acem

• osmanlılar iran'a girdiğinde bu memleketin insanlarına sorular sorarak iletişim kurmaya çalışmışlardır efenim.. malum insanın nereyi fethettiğini bilmesi bu coğrafyayı insanlarıyla kuşuyla dağıyla ormanıyla itanıması gereklidir. iranlılar osmanlıca (ya da işte onlara hangi dilde sorduysa yeniçeriler) bilmedikleri için bu soruları ve iletişim talebini yanıtlayamamış cevapsız bırakmışlardır.. haliyle de osmanlı bunlara dil bilmez, konuşamaz anlamına gelen "acem" sıfatını yapıştırmıştır..yörenin de insanların da adı böyle kalmıştır. yoksa acem diye bilinen adam perstir.. sor iranlıya ben persim der acemim demez.. demiyor ben sordum spor salonunda..
• arapların önce arap olmayan herkes için fakat sonra özellikle iranlılar yani persler için kullandıkları aşağılama ifade eden sıfat. arapça'da anlaşılmaz ya da dilsiz anlamına gelen bir kökten türemis. cahil gibi bir anlama geliyor. islamin ilk dönemlerinde araplar üstünlüklerini ifade etmek amacıyla persler için barbar anlamında kullanmışlar. iranlı birisine acem derseniz hiç hoşlanmaz, afrika kökenli bir insana negro demek gibi bir şeye karşılık gelir. osmanlılar persler dışında safeviler ve azeri lehçesi ile konuşanlara da acem demişler ve bizde olumsuz anlamını yitirip iran'la ilgili olarak bir çeşit güzel ya da gizemli anlamını almış. acem halısı, acem kızı, acem pilavı, acem çay tabağı gibi tamlamalarda aşağılayan bir yan yok, aksine beğeni ifade ediliyor. öte yandan, acemi sözcüğü henüz tam öğrenemediği için beceremiyor anlamında arapça anlamdan uzak değil.
  
  kısacası, iranlı birisine sen acemsin demeyin.
• arapçada arap olmayan müslümanlar için kullanılır iranlılarla özdeşleştirilmiştir.
• kürtlerin daha çok iran'da yaşayan azeriler için kullandığı deyim...
• karagöz oyunu tiplerinden biridir acem.
  iran ya da azerbaycan'dan gelmiştir, varlıklıdır. eğlence ve dalkavukluktan hoşlanır, bol para dağıtır. abartılı konuşur, haa, bir de şiire düşkündür bu zat.
  
  kimileyin okuduğu farsça beyitlere karagöz'ün verdiği uydurma yanıtlar, oyunun güldürü öğelerinden birini oluşturur.
• yaa, işte (bkz: acem kizi).
• bir iranlı'ya göre türkler'in iranlıları aşağılamak için kullandıkları kelimeymiş.
  
  bir iranlının yalancısyım.
• türk müziğinde bir makam
• acem tası: içi 2 kg kadar sıvı alabilen tas.
• acem (acemi) kelimesi; arapların iranlılar için kullandığı dil bilmeyen anlamında bir sıfat'tır. osmanlıya ve türkçe'ye oradan geçmiştir, daha çok aşağılama anlamında kullanıldığı için iranlılar bu kelimeyi hakaret kabul ederler. günümüzde de aynıdır.
  iran şahı rıza pehlevi ülkemize gezi planlanmıştır, cumhurreisi mustafa kemal şah ile uzunca bir gezi ve bir çok etkinlik organize eder. izmir dönüşü güzergahta bulunan bazı askeri birlikleri denetlerler. balıkesir'de deki merasim kıtasında makineli tüfek bölüğünü denetlerken, en sonda yanında katır bulunan askerin önünde dururlar. asker esas duruşa geçip tekmil vermeye başlar " mehmet oğlu ibrahim, ayvacık, hayvanımın numarası 341, ısırmaz tepmez, ismi (hayvanın ismi acemi dir ve konuk iran şahı, bölük komutanı daha önce bölüğü uyarmıştır acemi kelimesi kullanılmayacak) deyince yüzbaşının tembihi aklına geliyor ve yüzbaşı ile göz göze, yüzbaşı sakince elini göğsüne koyuyor (dikkat et anlamında) er, tekmili tamamlıyor ismi yüzbaşı dır komutanım.
  
  şah durumun farkında değil ama mustafa kemal bir adım geri kalıp yüzbaşı ya
  -bu hayvanın gerçek adı nedir ? diye soruyor.
  acemi olduğunu öğrenince, tekmil veren askerin yanağını okşayıp, yüzbaşı bu çocuğa bir mükâfat izni ver yol masraflarını yaverden alırsınız.