• (bkz: osmanli bankasi baskini)
  • 26 ağustos 1896 günü galata daki osmanlı bankası genel müdürlük binası taşnaksutyun partisinden bir grup tarafından işgal edilir. bu olayın tetiklemesiyle istanbul da ermenilere yönelik saldırılar başlar. (bkz: osmanlı bankası baskını)

    olaylara ilişkin önemli bir kaynak edhem eldem 'in tarih ve toplum yeni yaklasimlar dergisi bahar 2007 sayısında yer alan 26 ağustos 1896 "banka vakası" ve 1896 "ermeni olayları" isimli yazısıdır. aşağıdaki bilgileri bu yazıdan derledim.

    saldırılarda devlet güçlerinin ne şekilde rol aldığı tartışmalıdır, en azından bir süre göz yumdukları söylenebilir. (saldırılar daha çok halktan insanlar tarafında gerçekleştirilmiştir. 6-7 eylül olaylarında olduğu gibi, saldırı aleti olarak sopalar olaylara ilişkin anlatımlarda ön plandadır. bu sopaların örgütlü olarak dağıtıldığı ve o dönem yoğun bir nüfus olan hamalların bu olaylarda kullanıldığı şeklinde iddialar vardır. katlimaların sokakta rastlanan ermenilerin sopalarla başlarına vurularak öldürülmeleriyle gerçekleştiği anlatılır.)(bkz: pogrom)

    osmanlı bankası rapor ve iç yazışmaların olayların izi vardır. banka genel müdürü eylemcilerin şartlarını yıldız (saray) ile görüşmeye giderken şahit olduğu olayları raporunda yazmışdır: “softa ve müslüman serseriler sokaklarda buldukları her ermeniyi katletmektedir” dolmabahçe ile tophane araında 40 kadar cesete rastlamıştır. bir osmanlı menuruna ait bir başka tanıklık olayın ilk gecesi beyoğlu caddesinden ortalama 15-18 ceset yüklü 27 araç geçtiğini ve bu bölgede 400 kadar kişi ölüdüğü aktarır. the times gibi yabancı basının haberlerinde ise binlerce ermeninin arabalara yüklenip denize atıldığı sıklıkla işlenir ve ölü sayısı 5000 gibi rakamlarla ifade edilmektedir.

    resmi kayıtlara göre (zaptiye nezaretinin, dahiliye nezaretine reporu) polis, jandarma dahil müslüman tarafın zayiatı 30 ölü 72 yaraldır. ermeni tarafında ise 1015 ölü 116 yaralı vardır. beyoğlu, kasımpaşa, hasköy den kaydedilen ise 624 ölü, 13 yaralı, yani %98 lik bir öldürme oranıdır. (devletin içi yazışmalarında ve yukarıdaki raporlarda, verdikleri rakamlara rağmen, olaylardan çatışma veya ermenilerin kışkıtmaları şeklinde bahsedilmekte. ermeni ölümlerinin sayısı asgaride tutulmuş ve aslında sayılar, yabancı basında anlatıldığı şekilde, daha da yüksek olabilir. )

    bu rakamlardan haraketle, müslüman, ermeni zayiat oranları ve ermenilerin ölüm, yaralı oranları değerlendirildiğinde, olayların çatışma olarak değil katliamlar şeklinde gerçekleştiğini söylemek gerekir.
  • http://tr.wikipedia.org/…ki/osmanlı_bankası_baskını
hesabın var mı? giriş yap