systems biology

• biyolojide belki de simdiye kadar gozlenen trend indirgemecilikti. organizmalari en kucuk yasam birimlerine kadar ayirip, daha sonra da bu birimlerin yapilarini ve nasil calistiklarini incelemekti yapilan. watson ve crick 20. yuzyilin ortalarinda cift sarmalli yapinin^* varligini ortaya cikararak, organizmalarin belki de temel tasinin genler oldugunu gosterdiler. gen kavrami bundan once de bilinmekteydi, mendel zaten yillar evvel bilginin bir sekilde nesilden nesile gecebilecegini gostermisti. dna nin kesfi bu bilgi iletiminin mekanizmasini aciklamak yonunde cok buyuk bir adimdi. dna ya da rnadaki nukleik asitlerin bu bilgi saklanmasinda ve transerindeki temel maddeler oldugu anlasildi. genler de bu nukleik asitlerin cesitli dizilimlerinden olusan akilli uniteler olarak dusunuldu. genler, organizmanin islevinde kritik oneme sahip proteinlerin sentezi icin yonetici rolunde. bu arastirmalar isiginda zaten richard dawkins, the selfish gene isimli oldukca spekulatif eserinde genlerin kendilerini yansitmak icin insan bedenine hukmettigini iddia etti. genlerin onemi o kadar fazla olarak dusunuldu ki genomics adi altinda genleri inceleyen bir alan olustu, ayni sekilde bir diger temel tas olan proteinleri incelemek icinse proteomics. human genome projectin tamamlanmasiyla, butun genlerin islevleri bulunacagi ve artik butun problemlerin cozubilecegi dusunuluyordu. fakat yapilan bircok deneyde bir gen bloklanmasina ragmen, o genin etkili oldugu fonksiyonun devam ettigi goruldu. bundan yola cikarak genler ve proteinler arasinda karmasik bir ag sistemi oldugu ve bir tek genin degil de bir cok genin ortak calismasiyla bazi islevlerin gerceklestirildigi, bir biyolojik iletisim yolu kapandigi zaman alternatif iletisim yollarinin devreye girdigi gozlemlendi. genler ve proteinler arasindaki bu ag da gene and protein networks basligi altinda incelenmekte. yeni arastirmalarda artik sadece genler degil bir hucrede bulunan bir cok kimyasal ve hucre elemanlari da gozonune alinmak zorunda. systems biology alanindaki bilimcilerin yapmaya calistigi da temel elemanlari teker teker ele almaktan ziyade bu elemanlarin bir araya gelerek olusturdugu sistemi bir butun olarak incelemek. bu ise hucreyi olusturan parcalarin ve genlerin birbiri arasindaki iliskiyi inceleyerek baslamis durumdalar. oldukca interdisipliner olan bu alan gunumuzde oldukca yeni olmakla birlikte, biyologlar disinda bilgisayar biliminden, dinamik sistemler, elektronik- nanofizik alanlarindan bir cok insan katkida bulunuyor.
  
  buyrunuz bu da ilgili bir portal.
  
  http://www.systems-biology.org/index.html
• calisildigi yerlerden saygin bir örnegi icin; http://www.imsb.ethz.ch/
• (bkz: sentetik biyoloji)
  (bkz: gene networks)
  (bkz: genetic circuits)
  (bkz: sibernetik)
• bazi universitelerdeki programlarinin sayfalari
  
  https://sysbio.med.harvard.edu/
  http://chemsysbio.stanford.edu/
  http://csbi.mit.edu/index.html