*

  • pazarlama ve iletişim kültürü dergisi pi'nin 14. sayısında, ege üniversitesi iletişim fakültesi öğretim görevlisi yrd. doç. dr emet gürel ve araştırma görevlisi mehmet yakın tarafından kaleme alınmış 16 sayfalık makalenin konusu.
    yazının girişi ise şöyledir:
    " insanların bazı sözcük veya kavramlar üzerine düşüncelerini yazdığı ve bunların bir sözlük düzeninde sıralanarak ziyaretçilere sunulduğu bir site olan ekşi sözlük kısa sürede fenomen konumuna yükselmiş ve en çok hit alan türkçe siteler arasında üst sıralara yükselmiştir. ....
    kutsal bilgi kaynağı diye nitelendirilen ekşi sözlük, türkiye ve dünyadaki ilk interaktif sözlük denemesidir. içeriği tamamen internet kullanıcıları tarafından oluşturulan ve kapsamı da bu doğrultuda genişleyen sözlük 15 şubat 1999 da amatör bir girişim olarak ortaya çıkmıştır. günümüzde oldukça kalabalık bir yazar kadrosuna sahip olan ekşi sözlük, dünyanın en kaliteli ve en iyi bloglarından biri kabul edilebilmektedir."
  • her ne kadar ekşi sözlük hakkında makale, yazı, laf bolluğu gittikçe artsa da, spekülatif olmaktan pek öteye gitmeyen bu trend içinde az da olsa sözlüğe, onun içeriğine ve etkilerine dair ayakları yere basan, akademik çalışmaları da görmek mümkün oluyor bu makale örneğinde olduğu gibi. sözlük ortamında sözlüğün kendisi ve içeriğine dair cancanlı laflar yerine, pazarlama ve reklamcılık açısından sözlüğün yerine dair başarılı bir çalışmayı okumak isteyenler için, pi dergisinin(pazarlama ve iletişim kültürü) 14. sayisinda çıkan emet gürel ve mehmet yakın'ın çalışmasının kendisi şöyledir:

    -----------------------------------------------------------------------------------------------
    "giriş

    insanların bazı sözcük veya kavramlar üzerine düşüncelerini yazdığı ve bunların bir sözlük düzeninde sıralanarak ziyaretçilere sunulduğu bir site olan ekşi sözlük, kısa sürede fenomen konumuna yükselmiş ve en çok hit alan türkçe siteler arasında üst sıralara yükselmiştir. ayda yaklaşık altmış milyon sayfa gösterimi yapılan ve altıyüzbinden fazla kişi tarafından ziyaret edilen site, popülerliği nedeniyle son dönemlerde bir reklam mecrası olarak faaliyet göstermeye başlamıştır.

    i. ekşi sözlük: kutsal bilgi kaynaği
    kutsal bilgi kaynağı olarak nitelenen ekşi sözlük, türkiye ve dünyadaki ilk interaktif sözlük denemesidir. içeriği tamamen internet kullanıcıları -internauts- tarafından oluşturulan ve kapsamı da bu doğrultuda genişleyen sözlük, 15 şubat 1999 tarihinde amatör bir girişim olarak ortaya çıkmıştır. günümüzde oldukça zengin bir yazar kadrosuna sahip olan ekşi sözlük, dünyanın en kaliteli ve en iyi bloglarından biri kabul edilebilmektedir.
    internet’te büyük bir hızla yaygınlaşan ve web log’un kısaltması olarak ‘blog’ şeklinde adlandırılan kişisel günlükler, amatör yayıncıların kişisel duygu ve düşüncelerini dünyaya ifade edebilme çabalarının bir ürünüdür. bloglar ilk başta yüzlerce kişinin günlüklerini tuttuğu sayfalar iken, kısa zamanda okuyucuların çeşitli konular hakkında rehber ve referans olarak kullanabileceği siteler haline dönüşmüştür (holtz, 2002: 36).

    “ekşi sözlük, ‘öznel tanımlar’dan oluşan bir imece-sözlüktür. üyeler yeni madde başlıkları girebildiği gibi, var olan madde başlıklarının altına, konuyla ilgili kendi bilgilerini, görüşlerini, deneyimlerini, esprilerini yazabilmekte ve başka maddelere gönderme yapabilmektedir” (batur, 2002: 9). bu bağlamda web sitesini açan okur, sözlüğü sağ tarafta yer alan günün başlıklarından takip edebileceği gibi, hali hazırda var olan herhangi bir başlık altında yazılanları metin içerisinde yer alan bağlantılar -linkler- aracılığıyla ilgili sayfalara geçiş yaparak okuyabilmekte ve ‘hayvan ara’ şeklinde ifade bulan arama butonu ya da sayfanın üst kısmında yer alan arama bölümü yardımıyla kelime/cümle/olay taraması yapabilmektedir.
    sitenin bu denli yüksek bir ratingle izlenmesinin en önemli sebeplerinden biri, en kapsamlı arama motorlarından biri olan ‘google’ kullanılarak yapılan taramalarda sözlük içerisindeki metinlere ulaşılabilmesidir. ‘google’ gibi önemli arama motorları tarafından sayfa içeriklerinin taranabilmesi, sözlüğün her geçen gün daha geniş bir kitleye seslenmesi sonucunu doğurmaktadır.

