ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap
psy'ın paylaştığı istanbul fotoğrafı
-
koreli bir kız ''omg beautiful city ... have a good one ^_^'' yazmış altına.
ya biz hariç dünyanın ölümüne iyimser olması ile açıklanır bu durum, ya da bu kızımız kore'nin çemişgezek ilçesinden.
covid-19'un kaynak kodu
-
rna'sı sars-cov-2 virüsünün nasıl çalıştığına dair tüm bilgileri içeriyor.
sars-cov-2 virüsünün 30bin harften oluşan bir genomu var. insan genomu ise 3 milyar harften oluşuyor. virüs kanda gezerken denk geldiği insan hücresine dışarıdan yapışıyor. içeri giriyor. hücre yaşayan bir makine ve dışarıdan sızmalara karşı pek çok güvenlik önlemi var. ancak virüs içeri kafa karıştıran öyle moleküller bırakıyor ki hücre bir şeylerin yanlış gittiğini uzun süre anlamıyor, anladığında ise virüs hücrenin bağışıklık sistemine haber vermesini sağlayan sinyal sistemini bozduğu için her şey için geç kalınmış oluyor. bu noktaya varana kadar insan hücresi virüsün rna'sını kendi rna'sı sanarak defalarca çoğaltmış oluyor. hücre içine doluşan virüs kopyaları yine içeri salınan protein'in hücre duvarıdna açtığı delik ile kana geri karışıyorlar ve yeni hedeflerine yöneliyorlar.
virüsün bir benzetme yaparsak 30 kilobyte(1) gibi düşünebileceğimiz rna zinciri aşağıdaki işlevleri yerine getiren aygıtları içeriyor.
- hücre içi sabotaj
- hücre içi yıkıma gidecek proteinlere müdahale etme
- kendini çoğaltmak için baloncuk oluşturma
- protein zincirlerini makaslayarak doğru yerlerinden kesme
- kendi rna'sını kopyalama
- hücre çekirdeğinde delikler açma (amacı henüz bilinmiyor)
- büzülmüş rna zincirini geri açma
- kendinin yanlış kopyalanmasının önüne geçen doğrulama mekanizması
- kendi kalıntılarını temizleyerek hücrenin savunmaya geçmesini engelleme
- kendini kamufle ederek hücre içi antivirüs sisteminin devreye girmesini engelleme
- kendi rna'sının etrafını saran proteinden oluşan dış kabuğu
- insan hücresine tutunmasına yarayan, dış kabuk üzeri çıkıntılar (corona yani taç ismi buradan geliyor)
- hücre içinden kaçış yolu için delik açarak dışarı çıkmak
- sinyal engelleme - hastalanmış hücrenin bağışıklık sistemine "beni kurtar" sinyali göndermesini engelleme
bu işlevlerin her biri hücre içine yerleştirilen değişik proteinler yardımıyla yapılıyor. aşağıda tek tek bu proteinleri oluşturan rna zincirlerini ve sonuç olarak virüsün rna kaynak kodunu göreceğiz.
açılış zinciri:
virüs rna'sının ilk harflerine baktığımızda, bunun hücreyi "beni çoğalt" diye ikna eden bir zincir olduğunu görüyoruz. bu zinciri gören hücre gelen rna'nın kendisine ait olduğunu zannederek kopyasını yaratıyor:
auuaaagguuuauaccuucccagguaacaaaccaaccaacuuucgaucucuuguagaucuguucucuaaacgaacuuuaaaaucuguguggcugucacucggcugcaugcuuagugcacucacgcaguauaauuaauaacuaauuacugucguugacaggacacgaguaacucgucuaucuucugcaggcugcuuacgguuucguccguguugcagccgaucaucagcacaucuagguuucguccgggugugaccgaaagguaag
orf1ab protein zinciri:
virüsün kullandığı çeşitli araçlar var. her biri ayrı olan bu 16 protein rna zincirinde bir arada duruyorlar. orf1ab zincirindeki iki protein bunları "makas" gibi birbirinden ayırarak alt protein rna'larının ortaya çıkmasını sağlıyor ve bu proteinler aşağıdaki işlevleri yerine getiriyorlar:
nsp1 proteini: hücre işlevlerini sabote etmek
insan hücresi hem işlemek hem de kendini korumak için pek çok mekanizmaya sahip. virüs bu hücrenin faaliyetlerini işlevsiz kılıyor ve sadece kendisini çoğaltmasını sağlıyor. nsp1 proteini hücrenin kendi proteinlerini üretmesini yavaşlatıyor, böylece hücre sadece virüsü kopyalayan basit bir makineye dönüşüyor.
