şehzade cem

• fatih sultan mehmet'in oğlu.
  
  cem sultan olarak bilinen tarihi şahsiyetin bir diğer adlandırılması.
  
  kendisine kötüleme amacıyla cem sultan denildiği düşünülmektedir.
  
  sebebi ise sultan unvanının; erkeklerde ismin başına, kadınlarda ismin sonuna getirilmesidir.
  
  sultan süleyman
  sultan selim
  
  mihrimah sultan
  kösem sultan
  
  bu kullanıma göre sultan cem olarak anılması gerekirdi ancak bu unvanı elde edemediği için sultan cem de doğru bir kullanım olmayacaktır.
  
  tarihi cem sultan adıyla geçtiği için böyle anılması normaldir ama söylenirken bunun ofansif bir ifade olma ihtimali bilinmelidir.
• maymuna satranç öğretmesi birçok kaynakta yer almış olmasına rağmen bu satranç maçlarının sonucuna dair hiçbir bilginin olmayışına güldüğüm durumun öznelerinden biri.
  
  ahah, ulan cem.
• (bkz: cem sultan)
• kardeşim bu başlığın (bkz: cem sultan)'dan ne farkı var? oldu olacak bir şahsın, lakabı veya bir başka ismiyle başlık açıp aynı bilgileri taşıyalım. olur mu böyle avillik amk? canınız mı sıkılıyor nedir... masrafsınız amk.
• beyazıttan daha kaliteli bir şehzade olduğu çoğu kaynaktan teyit edilmiş olsa da fatih’in tahtı bıraktığı bir şehir efsanesi ve tarihte romantizm sevenler için daha uygun olması sebebiyle türemiş bir rivayettir, belki de gerçeğin dedikodusudur ancak somut delillere bakacak olursak bu pek mümkün gözükmemektedir.
  
  öncelikle fatih sultan mehmet kardeş katlini meşru kılarak en güçlü olan şehzadenin tahta geçmesini yasalaştırmış bir padişahtır, dolayısıyla bu hareketindenselef padişahça halefinin seçilmesi fikrine sıcak bakmadığı fikri pekala yorumlanabilir. doğal seleksiyon kapsamında güçlü olan tahta çıksın fikrini savunan bir padişahın iki oğlundan birini seçmesi kendisi ile çelişmek olacaktır ki fatih daha güçlü şehzade derken kastedilen güç mefhumunu salt kaba kuvvete indirgemeyecek derecede kaliteli bir devlet adamıdır ve bürokratik olarak daha sağlam, daha güçlü olan şehzade tahta çıkmıştır.
  
  ikincisi eğer fatih kendisi ile çelişerek bir halef belirlemiş olsaydı ihtimalinde dahi fatih bu halefi muhtemelen diğer oğlundan başkente daha yakın bir sancağa göndererek seçmiş olduğu halefinin diğerine karşı tebaasinin kanını dökmeden tahta çıkmasını sağlayacak bir avantaj sunacak kadar düşünebilen bir devlet adamıdır.
  
  üçüncüsü fatih bunu da düşünememiş ve beyazıt amasyada sancaktayken cem’i aman aman bi mesafe farkı olmayan bir sancak olan konya’ya göndermiş olsun. siyasi kariyeri boyunca türkmen paşalar ile yaşamış olduğu ihtilaflar ile bilinen, devletin bürokratlarını türkmen ailelerden temizleyerek devşirmelere teslim etmeye çalışan fatih’in yerine geçecek şehzade’nin türkmen beyleriyle en içlı dışlı olacağı vilayete sancağa göndermiş olması ve akabinde tahta geçer ise türkmen paşaların tekrar devlet içinde güçleneceğini öngörmemiş olması fikrini fatih’e yakıştırmak alenen fatih’in zekasına hakaret etmektir.
  
  sözün özü dönem siyasetindeki somut gerçekler kendisinin fatih sultan mehmet tarafından halef padişah olarak seçilmediğini alenen göstermektedir, bununla birlikte şehzade cem’in hem türkmen paşalarınca destekleniyor oluşu, hem de kayıtlarda askeri olarak beyazıttan daha başarılı olduğunun yazılması sebepleriyle hem dönem halkı hem de tarihi duygularıyla yorumlayanlarca şehzade cem’i sanki veliaht şehzadeymiş ve hakkı yenmiş hüviyetine sokmuştur.
  
  şahsi fikrimce ise gerçekten askeri zekası bir çok kaynakta takdir gören bu şehzadenin, fatoh sonrası daha da karmaşık bir hal alan osmanlı devleti’ne ayak uyduramaması sebebiyle tahttan olması durumudur ki bu durum artık osmanlının kurum ve kuruluşları ile şahıslardan yavaş yavaş bağımsızlaşacak ve kurumların güç kazanacağı gerçekten bir devlet yapısına büründüğünün emaresidir. bu güçlü kurumları olan ve şahıslardan bağımsız da var olabilen devlet yapısında şehzade selim(yavuz) ve şehzade murat(4. murat) gibi güçlü figürler istisnai olarak liderlikleri ile devlet kurumlarına baskın gelecek olsa da fatih sonrasında devam eden süreçte belli istisnalar hariç artık osmanlı devleti şahıslardan üstün devlet organizasyonu olan ve bir beylik değil gerçekten devlet olan bir devlet hüviyetini kazanmıştır.
  
  yine bu yukarıda yazılı sebepten dolayı şehzade cem ile şehzade beyazıt fatih öncesi dönemde iktidar mücadelesi vermiş olsaydı muhtemelen şehzade cem’in galip geldiği bir senaryo yaşanacak diye varsayımda bulunmak her ne kadar -se, -sa tarihçiliğini tasvip etmesem de ihtimal dahilinde olandır.