    ii. siber marka olarak ekşi sözlük

    tarih öncesi dönemlerde avcılar kendilerine ait olduğunu belirtmek için çeşitli sembollerle silahlarını işaretlemiş, antik yunan ve roma’da çömlekler henüz ıslakken yaratıcılarının parmak izleriyle imzalanmış, orta çağ’da çiftlik hayvanlarının bedenleri damgalanmıştır. insanoğlunun kendine ait olanı koruma ve sahiplenme içgüdüsünün bir yansıması olarak nitelenebilen marka -brand- terimi, dağlamak anlamına gelen eski bir iskandinav sözcük olan burn’den gelmektedir (knapp, 2002: 87).
    bir ürün, hizmet ya da kurumun diğerlerinden farklılaşmasını ve ayırt edilmesini sağlayan marka, çağcıl dünyada yaşama dair bir olgu olarak kabul görmektedir. yeni iletişim teknolojilerinin ve internet’in belirgin bir rol üstlendiği günümüz iş yaşamında, marka kavramı değişime uğramakta ve sanal dünyanın değerlerine paralel olarak evrinmektedir. bu bağlamda gündeme gelen siber marka -cyber brand- kavramı; yahoo!, hotmail ve superonline gibi internet üzerinde var olan ve internet üzerinde yaşayan markaları nitelemek için kullanılmaktadır.
    yeni ekonomik düzenin önemli belirteçlerinden biri olan siber markalar, al ries’e göre görünmezdir. bilgisayarın adres çubuğuna yazılana ve enter tuşuna basılana dek görünmez olan siber markaların, yaşamı domine edebilme ve karar alma süreçlerini etkileyebilme güçleri ise inanılmaz derecede yoğundur. bu nedenle siber marka yaratmak ve yönetmek; zaman, özen ve dikkat isteyen zorlu bir süreçtir.
    internet üzerinde, diğer bir ifadeyle sanal ortamda yer bulan her fikir aslında bir markadır. bu bakış açısı uyarınca, öyle ya da böyle sanal ortamda yoksanız, gerçek hayatta da yoksunuz demektir. alternatif bir gerçeklik üreten ve yapılaştıran internet, kişilerin ve toplumun gerçeklik algılarının değişmesine ve farklılaşmasına aracılık etmektedir. internet kullanıcılarının -internauts- önemli bir bölümü, haber sitelerinin yanı sıra ekşi sözlük ve benzeri siteleri yakından takip etmekte ve bu siteleri referans kabul ederek satın alma davranışında bulunabilmektedirler. internet’in bir bilgi havuzu olması ve üzerlerine eklenen yeni bilgilere rağmen geçmişte sunulan bilgileri ulaşılabilir kılan doğası, diğer kitle iletişim araçlarına kıyasla yaydığı bilgilerin daha uzun sürede eskimesi sonucunu doğurmaktadır. gündemin hızla değiştiği ve ve bilginin hızla eskidiği çağcıl dönemde, bilgilerin kalıcılığı ve marka algısına yönelik tasarlanmaları reklamveren firmalar açısından önemlidir. marka algısı, bireyin zihnindeki bilgilerin birey tarafından değerlendirilmesiyle oluşmaktadır. bireyin zihnindeki bilgiler ne kadar kalıcı olursa, marka algısını değiştirmek o kadar zor hale gelmektedir. bu nedenle uzun süreli bir hafızaya sahip olan internet mecrasında yer alan bilgilerin, marka algısı açısından doğru ve de olumlu bilgiler olması gerekmektedir.
    tablo. 1.’de de görülebildiği gibi türkiye’de haber sitelerinden sonra en çok ziyaret edilen siteler arasında yer alan sözlük, marka olmuş internet sitelerinden biri olarak değerlendirilebilmekte ve bu anlamıyla siber marka olarak nitelenebilmektedir.
    (tablo 1. türkiye’nin en çok ziyaret edilen web siteleri kaynak: http://www.alexa.com/; 25.05.2005.)

    ssg nickiyle bilinen sedat kapanoğlu tarafından yaratılan ve ismini portishead grubunun ‘sour times’ -‘ekşi zamanlar’- şarkısından alan site, bir marka olarak konumlanmasına paralel olarak reklamveren ve sponsor firmaların ilgi alanına girmeye başlamıştır. sözlüğün her gün daha fazla kullanıcı tarafından keşfedilmesi, teknoloji şirketlerinin siteye sponsor olarak hedef kitle ile duygusal bağ kurma avantajından yararlanmak istemelerini beraberinde getirmektedir. bu bağlamda internet erişimi alanında tradesoft business services, sunucu -server- sağlayıcı olarak intel, sunucuyu destekleme konusunda windows server, içerik etiketleme ve sınıflandırma alanlarında ise icra ekşi sözlük sitesinin sponsorları arasında yer almaktadır (http://sozluk.sourtimes.org/; 10.07.2005).

    kurulduğu günden itibaren, yoğun talep karşısında altyapı yetersizliği nedeniyle güçlükler yaşayan site, intel firmasıyla yaptığı anlaşma sonucunda altyapı sorunlarından kurtulmayı başarmıştır. sözlük kullanıcı ve okuyucularının çözüme yönelik ürünlerinin varlığından haberdar olmasının, intel’in marka imajına olumlu anlamda katkıda bulunduğunu varsaymak mümkündür. bu bağlamda örnek. 1.’de de sunulduğu gibi, sözlüğün yazarların kullanımına daima açık olan sayfasında, sağ üst frame’da ‘powered by intel’ -‘gücünü intel’den alır’- yazısı yer almaktadır. okuyucular ise söz konusu ifadeyi, sözluk’te herhangi bir skin -theme- uygulanmadığında, diğer bir deyişle klasik gri fon söz konusu olduğunda görebilmektedirler.
    özgün içeriği ve kolektif niteliği, siber alemde ekşi sözlük benzeri bir çok sitenin ortaya çıkmasını sağlamıştır. sözlük yazarları tarafından sözlük klonları olarak nitelenen ekşi sözlük benzeri siteler marvin rehber, yorumz (http://www.yorumz.com/), nedir antoloji (http://nedir.antoloji.com/), gamextreme interaktif ansiklopedi (http://gamextreme.org/gia), zibidi sözlük (http://www.zibidi.com/), data sözlük, kral sözlük, private sözlük (http://www.privatesozluk.com/), nedir net (www.nedir.net), öküz sozlük, ultimatr sözlük (http://ultimatr.com/sozluk), birebir sözlük (http://www.birebir.net/), dolly sözlük ve bilgi sözlük (www.bilgisozluk.com) olarak ayrıntılandırılabilmektedir.
    sözü edilen interaktif sözlüklerin yoğun ilgi görmesi ve sözlük yazarlarının yoğun olarak üniversite öğrencilerinden oluşması, girişimcileri üniversite sözlükleri oluşturmaya yöneltmiştir. bu bağlamda üniversite öğrencilerinin duygu ve düşüncelerini paylaşarak kolektif bir ruh yaratmak amacıyla yalnızca kendilerine özel sanal sözlükler kurma aşamasında oldukları bilinmektedir. üniversite sözlüklerinin, ekşi sözlük’ten en önemli farklılığı özerk bir yönetim yapısına sahip olmaları ve sözlüğün liderliğini üstlenecek yerel sistem yöneticisini -local admin- kendi aralarında yapacakları demokratik bir seçimle seçmeyi planlamalarıdır (koçal, 21.03.2005).
    özgünlüğü, tanınırlığı ve sadık bir izleyici kitlesine sahip olması ekşi’nin taklit edilmesini ve benzer sitelerin fikri temelini oluşturmasını sağlamıştır. tüm bu gerçeklerin ışığında, ekşi sözlüğü jenerik marka olarak nitelemek ve türkiye’de siber kültürün oluşumunda önemli bir kilometre taşı olduğuna dikkat çekmek mümkündür.

