edward palmer thompson ^*

• daha çok e.p. thompson olarak bilinen 1924-1993 döneminde yaşayan britanyalı tarihçi ve barış aktivisti. sosyalist dünya görüşünü savunan thompson, çalışmalarında da marksist yöntemleri tercih etmiştir. birleşik krallık tarihindeki radikal ve devrimci hareketleri çalışan thompson, en çok the making of the english working class (1963) adlı eseriyle bilinmektedir.
  
  hakkında bilgiler - https://en.wikipedia.org/wiki/e._p._thompson
  
  hakkında bir makale - https://aeon.co/…ian-and-champion-of-working-people
• 1924 tarihinde tam da bugün bugün doğan şair olmaktan vazgeçip iyi ki tarihçi olmuş, yattığı yerde huzur bulması ümit edilen her halükârda dünyanın her tarafındaki emekçilerin kurtuluşu için mücadeleye meftûn binlere rehber olmaya devam eden romantik sosyalist.
  
  the making of the english working class gibi gerek tarihyazımı gerekse de emek siyasetine çok özgün katkılar sunan thompson, bundan önce yayınladığı william morris: from romantic to revolutionary ile, yaşadığı dönemin ağır ve reel sosyalizminden kaçışla romantik ve ütopik marksizme - kendi deyimiyle hümanist sosyalizm - yakınsıyordu.
  
  elbet, 1956'da sovyetler birliği'nde başlayan destalinizasyon süreciyle, sovyetler birliği ideolojisini bu noktadan sonra takip etmekten uzaklaşmış, bir başka saygıda kusûr edilmeyecek ingiliz dede eric hobsbawm'dan ve ingiliz komünist partisinden uzaklaşarak biraz bıyıklı stalinistleri kırsa da siyaseten ayrışmaların en hayırlısı olan zâtlardan biri.
  
  1960'larda ve 70'lerde başlayacak anti-stalinist çizgideki yeni sol yani new left'in kurucuları arasında yer alan thompson, mezkûr işçi sınıfı oluşumu kitabında sadece modern zamanalarda her ken loach filmi izlenişinde yürekleri burkan dramların ötesinde, bu sınıfı oluşturacak kişilerin bilinçlenmesini, alttan tarih denen, önemsiz sıradan kişilerin geleneklerine, dayanışma pratikleri ve mücadelesine odaklanmıştı.
  
  çağdaşlarının ağır determinist açıklamalarına karşı sınıf denen mefhumun bir yapı olmaktansa ilişkiler bütünü olduğunu bu vesileyle mükemmel gösteren tarihçi, günümüzde - geriye dönük bakışla - ırk ve toplumsal cinsiyete gereken yeri vermemiş olmakla eleştirilse de çok ani ve seri şekilde kapitalistleşen bir toplumda sefalet içinde yaşayan ve yüzyıllar boyunca yaşamaya devam edecek olan kişilerin kendinde sınıf olma sürecinden kendi için sınıf olma sürecine dönüşümün, türkülerle, isyanlarla, çeşit çeşit halk hareketleriyle anlatan sonsuz saygıyı mazhar tarihçi.
  
  yazdıklarıyla hâlâ emekçilere rehber olan, meftûnu olduğu romantik sosyalizm hakkındaki görüşlerine, durduğu yere ilişkin bir yazı da bugün doğumgünü vesilesiyle yayınlanmış tarihsiz tarihçi.