preference falsification

• timur kuran'in dunyaya kazandirdigi tabir. toplumsal tercihlerle bireysel tercihler arasindaki ucurumun toplumun temel sosyal yapisina olan etkilerini inceleyen bir teori.
• (bkz: private truths public lies)
• (bkz: tercih çarpıtması)
• timur kuran tarafından ortaya atılan post truth kadar önemli olan bir başka kavram.
  bireylerin tercihlerinde çoğu zaman bireysel dürtülerden ziyade toplumsal kaygılarının yattığını ifade eder.
  basit bir şekilde örneklemek gerekirse kamusal ortamda bugün referandum için hayır fikrini açık bir şekilde ifade etmek neredeyse suç unsuru sayılmaya başladığı için pek çok kimse bunu ifade edemiyor ve evet vereceğini söyleyebiliyor.
  
  edit: kim bilir ne zaman yazdığımı hatırlamadığım bu entry'yi gönder yerine kenarda dursuna bastığım için yazı gitmemiş :)
• bireylerin, düşünce ve tercihlerini beyan ederken toplumsal normlara uymamanın olumsuz sonuçlarından kaçınmak için kendi inanç ve isteklerini göz ardı edip toplumun duymak istediklerini beyan etmeleridir. bir başka ifadeyle aman ali rıza bey ağzımızın tadı kaçmasıncılıktır. tadımız kaçmasın diye söylemekten imtina edilenler tadımızı öyle bir kaçırır ki sormayın. özü itibarıyla bir otosansür olduğu için birey kavramının yeterince gelişmediği bizim gibi toplumlarda etkisi çok daha belirgin hissedilir.
  
  günlük hayatımızda çok ciddi sonuçları vardır. örnek vermek gerekirse, iş yerinde bir toplantı yapılır. kimsenin beğenmediği bir fikir sunulur. herkes beğenmiş gibi yapar. neden? diğerleri eleştirmediğine göre ben de eleştirmeyeyim. projeyi boşver, tadımız kaçmasın. sonuç? ölü doğan bir proje.
  
  arkadaşlarla yemeğe gidilecektir, mekan tercihinde aman tadımız kaçmasın diye kimse gerçekten nereye gitmek istediğini söylemez. diğerleri beğenir diye seçilen mekanı bir bölümü hiç istemez, kimsenin de asıl tercih edeceği mekan değildir. ama istemeyenler sırf uyum sağlayalım diye ses etmezler. sonuç? kimsenin zerre keyif almadığı bir yemek.
  
  ezcümle, uyumlu bir toplum için birey feda edilir. sonuç? her yönüyle vasat bir toplum. büyük aile tablosu, herkes bir arada yüzlerinde tadımız kaçmasın diye zoraki bir gülümseme ama her bir birey esasen mutsuz. özetle bir türkiye portresi.