    iii. markalaşma sürecinde ekşi sözlük

    ekşi sözlük, yaklaşık 4 milyon 300 bin entry’nin girildiği ve yaklaşık 30 bin yazara sahip bir portaldır (başbağ, 2005: 61). bu denli popülariteye sahip olması, sözlüğün markalaşmasını beraberinde getirmiştir. alternatif bir sözlük anlayışı geliştirerek etkili bir siber marka konumuna erişen ekşi sözlüğün, ürün kategorisi dışındaki ürünleri de kapsayacak şekilde evrindiğini ve bu anlamıyla marka genişletmesi -brand extension- yaşadığını ifade etmek mümkündür. bir marka kümesi -brand group- oluşturma yolunda hızla ilerleyen ekşi sözlüğün markalaşmasına ilişkin kilometre taşları ekşi sözlük web sitesi, ekşi sözlük kitabı, ekşi sözlük logolu ürünler ve ekşi sözlük dergisi olarak ayrıntılandırılabilmektedir:
    • ekşi sözlük web sitesi: ekşi sözlük markasının kaynağı olan ve bu kadar popüler haline gelmesini sağlayan web sitesine, ‘http://sozluk.sourtimes.org/’ ve ‘http://www.eksisozluk.com/’ adreslerinden ulaşılabilmektedir.
    • ekşi sözlük kitabı: ekim 2002 tarihinde yayımlanan ekşi sözlük kitabı, sözlük yazarlarının entrylerinden oluşmaktadır. sözlüğün kitaplaştırılması, markalaşma sürecinin ilk adımını teşkil etmektedir. sözlüğün taşınabilir versiyonu olarak nitelenebilen kitap, sözlük yazarlarından oluşan bir derleme kurulu tarafından seçilen entry ve başlıkların yer aldığı bir eserdir (kapanoğlu, 2002).
    • ekşi sözlük merchandising uygulamaları: geniş bir kitle tarafından takip edilen bir site olan ekşi sözlük, tıpkı diğer popüler markalarda olduğu gibi logosunu taşıyan eşyaları tutkunlarına sunmaya başlamıştır. bu bağlamda ekşi sözlük logolu mug ve t-shirtler, internet üzerinden satılmaya başlamıştır (http://www.buybye.com/; 14.04.2005). söz konusu ürünlerin satışı, ekşi sözlük markasını gündelik yaşamın içine sokmuş ve sözlük ile takipçileri ya da diğer bir ifadeyle müritleri arasındaki yoğun paylaşım hissini artırarak duygusal bağın kuvvetlenmesine hizmet etmiştir.
    • ekşi sözlük dergisi: temmuz 2005 itibariyle henüz hazırlık aşamasında olan ve yakın bir gelecekte -muhtemelen 08 eylül 2005’te- piyasaya sürülmesi beklenen ekşi sözlük dergisi’nin yazar kadrosunu, sözlük yazarları oluşturacaktır. bununla birlikte derginin sözlükle aynı formatta olmayacağı, kitap da olduğu gibi sözlükten seçilmiş entry’lerden oluşmayacağı ve haftalık olarak çıkarılacağı kamuoyuyla paylaşılan bilgiler arasındandır.
    ekşi sözlük markasının gelişimini, tribal marketing bağlamında ele almak mümkündür. uzmanlık alanı, kimliği, cinsiyeti ve yaş grubu belirsiz olan ve takma isimleri -nick- aracılığıyla yazı yazan -entry giren- yazarlar ile okuyuculara sahip bir topluluk olması, sözlüğün tribal marketing anlayışına oldukça uygun bir ortam olmasını sağlamaktadır. bu doğrultuda tribal marketing, bir ürün ya da hizmetin etrafında kümelenmiş insan toplulukları veya sosyal gruplar yaratmak amacıyla geliştirilmiş bir pazarlama uygulamasıdır.

    tribal marketing etkinliğini; ekonomik yapının bağımsız bir niteliğe sahip olmamasından, aksine sosyal yapıyla bağdaşmış ve kuşanmış olmasından almaktadır (cova - cova, 2002: 3). müşteri sadakati modelini uygulayan harley davidson ve volkswagen gibi firmalar, ürün ve hizmetlerini sosyal bir network oluşturarak satmaktadırlar. bu bağlamda belirli bir marka etrafında toplanmış müşterilerden oluşan bir marka topluluğu yaratılmakta ve aidiyet duygularından yararlanılarak ürün ya da hizmeti satın almaları sağlanmaktadır.

    temmuz 2005 itibariyle 46806 yazar ve 17090 kayıtlı okura sahip olan ekşi sözlüğü, bir camia olarak nitelemek mümkündür. sözlük yazar ve okuyucuları, web sitesi üzerinden iletişim kurmakla birlikte, zirve olarak adlandırılan çeşitli etkinliklerde buluşarak aralarındaki bağları kuvvetlendirmekte ve topluluk bilinci kazanmaktadır. dolayısıyla ekşi sözlük markası etrafında kümelenen ve her geçen gün genişleyen sosyal grubun, tribal marketing uygulamaları için elverişli bir zemin oluşturduğunu ifade etmek mümkündür.

    bununla birlikte bazı sözlük yazarları, marka bağımlı tüketici -brand-loyal consumer- özelliği göstermektedirler. bu bağlamda çeşitli markaların tutkunu ya da diğer bir deyişle film ve müzik gibi iletişim içeriklerinin hayranı olan yazarların, açtıkları başlıklar ve yazdıklarıyla benzer duygu ve düşünceleri paylaşan yazarlarla etkileşim içinde oldukları görülebilmektedir. örneğin temmuz 2005 itibariyle absolut vodka ile ilgili elli, matrix üçlemesi ile ilgili beşyüzyetmiş, pink floyd ile ilgili olarak ise yüzkırkaltı başlık bulunmaktadır.

    sözlük, markalaşma sürecinin yanı sıra gerçekleştirdiği sosyal sorumluluk kampanyası ile de kamuoyunun dikkatlerini üzerine çekmiştir. bu bağlamda siirt’in cizre ilçesinde öğretmenlik yapan treachery nickli yazarın önerisi ve sözlük yöneticilerinin de desteğiyle ‘ekşi sözlük cizre’ye kitap yağdıralım’ adı altında bir kampanya düzenlenmiştir. nisan 2003–haziran 2003 tarihleri arasında yürütülen kampanya kapsamında büyükşehirlerde gönüllü sözlük yazarları tarafından toplanan kitaplar, cizre'ye ulaştırılmış ve ihtiyacı olanlara dağıtılmıştır.

