onlar ki

• kuvayi milliye destanının başlangıç bölümü.
  (bkz: onlar)
• başbakanın kendisinin güdümünde olduğuna inandığı ama yurttaşı olduğuna inanmadığı tüm vatandaşlarımız için kullandığı kısaltma.
  
  öyle cümlelerinin başına, öyle teşbihlerinin sonuna yerleştiriyor ki bu iki sözcüğü, biz bile kendimizden şüphe eder olduk. biz bile "vay bee, biz neymişiz" demeye başladık. gerçi kendisi bu feryadında haksız sayılmaz zira bundan bir ay evvel şu anki direnişi bize anlatsanız; hadi canım ordan der geçerdik. biz daha üç beş kişi biraraya gelip ortak kararla hareket edemiyoruz... nerde direniş, nerde tüm illere yayılan genç bir hareket, yeni bir fikir seli yaratmak....
  
  ama öyle olmadı, öyle olmadığı için de bize artık "onlaaaaar" diye seslenir oldular. ama işin aslı öyle değil benim güzel kardeşim. ben, o veya onlar değilim. ben sana tasvir edildiği üzere hoyrat, haşere, bacaksız, utanmaz ve yıkıcı değilim. yakıcı hiç değilim, olamam. 93'te bir yangında çok canımı yanarak kaybettim, sen beni kessen ben kimseyi yakamam ki zaten...
  
  kim olduğumu merak edersen, onlar ki denilenlerin ortak paydasından bahsedebilirim sana. ama seçim otobüsünden, şahadet parmağım havada yapmıyorum bunu. tehdit edercesine, düşman mevzilerini işaret edercesine yapmıyorum. ellerimde şiirle, aklımda barışla, umudumdaki ışıkla anlatıyorum :
  
  bizler ki inan oldukça genciz,
  çoğu yeni mezun ve belki hala öğrenciyiz.
  müzmin bir kabulleniş içinden yeni uyanmış gibi, tırtılın ölümü gibi bir hal içindeyiz.
  fikri hür, vicdani hür, irfani hür olsun diye büyütüldük, sözümüzden dönmeyi erkekliğimize yediremeyiz.
  anayasal hakları ve özgürlükler hepimizin için varolsun diye meydanlarda en çok senin için bağırıyoruz ve galiba bundan biraz daha çok olmak suretiyle kadınlarımız için bağırıyoruz. gönüllerince kadın olsunlar istiyoruz. giydikleri, içtikleri, doğurdukları, seviştikleri, saç tellerinin rüzgar öpüşmesi ve dudaklarındaki kırmızı rengi doyasıya yaşasınlar istiyoruz.
  ve en çok ama en çok çocuklar için...
  medreselerde okumasınlar diye,
  ülkelerini kuran önderi unutmasınlar diye,
  dünyanın gözünde güdülen değil yönetilen bir halk olsunlar diye,
  aydınları bombalanmasın, sürülmesin ve idam edilmesin diye,
  kul köle değil, birey olsunlar diye...
  
  bizler ki yıllardır hor görülmüş bir nesil,
  nesillerin en cahili,
  nesillerin en apolitik olanı,
  belki en şımarık ve belki en vurdumduymaz olanı
  
  onlar ki dediğine bakma,
  kulak asma her lafına,
  körü körüne gitme peşinden...
  katli vacip olan kardeşin değilim ben.
  
  gün olur şu şarkıyı dinlersen zülfü den,
  nolur bizi hatırla
  "kardeşin duymaz el oğlu duyar"
  
  aç yüreğine merhabama...
  
  gaz altında, ateş hattında, işkencehanelerde, sürgünlerde, hapishanelerde, mahkemelerde, sokak aralarında, köprü altlarında ezilen senin kardeşin...
  
  onlar ki değiliz
  inan nolursun
  biziz ya, biz...
• " onlar ki aydınlık üzre
  ecel toprağına
  umut
  ektiler. ay dolandı vay deli gönlüm
  ölüm şaşırdı menzilini
  
  onlar ki karanlık üzre
  korku mazgalına
  zulüm
  serdiler. ay dolandı vay deli gönlüm
  ölüm şaşırdı menzilini
  
  onlar ki cehennem üzre
  yürekten
  cennet
  süzdüler. ay dolandı vay deli gönlüm
  ölüm şaşırdı menzilini "
  
  refik durbaş
  
  not: şiirin adı merak edilmiş, refik durbaş 'ın menzil şiiridir.
  sadık gürbüz tarafından ölüm adın kalleş olsun albümünde seslendirilmiştir.
• ekmek gibi su gibi bir nevzat çelik şiiri
  
  ı
  
  yola çık
  upuzun yürü
  vurulmuş çocuk başları arama
  zeytin dalında asılı kızın
  çıplaklığında kalma
  alev dalgası saçlarını rüzgara yatır
  yürü
  
  havada
  elden ele devşirilen barışın sesi dar
  havada
  kuşatma içinde dövüşenler var
  havayı kokla
  havayı dinle
  coş
  
  onlar ki
  bu yoldan
  mavi gözlü kız
  zeytin dalına asılmadan
  güneşin alnacına koştular
  barışa bayrak oldular
  bayrağı al
  kavgayı al
  koş
  
  ıı
  
  onlar ki
  yangınlı ufuklardan yangınlı ufuklara at sürdüler
  susuz ve aç topraklara yapışmış karınları
  dağlarım kadar mavi umutları
  ve bir çiçek gibi güneşe
  arzuyla gerinen kadınları
  kızları
  ve erkekleriyle
  merttiler
  buğdayın sarısından
  insanın arısından
  kavganın yarısından
  dönmediler
  ve onlar ki
  yolumuza çam kokulu umutlarıyla
  güneşi serdiler
  
  ııı
  
  yola çık
  acılara dalma
  alnını dağ serinliğine yasla
  unutma
  bütün sokaklar kent alanlarına çıkar
  bütün ırmaklar denize akar
  ve makineler tarlalar insanlar
  senden yana
  onları
  utandırma
  
  bu bir özlem
  bu bir türkü
  bu bir emir
  
  havayı kokla
  havayı dinle
  koş
  
  haziran 1982