psikostimülan ^*

• sinaptik bosluk ta dopamin i artiran fakat bir yandanda baskasinin transporter i kiristiran (noradrenalin transporter) haz maddeleri (bkz: yillardir kandirilmak) (bkz: soma) (bkz: illegal prozac)
• amfetaminler ve metilfenidat gibi fiziksel ve mental performansı artıran ilaçlardır. kötüye kullanım potansiyelleri yüksek olduğundan kullanımları sıkı kontrol altındadır.
  
  (bkz: ritalin)
  (bkz: concerta)
• genel olarak etkisini beyin üzerindeki nörotransmitterler üzerinden gösteren kimyasallardır.
  
  nörolojik siklüsün metabolizmasını etkiler diyebiliriz bunlara. etkilerini; geri alım inhibitörleri olarak ya da direkt olarak ligandın sentezini arttıranlar olarak gösterirler.
  
  iki adet nöronun arasında bulunan sinaps boşluğu, birçok nörotranssimitterin salgılandığı yerdir. işte bu sinaps boşluğundaki aktivite; insanın ruh durumunu, bilinç durumunu, algılama düzeyini yönlendirir. örneğin; bir gün depresif, bir gün melankolik, bir gün de neşeli olmamızın sebebi %90 oranında buradaki yapım/yıkım oranıyla alakalıdır. rutin olarak bu denge bozulmaz ancak zaman zaman çevresel etkilerle/kullanılan ilaçlarla/stresli durumlarda güven aralığının dışına çıkar. böyle akut durumlarda pek de sorun teşkil etmiyor, zamanla düzebilme özellikleri vardır.
  
  şimdi gelelim bu psikostimülanlara... tedavi amacıyla kullanıldıklarında mucize etkisi gösterirler. hastalık semptomlarının görülme sıklığını büyük oranda düşürürler,(tabi hastanın düzeninde, doğru teşhis ve doğru etken madde eşliğinde) şikayetleri en düşük düzeye çekerler. tam bir iyileşme sağlamasalarda hastanın şikayetlerini azaltabiliyorlar en azından.
  
  etkilerini dopamin,norepinefrin,epinefrin gibi insana haz ve zevk veren, ''kafa bulmasına'' yardımcı olan amino asit türevi peptitler üzerinden gösterdiklerinden dünya'nın çoğu yerinde kötüye kullanımı/abuse edilmesi yaygındır. türkiye'de ki eczanelerde metilfenidat,modafinil etken maddeli ilaçları satılmakta, tabi bunlara ulaşmak öyle kolay değildir dört yaprak kırmızı reçete ile ancak alabilirsiniz.
  
  dünya genelinde ise kokain, amfetamin, meth, extacy formlarıyla yasadışı yollardan abuse edilirler. güçlü bir bağımlılık oluşturduklarından terapi de pek faydalı olmamakla birlikte, beyin hücrelerindeki geri dönüşümsüz hücre apoptozundan dolayı da alzheimer, parkinson gibi nörolojik hastalıklara erken yaşta yakalanırlar. tabi bu kısır döngünün sonu da çok uzun sürmez, eğer 5 yıl ve daha fazla bağımlılık öyküsü varsa hastalıktan yaklaşık 2 yıl sonra hayata gözlerini yumarlar.
  
  ilacı, zehirden ayıran dozudur, unutmayın.
• psikostimülan sentral sinir sisteminde uyarıcı etki gösteren ilaçlardır. nöronları doğrudan veya dolaylı olarak uyarır. bazı psikiyatrik ve nörolojik hastalıklarda yararlı etkilerinin yanısıra bağımlılık yapma ihtimali de olduğu için dikkatli kullanılması gerekir ve doktorun özel reçetesi ile hastaya verilir.
  kafein, nikotin, kokain, amfetamin gibi maddeler yaygın olarak kullanılan stimülanlardır ve bazıları yasadışıdır.
  
  son olarak bir psikiyatr,
  tutku en iyi psikostimülandır demiştir.