    iv. ekşi reklamlar

    ilk kurulduğu günlerde bir blog görünümde olmasına rağmen, zamanla daha geniş bir kitle tarafından izlenir hale gelen ve büyük bir popülarite kazanan ekşi sözlük; kullanıcı sayısına paralel olarak donanım, yazılım ve barındırma gereksinimlerinin artması nedeniyle ayakta kalabilmek ve varlığını devam ettirebilmek için reklam almaya başlamıştır. bu bağlamda sözlük, 19 kasım 2003 tarihinden itibaren reklam yayınlamaya başlamış ve bir reklam mecrası haline gelmiştir.
    küreselleşen dünyanın teknoloji yoğun ve zor tatmin olan tüketicilerine hitap etmesi, sözlüğün etkili bir mecra olarak değerlendirilebilmesini beraberinde getirmiştir. “kumar, bahis, pornografi içerikli olanlar dışında tüm reklamları kabul eden sözlük genellikle belli başlı büyük firmaların dışında herkesin, özellikle de küçük ve orta boy işletmelerin uygun şartlarda reklam verebileceği bir mecra oluşturmayı amaçlamaktadır” (atmaca, 29.01.2005). bu bağlamda bir reklam mecrası olarak ekşi sözlüğün etkinliğini, reklamverenlere sunduğu avantajlar ve dezavantajlar bağlamında ele almak mümkündür.
    geleneksel reklam ortamlarının etkinliklerini yitirmelerine paralel olarak yeni iletişim teknolojileri ve internet, reklam sektöründe geniş bir uygulama alanı bulmuştur. siber alemde bir fenomen konumuna yükselen ekşi sözlük, geniş bir kitleye seslenmesi; reklam mesajını etkili bir şekilde hedef kitleye iletmesi; interaktif bir ortam olması nedeniyle kampanyaya ve ürün ya da hizmete ilişkin geri bildirimin çok kısa sürede alınması; kampanyanın geleceğini şekillendirebilecek alternatif görüşlerin elde edilmesi gibi avantajlar nedeniyle reklamverenler tarafından tercih edilebilmektedir.
    ancak sözlüğün belirli kıstaslara uygun olmak kaydıyla duygu ve düşüncelerin özgürce ifade edilmesine olanak veren bir yapıya sahip olması, reklamveren firma ya da reklamı yapılan ürün ve hizmetle ilgili olası bir olumsuz düşünce ya da eleştirinin kolaylıkla dile getirilebilmesi anlamına gelmektedir. sözlük yazarlarının açılan her başlığın altına kendi görüşlerini yazabilmeleri, özünde tek taraflı bir iletişim süreci olan reklamın doğasına uygun düşmemektedir. bu bağlamda sözlüğün, reklamverenin tek taraflı bilgi akışına olanak vermeyen bir niteliğe sahip olduğuna dikkat çekmek mümkündür.
    bununla birlikte sözlükte yayınlanan reklamlar, reklamverenlerin yanı sıra reklamı yayınlayan sözlük yöneticilerinin de dikkatli olmasını zorunlu kılmaktadır. sözlük içerisinde aktif yazarlığını sürdüren kitlenin bir yığın olmaktan çok, bilinç ve eğitim düzeyi oldukça yüksek bir kitle olması, yayınlanan kimi reklamın tepkiyle karşılanmasına neden olabilmektedir. öyle ki sözlüğün popüler kültür ikonu olmasından ve kapitalist bir araç olarak konumlanmasından rahatsız olan kullanıcılar nedeniyle, siteye ‘no kitty’ butonu eklenmiş ve söz konusu kullanıcılara diledikleri zaman sitede yer alan bant reklamları bloke edebilme olanağı verilmiştir.

    ekşi sözlük fenomeni üzerinde düşünmeksizin ve ayrıntılar önemsenmeksizin hazırlanan reklam kampanya ve mesajlarının, reklamveren firmaya ya da reklamı yapılan ürün ve hizmete ilişkin olumsuz bir algı geliştirebileceği göz ardı edilmemesi gereken bir gerçektir. sözlüğün kurucularından biri olan ve ssg nickiyle tanınan sedat kapanoğlu sözlüğün reklam anlayışını şu şekilde açıklamaktadır: “reklamı elimizden geldiğince ‘bunu alın!’ diye değil ‘böyle bir şey de var, ilginizi çekerse’ diye sunmaya çalışıyoruz. sırf bu yüzden reklam sektöründe kanıksanmış değerlerle çatıştığımız da oluyor zaman zaman; reklam tekliflerini reddetmek zorunda kalıyoruz” (başbağ, 2005: 62). bu paralelde sözlükte yazım stili olarak küçük harfin tercih edilmesini de, yaşamdaki kısıtlama ve dayatmalara muhalif bir kitlenin varlığına ilişkin bir kanıt olarak değerlendirmek mümkündür.
    reklam mesajlarının reklamveren işletmeler ve reklam ajansları tarafından kurgulanarak belirli çıkarlar doğrultusunda kendilerine sunulduğunun bilincinde olan tüketici kitlelerin, sözlük bünyesinde yer alan reklamları farklı bir bakış açısıyla ele aldığını ve referans kaynağı olarak kabul ettiği sözlüğe güvenme eğiliminde olduğunu ileri sürmek mümkündür. sözlüğün kâr amacı gütmemesi, geleneksel mecralara kıyasla daha objektif olduğu değerlendirmelerini beraberinde getirmektedir. bu bağlamda kendine ait bir gündemi olan ve çoğulcu bir niteliğe sahip olan sözlük, tüketici kitleler tarafından güvenilir kabul edilmekte ve sunduğu mesajlar ise inanılır bulunmaktadır.

    sözlük bünyesinde reklamlar banner reklam, entry reklam, ağızdan ağıza reklam, virütik reklam ve skin reklam olmak üzere dört şekilde gerçekleştirilmektedir:

