güç faktörü

• alternatif akım nedeniyle ortaya çıkan bir kavramdır.
  
  elektrikte güç akım ile gerilimin çarpımıyla elde edilir. fakat bu güç kavramı dc'de ac'de biraz farklı olarak ortaya çıkar. örnek vermek gerekirse, 12 v dc gerilim kaynağı olan bir devrede 2 amper kadar bir akım akıyorsa güç 12 x 2 = 24 watt kadardır. 12 v ac gerilim kaynağı olan bir devrede ise 2 amper kadar bir akım akıyorsa (şimdi burada akla şu soru gelmelidir: ''alternatif akım değişken bir şeyse biz alternatif akım ya da gerilimlere nasıl 3 amper 230 volt falan gibi değerler veriyoruz?'' bu sorunun cevabı için: (bkz: root mean square)(bkz: etkin değer)(bkz: rms)) burada güç 24 watt demek yanlış olabilir. watt birimiyle ifade edilen güç aktif güçtür. alternatif akım devresinde sadece aktif güç yoktur. çünkü alternatif akıma karşı, reaktans denilen, değişime karşı gösterilen bir direnç olarak düşünülebilecek bir kavram söz konusudur. bobin ve kondansatör gibi devre elemanlarının ac kaynağın frekansına bağlı olarak bir reaktans değeri vardır. devrede bu tip elemanlar varsa reaktif güç denilen bir güç ortaya çıkar ve devreden akan akım ile gerilim arasında bir açı farkı oluşur. yani, gerilim kaynağı bir sinüs dalgası ise akım sinüs dalgası, gerilim sinüs dalgasından belli bir açı değerinde ötelenmiş şekilde ortaya çıkar. işte güç faktörü denilen şey de bu açının cosinüs değeridir. devredeki yükün cinsiyle doğrudan ilişkilidir.
  
  güç faktörü değeri devredeki güç çeşitleriyle de doğrudan alakalıdır. örneğimize dönersek 12 v ac kaynağı olan devreden 2 amper akım akıyorsa bu devrede aktif güç her zaman 24 watt olmaz. en doğru ifadeyle devredeki güç 24 va(voltamper) kadardır denir. va cinsinden ifade edilen bu güç görünür güçtür. devrede reaktansı olan elemanlar varsa watt birimiyle ifade edilen aktif güç ise 24 x (güç faktörü) şeklindedir. benzer şekilde reaktif güç ise 24 x (akım ile gerilim arasındaki faz farkı açısının sinüs değeri) olur. yani aktif ve reaktif güçlerin vektörel toplamı görünür güce eşittir. reaktif gücün birimi ise var (voltamperreaktif) olarak geçer. akım ile gerilim arasında bir faz farkı yoksa (yani reaktansı olan elemanlar devrede yoksa) anlaşılacağı üzere görünür güç, direkt olarak aktif güce eşit olur (cos(0)=1).