisi.org/…erandumu-yaklasirken/

    yedek: http://ydemokrat.blogspot.com/…zlk-referandumu.html
  • 6 aydır iskoçya'dayım ve burda bulunduğum sürede üniversite kitlesinden tut taksicilerle yaptığım muhabbette sonucunun muhtemelen hayır çıkacağı referandumdur. tahmini olarak 60-40% gibi bir hayır çıkacak.
hesabın var mı? giriş yap