    1. banner reklamlar: banner -bant-; ilan formatında hazırlanmış ve kullanıcının eylemine bağlı olarak aktif hale geçerek, reklam taşıyıcısı olan sayfa ile reklam verenin sayfası arasında ilgili bağlantıyı kuracak özellikle programlanmış grafik bir objedir. bu objeler, afiş veya düğme -button- şeklinde düzenlenebilmektedir. yapılan son araştırmalar, söz konusu objelerin büyüklüğü ile online reklamın etkinliği arasında doğrusallık bulunduğuna dikkat çekmekteyse de, ‘ne kadar büyük, o kadar iyi’ anlayışı her zaman başarıyı beraberinde getirmemektedir. internet kullanıcıları, reklama ilişkin abartılı gondermelerden rahatsız olarak ürüne karşı olumsuz koşullanma içine girebilmektedirler. örnek. 2.’de, sözlükte yayınlanan yapı kredi bankası’nın ‘kampusce’ isimli ürünü ile ilgili bir banner reklam görülebilmektedir

    banner reklamlar, ilk etapta sözlüğün tanıtımı için kullanılmış ve okuyucuyu site içerisinde yer alan popüler sayfalara yönlendirme amacına hizmet etmiştir. bu bağlamda sözlükteki metinlerde yer alan bağlantılara -linklere- tıklayarak sayfaları okuyan kullanıcılara, site içinde gezinme ve konsept hakkında bilgi edinme imkanı sunulmuştur. örnek. 3.’te, sözlük içinde okuyucuyu ‘aramaya inanmak’ başlığına yönlendirmek amacıyla kullanılan iki banner reklam görülebilmektedir.
    (örnek. 3. ekşi sözlük içinde okuyucuyu ‘aramaya inanmak’ başlığına yönlendirmek amacıyla kullanılan banner reklamlar
    kaynak: http://sozluk.sourtimes.org/…asp?t=yaran bannerlar; 16.07.2005.)

    19 kasım 2003 tarihinden itibaren ise, banner reklamlar ticari amaçla kullanılmaya başlanmıştır. her sayfaya farklı ve sayfa içeriğine uygun banner’ların konması, okuyucuların ilgisini canlı tutmuş ve olası bir monotonluğu önlemiştir. 16 temmuz 2004 tarihinden itibaren, dileyen kullanıcıların “no banner that’s my potpie” linkini kullanarak sayfayı banner reklamlardan arınmış bir şekilde okumalarına imkan verilmiş; 18 temmuz 2004 tarihinden itibaren ise söz konusu link ‘no kitty’ formuna bürünmüştür.
    reklamverenlerin artan talebi, 26 ocak 2005 tarihinden itibaren her sayfada alt alta iki banner kullanılmasına neden olmuştur. blog reklamcılık anlayışının uygulama bazında etkinliğini kanıtlamasına paralel olarak gündeme gelen söz konusu gelişim, sözlüğün tüketim ile olan bağlantısına işaret etmekte ve sözlüğün reklamverenler tarafından etkili bir reklam mecrası olarak kabul edildiğine ilişkin bir kanıt olarak değerlendirilebilmektedir.

    (tablo. 2. ekşi sözlük’te kasım 2003 - temmuz 2005 tarihleri arasında yayınlanan banner reklamların ürün kategorilerine göre dağılımı
    kaynak: http://212.109.99.231/adimage.dll?id=1484-6015; 02.07.2005)

    tablo. 2.’de, sözlükte 19 kasım 2003 ile 01 temmuz 2005 tarihleri arasında yayınlanan banner reklamlar; alışveriş, bilişim, edebiyat,eğitim, eğlence, finans, otomotiv, sağlık, sinema, inşaat, medya, müzik, gıda, kişisel bakım, gsm, spor, yarışma ve diğer kategoriler dahilinde gruplanarak sunulmuştur. bu bağlamda geniş bir kitle tarafından takip edilen sitenin, değişik sektörlerin ilgi alanına girdiği görülebilmektedir. özellikle müzik, bilişim ve eğlence konularına yoğunlaşıldığı gözlenmekle birlikte, sözlüğün farklı kesimlerden birçok reklamverenin ilgi alanına girdiğini ifade etmek mümkündür.
    (örnek. 4. ekşi sözlük’te yer alan bir banner reklam ile ilgili eleştirel bir entry kaynak: http://sozluk.sourtimes.org/; 10.07.2005.)

    sözlükte kullanılmaya başlanan ilk reklam türü olan banner reklamlar, sözlüğün gri fon üzerindeki yazılardan ibaret olan tasarımına renk getirmiş ve kullanıcıların yoğun ilgisini çekmiştir. bununla birlikte sözlük genelinde reklamı yapılan ürün ve hizmetlere yönelik olumlu tepkilerin yanı sıra olumsuz tepkilerin de varlığından söz edilebilmektedir. bu kapsamda örnek. 4.’de, http://ukvize.com/ sitesinin, sözlükte yayınlanan ‘ingiltere göçmen alıyor’ başlıklı banner reklamı ile ilgili olarak, hopi nickli yazarın yazdığı bir eleşti görülebilmektedir.

    2. entry reklamlar: sözlük yazarları tarafından konu başlıkları altına tanım, açıklama ya da örnek şeklinde yazılan metinler entry -giriş- olarak adlandırılmaktadır. reklamcılık literatürüne alternatif bir açılım getiren entry reklamlar, reklam mesajlarının sözlüğün karakteristiğine uygun olarak giriş -entry- şeklinde verilmesi anlamına gelmektedir. bu bağlamda entry reklamlar, sözlük sayfası ilk açıldığı anda reklamı yapılan ürün/hizmetin başlığı altında yazılmış metinler şeklinde kullanıcıların karşısına çıkmaktadır. metin, sözlük yöneticileri tarafından siteye dahil edilmekte ve ekşisözlük kod adıyla sunulmaktadır.
    (örnek. 5. ekşi sözlük’te eksisozluk nickname’yle yayınlanan bir entry reklam kaynak: http://sozluk.sourtimes.org/; 23.07.2005.)

    örnek. 5.’de burak turna’nın timaş yayınları’ndan çıkan üçüncü dünya savaşı isimli kitabına ilişkin eksisozluk nick’iyle yayınlanan bir entry reklam görülmektedir. reklamların eksisozluk imzasıyla yayınlanması, sözlüğün kanaat önderi -opinion leader- rolüne dikkat çekmektedir. bu bağlamda kanaat önderi, sosyal grupların içinde yer alan ve herhangi bir fikrin önem derecesini belirleyen kişi olarak tanımlanabilmektedir. grubun zirvesinde bulunmasalar ve herhangi bir katmanda bulunsalar da kanaat önderleri, üstlendikleri broker pozisyonu nedeniyle son derece önemli bir konumda yer almakta ve fikirleriyle insanları yonlendirebilmektedirler (burt, 16.07.2005: 1). bu anlamıyla belirli ürün ve hizmetlerin eksisozluk imzasıyla sunulması, ekşi sözlüğün söz konusu ürün ve hizmetleri refere ettiği ve önerdiği anlamına gelmektedir.
    bununla birlikte ekşi’nin fikir, duygu ve düşüncelerin dile getirilmesini belirli kıstaslar haricinde baskılamayan bir ortam olması, entry reklam başlıklarının altına yazarlar tarafından olumsuz ya da alay içeren ifadelerin girilmesine neden olabilmektedir. sözlüğün böylesi bir durumda reklamverenlerin alternatif bir atak geliştirmelerine ve hızlı bir tepki vermelerine olanak vermeyen bir mecra olması, entry reklamların olumsuz bir niteliği olarak karşımıza çıkmaktadır. bu paralelde başlıklara moderasyon uygulanmasının sözlük değerlerine zarar verebileceği ve kullanıcıların tepkilerini çekebileceği gerçeğinden hareketle, reklamverenlerin entry reklamlar konusunda dikkatli ve ayrıntılı düşünmeleri gerekmektedir.