auggagagccuugucccugguuucaacgagaaaacacacguccaacucaguuugccuguuuuacagguucgcgacgugcucguacguggcuuuggagacuccguggaggaggucuuaucagaggcacgucaacaucuuaaagauggcacuuguggcuuaguagaaguugaaaaaggcguuuugccucaacuugaacagcccuauguguucaucaaacguucggaugcucgaacugcaccucauggucauguuaugguugagcugguagcagaacucgaaggcauucaguacggucguaguggugagacacuugguguccuugucccucaugugggcgaaauaccaguggcuuaccgcaagguucuucuucguaagaacgguaauaaaggagcugguggccauaguuacggcgccgaucuaaagucauuugacuuaggcgacgagcuuggcacugauccuuaugaagauuuucaagaaaacuggaacacuaaacauagcagugguguuacccgugaacucaugcgugagcuuaacggaggg
nsp2 proteini:
henüz işlevi anlaşılmış değil. bir işlevi olmayabilir de. ancak virüs ile beraber geliyor ve hücre içine bırakılıyor.
gcauacacucgcuaugucgauaacaacuucuguggcccugauggcuacccucuugagugcauuaaagaccuucuagcacgugcugguaaagcuucaugcacuuuguccgaacaacuggacuuuauugacacuaagagggguguauacugcugccgugaacaugagcaugaaauugcuugguacacggaacguucugaaaagagcuaugaauugcagacaccuuuugaaauuaaauuggcaaagaaauuugacaccuucaauggggaauguccaaauuuuguauuucccuuaaauuccauaaucaagacuauucaaccaaggguugaaaagaaaaagcuugauggcuuuauggguagaauucgaucugucuauccaguugcgucaccaaaugaaugcaaccaaaugugccuuucaacucucaugaagugugaucauuguggugaaacuucauggcagacgggcgauuuuguuaaagccacuugcgaauuuuguggcacugagaauuugacuaaagaaggugccacuacuugugguuacuuaccccaaaaugcuguuguuaaaauuuauuguccagcaugucacaauucagaaguaggaccugagcauagucuugccgaauaccauaaugaaucuggcuugaaaaccauucuucguaaggguggucgcacuauugccuuuggaggcuguguguucucuuauguugguugccauaacaagugugccuauuggguuccacgugcuagcgcuaacauagguuguaaccauacagguguuguuggagaagguuccgaaggucuuaaugacaaccuucuugaaauacuccaaaaagagaaagucaacaucaauauuguuggugacuuuaaacuuaaugaagagaucgccauuauuuuggcaucuuuuucugcuuccacaagugcuuuuguggaaacugugaaagguuuggauuauaaagcauucaaacaaauuguugaauccugugguaauuuuaaaguuacaaaaggaaaagcuaaaaaaggugccuggaauauuggugaacagaaaucaauacugaguccucuuuaugcauuugcaucagaggcugcucguguuguacgaucaauuuucucccgcacucuugaaacugcucaaaauucugugcguguuuuacagaaggccgcuauaacaauacuagauggaauuucacaguauucacugagacucauugaugcuaugauguucacaucugauuuggcuacuaacaaucuaguuguaauggccuacauuacaggugguguuguucaguugacuucgcaguggcuaacuaacaucuuuggcacuguuuaugaaaaacucaaacccguccuugauuggcuugaagagaaguuuaaggaagguguagaguuucuuagagacgguugggaaauuguuaaauuuaucucaaccugugcuugugaaauugucgguggacaaauugucaccugugcaaaggaaauuaaggagaguguucagacauucuuuaagcuuguaaauaaauuuuuggcuuugugugcugacucuaucauuauugguggagcuaaacuuaaagccuugaauuuaggugaaacauuugucacgcacucaaagggauuguacagaaaguguguuaaauccagagaagaaacuggccuacucaugccucuaaaagccccaaaagaaauuaucuucuuagagggagaaacacuucccacagaaguguuaacagaggaaguugucuugaaaacuggugauuuacaaccauuagaacaaccuacuagugaagcuguugaagcuccauugguugguacaccaguuuguauuaacgggcuuauguugcucgaaaucaaagacacagaaaaguacugugcccuugcaccuaauaugaugguaacaaacaauaccuucacacucaaaggcggu
nsp3: rna kesip parçalama ve hücre işaretlemesini bozma
rna kesip parçalamayı yukarıda anlattık. virüs rna'sının alt parçalara ayrılması gerekiyor ve nsp3 bunu yapıyor ancak bu büyük proteinin bir işlevi daha var. insan hücresi artık işlevini yitirmiş ve yok edilmesi gereken proteinleri işaretleyen bir mekanizmaya sahip. nsp3 bu mekanizmayı bozuyor. böylece insan hücresinin işi yok edilmemiş ve istenmeyen proteinlerle doluyor. hücre sapıttığı için virüs ile mücadele edecek mekanizmaları devre dışı kalıyor.
