abdümenaf bin kusay

• adı; menaf isimli arap tanrısı putunun kulu anlamındadır. aynı şekilde muhammed bin abdullah ismindeki "abdullah" al-ilah isimli arap ay tanrısı putunun kulu anlamındadır. ne kadar enteresan birşey hala arap putlarının isimlerini evlatlarınıza verebiliyorsunuz.
• abdümenâf’ın babası kusay b. kilâb, annesi hubbâ bint huleyl’dir. kusayy’ın dört oğlundan biri olan ve milâdî 430 yılı civarında doğduğu tahmin edilen abdümenâf’ın asıl adı mugire idi. güzelliğinden dolayı kendisine kamer de denirdi. annesi hubbâ, oğlunu mekke’deki büyük putlardan menâf’a adamış olduğu için abdümenâf adını aldı. çok cömert olduğu için kureyşliler ona feyyâz lakabını vermişlerdi. daha babasının sağlığında büyük bir üne kavuştu.
  
  mekke yöneticiliği de (dârünnedve idaresi) dahil olmak üzere kâbe muhafızlığı (sidâne veya hicâbe), hacılara su temini (sikaye), hacıları ağırlama (rifâde), sancaktarlık (livâ) ve başkumandanlık (kıyâde) görevlerini büyük oğlu abdüddâr’a bırakan kusayy’ın ölümünden bir müddet sonra, başta abdümenâf olmak üzere kusayy’ın diğer oğulları, söz konusu görevlerin abdüddâr’dan alınarak abdümenâf’a verilmesini kararlaştırdılar. bu karar üzerine kureyşliler arasında anlaşmazlık çıktı. kureyş’in bazı kolları abdüddâr’ı, diğer bazı kolları da abdümenâf’ı destekledi. “el-mutayyebûn” (güzel koku sürünenler) diye anılan abdümenâf taraftarları ile “el-ahlâf” (yeminliler) denilen abdüddâr taraftarları çatışma noktasına geldiler. araya giren kişiler, sidâne ve livâ görevleriyle dârünnedve yöneticiliğinin eskisi gibi abdüddâr’da kalmasını, sikaye, rifâde ve kıyâde görevlerinin ise abdümenâf’a verilmesini sağlamak suretiyle iki tarafı yatıştırdılar. bu görevler ölümüne kadar abdümenâf’ta kaldı.
  
  abdümenâf’ın iki ayrı hanımından altı erkek, altı kız çocuğu oldu. oğulları, kureyş kabilesinin komşu devletlerle ticaretini kolaylaştırmak için anlaşmalar yaptılar. ticaret sayesinde mekke’nin, dolayısıyla kureyş kabilesinin nüfuz ve iktidarı arttı.
  
  abdümenâf’tan sonra kureyş’in idaresi benî abdümenâf’a geçti. sikaye ve rifâde görevleri oğullarından hâşim’e, kıyâde ise abdüşems’e verildi. daha sonra sikaye ve rifâde, hâşim’den küçük kardeşi muttalib’e, ondan da yeğeni ve hz. peygamber’in dedesi olan abdülmuttalib’e geçti. ölüm tarihi bilinmeyen abdümenâf’ın kâbe’de hicr’de bulunan bir yazıdan, kureyş kabilesine allah’tan sakınmayı ve akrabalar arasında iyi ilişkilerin devam ettirilmesini tavsiye ettiği anlaşılmaktadır. hz. peygamber kureyşliler’i islâm’a davet ettiği sırada, diğer dedelerinin adlarıyla birlikte onun adını da anmış “ey abdümenâfoğulları! allah’a inanmak suretiyle kendinizi kurtarınız” demişti (buhârî, “menâ?ıb”, 13).
  
  bibliyografya
  ibn ishâk, es-sîre (nşr. muhammed hamîdullah), rabat 1967, s. 47; ibnü’l-kelbî, cemheretü’n-neseb (nşr. abdüssettâr ahmed ferrâc), küveyt 1403/1983, ı, 90-94; ibn sa‘d, e?-?aba?atü’l-kübrâ (nşr. ihsan abbas), beyrut 1388/1968, ı, 70, 74-78, 146; ııı, 19; zübeyrî, nesebü kureyş (nşr. e. lévi-provençal), kahire 1953, s. 14-15; ibn habîb, el-muhabber (nşr. ılse lichtenstadter), haydarâbâd 1361/1942, s. 162-168, 457; ezraki, a?bâru mekke (nşr. rüşdî es-sâlih melhas), beyrut 1389/1969, ı, 109 vd.; ibn kuteybe, el-maârif (nşr. servet ukkâşe), kahire 1960, s. 70-73, 112, 117, 604; belâzürî, ensâbü’l-eşrâf, ı (nşr. muhammed hamîdullah), kahire 1959, s. 52-63; müberred, nesebü adnân ve kahtân (nşr. abdülazîz el-meymenî), kahire 1354/1936, s. 2-3; taberî, târî? (nşr. m. j. de goeje), leiden 1879-1901, ı, 1091-1092, 1098-1100; ibn düreyd, el-işti?a? (nşr. abdüsselâm m. hârûn), kahire 1378/1958, s. 16, 17, 37, 155-156; neşet çağatay, “hz. muhammed’in soyu, çocukluğu ve gençliği”, aüifd, vııı (1961), s. 25-26.
• hz. muhammed'in dedesinin dedesi.
  aynı zamanda iki önemli kureyş kolunun ortak atası. iki oğlundan abdüşems bin abdümenaf emevilerin yani ümeyyeoğullarının atasıdır. diğer oğlu haşim ise haşimoğullarının atasıdır.
  
  haşimoğulları, hem hz muhammed'in hem de abbasilerin ailesidir.
  
  (bkz: abbas bin abdulmuttalib)
  (bkz: ümeyye bin abdüşems)
  
  hz muhammed'in soyağacı için: (bkz: #159593206)
  emevilerin soyağacı için: (bkz: #159807476)
  abbasilerin soyağacı için (bkz: #159807489)