    3. ağızdan ağıza reklamlar: “ağızdan ağıza reklam -word of mouth advertising-; insanların birbirlerine, bir kişi ya da kurumu para desteği olmaksızın ürün ya da hizmetle ilgili bir eylemi önermeleridir” (gülsoy, 1999: 594). kendiliğinden reklam ya da şıfaen reklam olarak da adlandırılan ağızdan ağıza reklam; sözlük anlamıyla reklam sayılmamakla birlikte, dost tavsiyesi olarak hayata geçtiği ve reklam amaçlı gerçekleştirilmediği için son derece etkili olmaktadır. dolayısıyla bir pazarlama profesyonelinin yapabileceği en doğru hareket, insanların ürün ya da hizmetleri hakkında olumlayıcı bir şekilde birbirleriyle konuşmalarını sağlamaktır (silverman, 2001: 6).
    sözlüğün duygu ve düşüncelerin paylaşımına olanak veren bir niteliğe sahip olması, ağızdan ağıza reklam için elverişli bir ortam olması sonucunu doğurmaktadır. bu anlamıyla sözlük yazarlarının herhangi bir ürün ya da hizmete ilişkin fikirlerini entry -giriş- formatında beyan etmeleri, okuyucular üzerinde referans etkisi yaratabilmektedir. örnek. 6.’da, sözlük yazarlarından netameli’nin, yurt dışında eğim başlığının altına yazdığı bir ağızdan ağıza reklam görülmektedir.

    (örnek. 6. ekşi sözlük’te yer alan bir ağızdan ağıza reklam kaynak: http://sozluk.sourtimes.org/; 10.07.2005.)
    ağızdan ağıza reklamın doğasından hareketle, herhangi bir ürün ya da hizmet ile ilgili olarak yazarlar tarafından girilen bir entry; okuyucuların diğer bir ifadeyle tüketicilerin zihninde söz konusu ürün ya da hizmetin yararlığına ve yeterliliğine ilişkin bir referans teşkil etmektedir. bu bağlamda örnek. 7.’de, sözlük yazarlarından cnbc-e tarafından, ‘e-kolay güvenlik paketi’ için yazılmış ve olumlu niteliğe sahip bir ağızdan ağıza reklam örneği görülebilmektedir.

    (örnek. 7. ekşi sözlük’te yer alan ve olumlu niteliğe sahip bir ağızdan ağıza reklam kaynak: http://sozluk.sourtimes.org/; 10.07.2005.)
    bununla birlikte sözlüğün doğrunun göreli niteliğine dikkat çeken ve muhalif bakış açılarını da bünyesinde barındıran bir yapıya sahip olması, aynı ürün ya da hizmet için başka bir sözlük yazarının olumsuz görüş beyan etmesine ve eleştiride bulunmasına neden olabilmektedir. bu bağlamda, örnek. 8.’de, ise sözlük yazarlarından habu cami kim kirdi tarafından, ‘e-kolay güvenlik paketi’ için yazılmış ve olumsuz niteliğe sahip bir ağızdan ağıza reklam örneği sunulmuştur.

    (örnek. 8. ekşi sözlük’te yer alan ve olumsuz niteliğe sahip bir ağızdan ağıza reklam kaynak: http://sozluk.sourtimes.org/; 10.07.2005.)
    ağızdan ağıza reklamların, sözlük’te banner reklamlarla desteklendiği görülmektedir. özellikle sözlük okuyucularına büyük kolaylık sağlayan bu sistem, ilgilenenlerin ürün ya da hizmete ilişkin banner’a tıklayarak ayrıntılı bilgiye ulaşabilmelerinin yanı sıra sözlük yazarlarının konuyla ilgili duygu, düşünce ve tecrübelerini öğrenmelerini de olanaklı kılmaktadır. dolayısıyla herhangi bir ürün ya da hizmete ilişkin kapsamlı bilgiler ve yorumlar içeren bir iletişim platformu olan sözlüğün, okuyuculara fikir veren ve yol gösteren bir referans kaynağı olduğunun altını çizmek mümkündür. bu bağlamda örnek. 9.’da, sözlük’te yer alan super size me -şişir beni- filmiyle ilgili bir ağızdan ağıza reklam ve banner reklam sunulmuştur.

    (örnek. 9. ekşi sözlük’te yer alan bir ağızdan ağıza reklam ve banner reklam kaynak: http://sozluk.sourtimes.org/; 10.07.2005.)

    4. virütik reklamlar: on-line ve off-line iletişimde kullanılan etkili bir teknik olan virütik pazarlama -viral marketing- bağlamında, ürün ya da hizmete ilişkin ilişkin mesajların sanal ortamda dost ve aile çevresine önerilmesi şeklinde hayata geçen reklamlar virütik reklam -viral advertising- olarak adlandırılmaktadır. bu doğrultuda internet’in forward edilme özelliğinden yararlanılarak yapılan virütik reklamlar, e-mailler -e-postalar- aracılığıyla yayılarak hedef kitlede epidemik bir etki uyandırmaktadır. geniş kitlelerin ilgi alanına giren bir site olan ekşi sözlük, virütik reklamlar için son derece elverişli bir ortam teşkil etmektedir.

