berber paradoksu

• (bkz: russell paradoksu)
• russel paradoksuna yönlendirme yapılmış ama berber paradoksu aslında russel paradoksundan türetilmiş başka bir paradokstur. asıl russel paradoksu #30170152 entry'sinde belirtilmiş.
  
  berber paradoksu ise tüm paradokslar gibi matematiksel olarak icad edilmiş, gerçekte olmayacak bir sorundan bahseder. sadece kendilerini tıraş etmeyenleri tıraş eden berberimiz, kendini tıraş edebilir mi? olacak iş mi şimdi bu? berberin sadece kendini tıraş etmeyenleri tıraş etmesi gibi bir kuralı kim koyar ki? bu olsa olsa berberin mesleği ile alakalı bir prensibi olabilir. o da nasıl bir prensipse artık, her gelene "tıraşını kendin mi oluyorsun? o zaman kalk git buradan sana tıraş mıraş yok." minvalinde laflar söylediğini düşünün. milletin kafasına tokat atan, tıraşla birlikte dayak servisi de veren bir berber vardı şimdi adını unuttum ama tam o hesap. bu halde berberin sadece kendilerini tıraş etmeyenleri tıraş etmesi, berber dışındaki diğer insanlarla ilgili bir önermedir. berberin kendini tıraş etmesi berberlik kapsamında değil de banyo yapma gibi gündelik alışkanlıklar kapsamında ele alınmalıdır. veya hiç uğraşmayıp sadece kendilerini tıraş etmeyenleri tıraş etme olayı bir genellemedir, berber ise bunun bir istisnasıdır diyebilirsiniz.^*
• bir berber, bulunduğu köydeki erkeklerden, yalnızca kendi kendini traş edemeyen erkekleri traş ediyor. berberi kim traş edecek?
  
  1- eger kendi kendine traş olmasa, bu durumda kendi kendine traş olamayan erkek sınıfına girecek ve kendisi de kendini traş edemeyen erkekleri traş ettiği icin kendini traş etmesi gerekecek.
  
  2- kendini traş etmesi durumunda da kendi kendine traş olabilen erkekler sınıfına girmiş olacak ve sadece kendi kendine traş olamayan erkekleri traş ettiği için, bu kuralı bozmuş olacak.
• berber paradoksu, russel paradoksundan türetilmiş bir bulmacadır. bizzat bertrand russell tarafından paradoksu örneklemek için kullanılmıştır. köyün birinde bir berber varmış ve bu berber dükkanının önünde şöyle bir levha asılıymış “sadece kendini tıraş etmeyen erkekler tıraş edilir.”
• asıl ismi hindikuş'un berberi idi fakat bertrand rusell'ın 20. yüzyıl başında tesadüfen keşfetmesiyle yeniden gündeme gelen çok eski bir paradoksun çeşitlemesidir.
  
  olayı anlatmaya gerek yok aslında, herkes biliyor ama daha hikayeli şekilde bir özet geçeyim:
  
  hindikuş'un yöneticileri bir ferman çıkarıyor. fermana göre şehrin berberine, şehirdeki herkesin saçını kesmesi emrediliyor ve altı ay içinde saçı başı dağınık kimse kalırsa berberin kafası gidecek deniyor. berber, bu hizmeti karşılığında kestiği her saç için 1 gümüş alacak ve düzen sağlansın diye acemilerin saç kesmesine izin verilmeyecektir; yani kimse eşinin dostunun saçını kesemeyecekti aynı şekilde kendi saçını kendisi kesmeye çalışanların muhafız tarafından elleri kesilecekti.
  
  olay güzel görünüyor, berber zengin olacak gibi. ama işler öyle olmuyor ve berber herkesin saçını kesip tek bir gümüş almadan akşamına dağa kaçıyor.
  
  peki neden?
  
  berberi telaşa sürükleyen kendi saçına ne yapacağı idi. keserse kendi kendine yaptığı için eli gidecek, kesmezse saçı başı dağınık olduğu için kafası gidecekti. fakat bence berber çok basit bir şeyi atlamıştır ki o da onun aslında kuraldan muaf olmasıdır. kafasının gitmemesi yani kurala uymak için tıraş olmalıdır ve bu tıraş yetkisi yine kendindedir. kendi kendine kestiği için eli giderse fermanın verdiği yetkiyi muhafız ihlal etmiş olur ki burada da devreye yasa girer ve kellesi gidecek olan muhafızdır. yani kaçması gereken aslında muhafızdır.^*