    (örnek. 10. ekşi sözlük’te yer alan bir virütik reklam kaynak: http://sozluk.sourtimes.org/; 05.08.2005.)
    tabu oyunu, virütik eklamların ve bir mecra olarak ekşi sözlüğün etkinliğine ilişkin başarılı bir örnek olarak ele alınabilmektedir. “1998 yılında türkiye pazarına giren tabu, hasbro intertoy tarafından üretilmekte ve yetişkin oyunları kategorisinin dikkat çeken ürünlerinden biri olarak tanınmaktadır”
    (http://www.hasbrointertoy.com.tr/…/adult_games.asp; 05.08.2005). örnek. 10.’da ekşi sözlük’te yer alan ve tabu oyunuyla ilgili olan ‘tabu diyalogları’ başlığı sunulmuştur. ağustos 2005 itibariyle 1221 entry içeren ve oyun sırasında yaşanan olayların esprili bir dille anlatıldığı söz konusu başlık, internet üzerinde forward mailler -iletiler- aracılığıyla yayılmış ve kısa sürede oyunun bir fenomen haline gelmesini sağlamıştır.

    “bu durum, satışların önemli bir oranda artması ve oyunun yüksek bir pazar payı elde etmesi sonucunu doğurmuştur. öyle ki hasbro intertoy yetkilileri tarafından, oyunun satışlarının 2004 yılında % 40 oranında arttığı ve sitede yapılan yorumlar dikkate alınarak oyunun farklı çeşitlerinin de üretilmeye başlandığı beyan edilmiştir” (metin – özger, ağustos 2005: 126). dolayısıyla sözlük’te yapılan yorumların, siteyi takip eden kitlenin tercihlerini ve tüketim alışkanlıklarını etkilediği açıktır. sözlük’te onaylanan ve övülen markalar, kısa zamanda trend haline gelmekte ve kitleler tarafından benimsenme eğilimine girmektedir. bu anlamıyla sözlüğün bir trendsetter olarak işlev gösterdiğini ve yüksek bir değer yaratma potansiyeline sahip olduğunu ifade etmek mümkündür.

    5. skin reklamlar: program ara biriminin kullanıcı tarafından görünen ve kabuk tabir edilen yüzünü ifade eden skin, kullanıcıların web sitesi üzerinde görebildikleri ve kullanabildikleri her türlü aracı ifade etmektedir. son derece özgün bir görünüme sahip olan skin reklamlar, reklamı yapılan ürün ya da hizmete ilişkin reklamın tema -theme- olarak sayfanın tüm arka planını kaplayacak şekilde sunulması anlamına gelmektedir.

    (örnek. 11. ekşi sözlük’te gerçekleştirilen ilk skin reklam uygulaması kaynak: http://www.sourtimes.org/; 10.07.2005.)
    ekşi sözlük kapsamında ilk skin reklam uygulaması, 03 aralık 2004 tarihinde ölümcül deney: kıyamet -resident evil: apocalypse- filmi için gerçekleştirilmiştir. örnek. 11.’de de görülebildiği gibi, sol üst frame’da ekşi sözlük logosunun bulunduğu bölüme filmin logosu konmuş ve iki bölümden oluşan ana gövdeyi ortadan bölen sütunda yer alan ‘hayvan ara’ butonu ‘denek ara’ olarak değiştirilmiştir. butonun sol tarafında yer alan ve gün içinde girilen başlıkların görülebildiği bölüme filmin afişi, butonun sağ tarafında yer alan ve entrylerin bulunduğu bölümün arka planına filmin başrol oyuncusunun bulunduğu bir poster yerleştirilmiştir. sözlük sayfası ilk açıldığında tesadüfi olarak çıkan başlık ise, skin uygulamasına konu olan filmin ismiyle değiştirilmiştir.

    (örnek. 12. ekşi sözlük’te yer alan “fruko buz” temalı skin ve banner reklam kaynak: http://sozluk.sourtimes.org/; 10.07.2005.)

    (tablo. 3. ekşi sözlük’te aralık 2004 - mayıs 2005 tarihleri arasında yer alan skin reklamların ürün kategorilerine göre dağılımı kaynak: ekşi sözlük yazarı teo ile gerçekleştirilen e-görüşme; 02.05.2005.)

    ekşi’nin sık ziyaret edilen bir site olmasından ve web tasarımın etkinliğinden yakıtını alan skin reklamlar, kullanıcıların ve tüm takipçilerin yoğun ilgisini çekmektedir. bu kapsamda tablo. 3.’de, 03 aralık 2004 – 01 mayıs 2005 tarihleri arasında ekşi sözlük’te yer alan skin reklamlar sektör ve ürün-hizmet bağlamında gruplanarak sunulmuştur.
    tüm bunların yanı sıra yazarların istedikleri her başlığın altına yazı girebilmeleri ve entry içeriklerine sözlük formatına uygun olmanın haricinde herhangi bir kısıtlama getirilememesi, sözlüğün gizli reklamlar ve ürün yerleştirmeler için elverişli bir ortam olarak ele alınmasını beraberinde getirmektedir. ancak sitenin sürekli yenilenen içeriği ve ayrıntılı incelemeye uygun olmayan yapısı, bu tip uygulamaların tespit edilmesini güçleştirmektedir.
    öte yandan gündemi ve günceli yakından takip eden bir kitleye sahip olan sözlükte, ürün ve hizmetler ile yürüttükleri pazarlama iletişimi kampanyalarına ilişkin ayrıntılı analizlere rastlamak mümkündür. medya ve reklam sektörünün yazar bazında ağırlıklı bir dağılıma sahip olması, ürün lansmanları ve reklam kampanyaları ile ilgili eleştiri ve önerilerin sitede yer bulmasını sağlamaktadır. sözlük bünyesinde gerçekleştirilen taramalarda, bir çok ürün ve hizmetin çeşitli açılardan irdelendiği ve eleştirildiği görülebilmektedir. bu bağlamda sözlük’te reklamları yayınlanmamasına rağmen temmuz 2005 itibariyle bir fındık kreması markası olan nutella ile ilgili ellidokuz, web mail hizmeti veren bir sunucu olan hotmail ile ilgili altmısiki, ünlü gsm firması nokia ile ilgili üçyüzotuzdört başlığın açıldığı görülebilmektedir.

    sonuç

    kişisel bir site olarak hayat geçen ve zamanla blog niteliğine kavuşan ekşi sözlük, kurulduğundan günümüze dek geçen altı sene içinde kamuoyundan yoğun ilgi görmüş ve türkiye’nin en çok ziyaret edilen web sayfalarından biri konumuna yükselmiştir. 90’lı yıllardan itibaren gelişmeye başlayan internet reklamcılığı bağlamında, reklamverenlerin hedef kitleleriyle buluşmalarını sağlayan alternatif bir mecra haline gelen ekşi sözlük’ün sui generis -nevi şahsına münhasır- yapısı, bant reklamlara ek olarak entry reklam, ağızdan ağıza reklam ve skin reklam çalışmalarına olanak vermektedir. bunun yanı sıra reklamveren firmalar, sözlüğü sponse ederek hedef kitleleriyle duygusal bağ kurma fırsatı elde etmektedirler. yüksek marka değerine sahip olması ekşi sözlük kitabı, ekşi sözlük merchandising uygulamaları ve ekşi sözlük dergisi gibi çalışmaların gündeme gelmesini sağlamıştır. bu bağlamda sözlüğün, marka kümesi oluşturma yolunda hızla ilerlediğini ileri sürmek mümkündür."

    -----------------------------------------------------------------------------------------------

    ps1: bu makale, yazarlarının izniyle eklenmiştir.
    ps2: makaledeki tablolar ve örnek web sayfaları için, pi dergisinin 14. sayısına bakılabilir, zira sözlük formatında eklenmesi mümkün değil, dergiyi bulamıyorsanız kısa bir sözlük taraması da istenilen sayfalara ulaşmanızı sağlayabilir.
  • her girdiği sosyal ortamda, "madem bu kadar kalabalik var ne diye reklam yapmayayim" zihniyeti tasiyan bunyeler icin bulunmaz firsattir.(bkz: reklam kokan entryler)

    gerci yapilan reklam, zihin akborati sözlük yazarlarinin eline duşecektir ve reklam yapmaya calisan arkadas bunu yaptigina bin pisman olacaktir. (bkz: resat calislar)

    yine de kendi hakkında yapay skandallar cikaran bazı magazinel isimler (kücük ünlü'ler) gibi eksi sozlukte de skandal olmanin bir reklam amaci oldugunu dusunmek bizi reklamin iyisi kotusu olmaz dusuncesine götürür ki bu da pek bir tehlikeli durumdur.

    sözlük içinde entry yoluyla degil de cesitli yayin organlarinda sozluge gondermeler yaparak da reklam yapanlar vardir ki bunlar tribunlere oynamayi seven arkadaslardir. programlarında, yazilarinda eksi sozluk lafini gunde 3 defa agizlarina aldikca , kalabalik ve cesitli toplumsal kokenden gelen suser'larin sempatisini kazanacaklarini dusunmektedirler. ama sozlugun acimasiz kilicindan yine de kurtulamaz boyunlari. cunku sozluk giyotininin basinda her düsünceden yazarlar bulunmakta ve birisi acisa bir digeri affetmemektedir bu reklam kokan hareketleri (bkz: sahan) (bkz: okan bayulgen)
  • son zamanlarda yazarların bloglarına hit kazandırmak için örnek aldığı araştırma konusu. yani yeter arkadaşım sırf bloğunun reklamı olsun diye alakalı alakasız başlıklara entry girip sonuna da kendi bloğundaki makalenin linkini vermen, hakikaten samimiyetsiz. insanlar seni ciddiye alıp bi kere bile tıklasalar, sen havaya girip "oooo hocu benim blog var ya 3421 tekil hit alıyor günde" diyip orgazm oluyorsun. ama bil ki bu anca mastürbasyon olur, cinsel deneyim değil.

    başlık: zart zurt'un hede hödösü.

    entry:

    şaşkınlıkla bikbiklediğim.

    burada detaylısı var
  • sözlüğün ülkemizdeki tüketici yönelimlerini belirlemede, şahış ve kurumların iyi ya da kötü tanıtımlarını yapmada bir etkisi olduğu tartışılmaz. hatta bu etki zaman zaman bildiğimiz üzere yüksek seviyelere ulaşarak, şahısların ya da kurumların hukuki yollara başvurması ile de sıkça sonuçlanmaktadır.

    ilkeli davranmayan bazı yazarların, bir beklenti içinde olarak ya da tamamen şahsi seçimleri ve genellikle özgürlükleri çerçevesinde bir takım öznel değerlendirmelerini genel yargıymış gibi ya da açıkça reklam amaçlı bir şekilde paylaştığını çok defa görüyoruz.

    bazen de sözlük yazarlarının bir takım konulardaki güdümleri, sözlük içinden ya da dışından, iyi veya kötü niyetli olarak kişiler ya da kurumlar tarafından açıkça tetiklenmekte ve istismar edilmektedir. zaman zaman viral reklamlara da ev sahipliği yapmamız sanırım bu sebeptendir.

    yeni gördüğüm bir oluşum ise açık bir şekilde, sözlük yazarlarını ödül karşılığında sözlükteki haklarını kullanarak haklarında sözlüğe giriş yapılması için teşvik edilmesidir. hatta yalnızca eksisozluk yazarlarının katılabileceği slogan bulma yarışması bile düzenlemiş olanlar var. her ne kadar amatörce yapılan, damlanın denize zarar vermeyeceği şeyler de olsa; ben aklı selim arkadaşlara bir kez daha eksisozluk kanalının 7'den 70'e milyonlara hitap ettiğini hatırlatırım ve tüccarlardan başka kimseye yararı olmayan ticari amaçları, sözlük amaçlarının önüne geçirmemenizi temenni ederim.

    örnek
  • ekşi sözlüğün sosyal medya reklamcılığının bir ayağına dönüşmüş olduğu gerçeğidir. son haftalarda özellikle başka internet sitelerinin bu site üzerinden reklam yapması sebebiyle de iyice perçinlenmiştir. her tür sitenin kendi içerikleriyle ilgili reklam kokan entry'ler burada yazılıyor. ilgi çekmek için "allah allah, acaba kontesi kim ..." formülleriyle üretilmiş 5 para etmez mevzularda saatlerce geyik dönüyor. aylardır sahibinden.com vardı, başı o çekiyor. arada hepsiburada.com'da 3 trilyon dolarak satılan tırnak makası başlıkları geliyor. bugünse kızlarsoruyor başlamış.

    durduramayacağımı biliyorum, ama baymaması için bir sebep değil bu.
  • kimi yazarlar tarafından kendi web siteleri, çalıştıkları web siteleri gibi adreslerin reklamı için sözlüğü kullanıyor. dolayısı ile ekşi sözlük çöplük olma yolunda ilerliyor ve aksiyon alınamıyor olması üzücü.

    üç beş kuruşa yapılan reklamlar, güya viral içerikli entryler yetmiyormuş gibi bir de ota boka kendi adresini yazıyor adamlar. cleisthenes isimli yazara çok sık denk gelmeye başladım, her entryde kendi adresini vermiş ve bununla övünüyor. şikayetler sonuç vermedi, adam spam entrylerine devam ediyor yazık.
  • (bkz: rip)
hesabın var mı? giriş yap