gcaccaacaaagguuacuuuuggugaugacacugugauagaagugcaagguuacaagagugugaauaucacuuuugaacuugaugaaaggauugauaaaguacuuaaugagaagugcucugccuauacaguugaacucgguacagaaguaaaugaguucgccuguguuguggcagaugcugucauaaaaacuuugcaaccaguaucugaauuacuuacaccacugggcauugauuuagaugaguggaguauggcuacauacuacuuauuugaugagucuggugaguuuaaauuggcuucacauauguauuguucuuucuacccuccagaugaggaugaagaagaaggugauugugaagaagaagaguuugagccaucaacucaauaugaguaugguacugaagaugauuaccaagguaaaccuuuggaauuuggugccacuucugcugcucuucaaccugaagaagagcaagaagaagauugguuagaugaugauagucaacaaacuguuggucaacaagacggcagugaggacaaucagacaacuacuauucaaacaauuguugagguucaaccucaauuagagauggaacuuacaccaguuguucagacuauugaagugaauaguuuuagugguuauuuaaaacuuacugacaauguauacauuaaaaaugcagacauuguggaagaagcuaaaaagguaaaaccaacagugguuguuaaugcagccaauguuuaccuuaaacauggaggagguguugcaggagccuuaaauaaggcuacuaacaaugccaugcaaguugaaucugaugauuacauagcuacuaauggaccacuuaaagugggugguaguuguguuuuaagcggacacaaucuugcuaaacacugucuucauguugucggcccaaauguuaacaaaggugaagacauucaacuucuuaagagugcuuaugaaaauuuuaaucagcacgaaguucuacuugcaccauuauuaucagcugguauuuuuggugcugacccuauacauucuuuaagaguuuguguagauacuguucgcacaaaugucuacuuagcugucuuugauaaaaaucucuaugacaaacuuguuucaagcuuuuuggaaaugaagagugaaaagcaaguugaacaaaagaucgcugagauuccuaaagaggaaguuaagccauuuauaacugaaaguaaaccuucaguugaacagagaaaacaagaugauaagaaaaucaaagcuuguguugaagaaguuacaacaacucuggaagaaacuaaguuccucacagaaaacuuguuacuuuauauugacauuaauggcaaucuucauccagauucugccacucuuguuagugacauugacaucacuuucuuaaagaaagaugcuccauauauagugggugauguuguucaagaggguguuuuaacugcugugguuauaccuacuaaaaaggcugguggcacuacugaaaugcuagcgaaagcuuugagaaaagugccaacagacaauuauauaaccacuuacccgggucaggguuuaaaugguuacacuguagaggaggcaaagacagugcuuaaaaaguguaaaagugccuuuuacauucuaccaucuauuaucucuaaugagaagcaagaaauucuuggaacuguuucuuggaauuugcgagaaaugcuugcacaugcagaagaaacacgcaaauuaaugccugucuguguggaaacuaaagccauaguuucaacuauacagcguaaauauaaggguauuaaaauacaagagggugugguugauuauggugcuagauuuuacuuuuacaccaguaaaacaacuguagcgucacuuaucaacacacuuaacgaucuaaaugaaacucuuguuacaaugccacuuggcuauguaacacauggcuuaaauuuggaagaagcugcucgguauaugagaucucucaaagugccagcuacaguuucuguuucuucaccugaugcuguuacagcguauaaugguuaucuuacuucuucuucuaaaacaccugaagaacauuuuauugaaaccaucucacuugcugguuccuauaaagauugguccuauucuggacaaucuacacaacuagguauagaauuucuuaagagaggugauaaaaguguauauuacacuaguaauccuaccacauuccaccuagauggugaaguuaucaccuuugacaaucuuaagacacuucuuucuuugagagaagugaggacuauuaagguguuuacaacaguagacaacauuaaccuccacacgcaaguuguggacaugucaaugacauauggacaacaguuugguccaacuuauuuggauggagcugauguuacuaaaauaaaaccucauaauucacaugaagguaaaacauuuuauguuuuaccuaaugaugacacucuacguguugaggcuuuugaguacuaccacacaacugauccuaguuuucuggguagguacaugucagcauuaaaucacacuaaaaaguggaaauacccacaaguuaaugguuuaacuucuauuaaaugggcagauaacaacuguuaucuugccacugcauuguuaacacuccaacaaauagaguugaaguuuaauccaccugcucuacaagaugcuuauuacagagcaagggcuggugaagcugcuaacuuuugugcacuuaucuuagccuacuguaauaagacaguaggugaguuaggugauguuagagaaacaaugaguuacuuguuucaacaugccaauuuagauucuugcaaaagagucuugaacgugguguguaaaacuuguggacaacagcagacaacccuuaaggguguagaagcuguuauguacaugggcacacuuucuuaugaacaauuuaagaaagguguucagauaccuuguacgugugguaaacaagcuacaaaauaucuaguacaacaggagucaccuuuuguuaugaugucagcaccaccugcucaguaugaacuuaagcaugguacauuuacuugugcuagugaguacacugguaauuaccaguguggucacuauaaacauauaacuucuaaagaaacuuuguauugcauagacggugcuuuacuuacaaaguccucagaauacaaagguccuauuacggauguuuucuacaaagaaaacaguuacacaacaaccauaaaaccaguuacuuauaaauuggaugguguuguuuguacagaaauugacccuaaguuggacaauuauuauaagaaagacaauucuuauuucacagagcaaccaauugaucuuguaccaaaccaaccauauccaaacgcaagcuucgauaauuuuaaguuuguaugugauaauaucaaauuugcugaugauuuaaaccaguuaacugguuauaagaaaccugcuucaagagagcuuaaaguuacauuuuucccugacuuaaauggugaugugguggcuauugauuauaaacacuacacacccucuuuuaagaaaggagcuaaauuguuacauaaaccuauuguuuggcauguuaacaaugcaacuaauaaagccacguauaaaccaaauaccugguguauacguugucuuuggagcacaaaaccaguugaaacaucaaauucguuugauguacugaagucagaggacgcgcagggaauggauaaucuugccugcgaagaucuaaaaccagucucugaagaaguaguggaaaauccuaccauacagaaagacguucuugaguguaaugugaaaacuaccgaaguuguaggagacauuauacuuaaaccagcaaauaauaguuuaaaaauuacagaagagguuggccacacagaucuaauggcugcuuauguagacaauucuagucuuacuauuaagaaaccuaaugaauuaucuagaguauuagguuugaaaacccuugcuacucaugguuuagcugcuguuaauagugucccuugggauacuauagcuaauuaugcuaagccuuuucuuaacaaaguuguuaguacaacuacuaacauaguuacacgguguuuaaaccguguuuguacuaauuauaugccuuauuucuuuacuuuauugcuacaauuguguacuuuuacuagaaguacaaauucuagaauuaaagcaucuaugccgacuacuauagcaaagaauacuguuaagagugucgguaaauuuugucuagaggcuucauuuaauuauuugaagucaccuaauuuuucuaaacugauaaauauuauaauuugguuuuuacuauuaaguguuugccuagguucuuuaaucuacucaaccgcugcuuuagguguuuuaaugucuaauuuaggcaugccuucuuacuguacugguuacagagaaggcuauuugaacucuacuaaugucacuauugcaaccuacuguacugguucuauaccuuguaguguuugucuuagugguuuagauucuuuagacaccuauccuucuuuagaaacuauacaaauuaccauuucaucuuuuaaaugggauuuaacugcuuuuggcuuaguugcagagugguuuuuggcauauauucuuuucacuagguuuuucuauguacuuggauuggcugcaaucaugcaauuguuuuucagcuauuuugcaguacauuuuauuaguaauucuuggcuuaugugguuaauaauuaaucuuguacaaauggccccgauuucagcuaugguuagaauguacaucuucuuugcaucauuuuauuauguauggaaaaguuaugugcauguuguagacgguuguaauucaucaacuuguaugauguguuacaaacguaauagagcaacaagagucgaauguacaacuauuguuaaugguguuagaagguccuuuuaugucuaugcuaauggagguaaaggcuuuugcaaacuacacaauuggaauuguguuaauugugauacauucugugcugguaguacauuuauuagugaugaaguugcgagagacuugucacuacaguuuaaaagaccaauaaauccuacugaccagucuucuuacaucguugauaguguuacagugaagaaugguuccauccaucuuuacuuugauaaagcuggucaaaagacuuaugaaagacauucucucucucauuuuguuaacuuagacaaccugagagcuaauaacacuaaagguucauugccuauuaauguuauaguuuuugaugguaaaucaaaaugugaagaaucaucugcaaaaucagcgucuguuuacuacagucagcuuaugugucaaccuauacuguuacuagaucaggcauuagugucugauguuggugauagugcggaaguugcaguuaaaauguuugaugcuuacguuaauacguuuucaucaacuuuuaacguaccaauggaaaaacucaaaacacuaguugcaacugcagaagcugaacuugcaaagaauguguccuuagacaaugucuuaucuacuuuuauuucagcagcucggcaaggguuuguugauucagauguagaaacuaaagauguuguugaaugucuuaaauugucacaucaaucugacauagaaguuacuggcgauaguuguaauaacuauaugcucaccuauaacaaaguugaaaacaugacaccccgugaccuuggugcuuguauugacuguagugcgcgucauauuaaugcgcagguagcaaaaagucacaacauugcuuugauauggaacguuaaagauuucaugucauugucugaacaacuacgaaaacaaauacguagugcugcuaaaaagaauaacuuaccuuuuaaguugacaugugcaacuacuagacaaguuguuaauguuguaacaacaaagauagcacuuaaggguggu
nsp4: baloncuk yaratan protein
bu protein hücre içinde minik sıvı dolu baloncuklar yaratıyor. bu baloncukların içinde virüsün oluşan kopyalarının parçaları inşa ediliyor.
aaaauuguuaauaauugguugaagcaguuaauuaaaguuacacuuguguuccuuuuuguugcugcuauuuucuauuuaauaacaccuguucaugucaugucuaaacauacugacuuuucaagugaaaucauaggauacaaggcuauugaugguggugucacucgugacauagcaucuacagauacuuguuuugcuaacaaacaugcugauuuugacacaugguuuagccagcguggugguaguuauacuaaugacaaagcuugcccauugauugcugcagucauaacaagagaaguggguuuugucgugccugguuugccuggcacgauauuacgcacaacuaauggugacuuuuugcauuucuuaccuagaguuuuuagugcaguugguaacaucuguuacacaccaucaaaacuuauagaguacacugacuuugcaacaucagcuuguguuuuggcugcugaauguacaauuuuuaaagaugcuucugguaagccaguaccauauuguuaugauaccaauguacuagaagguucuguugcuuaugaaaguuuacgcccugacacacguuaugugcucauggauggcucuauuauucaauuuccuaacaccuaccuugaagguucuguuagagugguaacaacuuuugauucugaguacuguaggcacggcacuugugaaagaucagaagcugguguuuguguaucuacuagugguagauggguacuuaacaaugauuauuacagaucuuuaccaggaguuuucugugguguagaugcuguaaauuuacuuacuaauauguuuacaccacuaauucaaccuauuggugcuuuggacauaucagcaucuauaguagcuggugguauuguagcuaucguaguaacaugccuugccuacuauuuuaugagguuuagaagagcuuuuggugaauacagucauguaguugccuuuaauacuuuacuauuccuuaugucauucacuguacucuguuuaacaccaguuuacucauucuuaccugguguuuauucuguuauuuacuuguacuugacauuuuaucuuacuaaugauguuucuuuuuuagcacauauucaguggaugguuauguucacaccuuuaguaccuuucuggauaacaauugcuuauaucauuuguauuuccacaaagcauuucuauugguucuuuaguaauuaccuaaagagacguguagucuuuaaugguguuuccuuuaguacuuuugaagaagcugcgcugugcaccuuuuuguuaaauaaagaaauguaucuaaaguugcguagugaugugcuauuaccucuuacgcaauauaauagauacuuagcucuuuauaauaaguacaaguauuuuaguggagcaauggauacaacuagcuacagagaagcugcuuguugucaucucgcaaaggcucucaaugacuucaguaacucagguucugauguucuuuaccaaccaccacaaaccucuaucaccucagcuguuuugcag
nsp5: diğer makas proteini
bu da rna üzerindeki parçaları birbirinden ayırarak bu listede yer alan proteinlerin oluşmasını sağlıyor.
agugguuuuagaaaaauggcauucccaucugguaaaguugaggguuguaugguacaaguaacuugugguacaacuacacuuaacggucuuuggcuugaugacguaguuuacuguccaagacaugugaucugcaccucugaagacaugcuuaacccuaauuaugaagauuuacucauucguaagucuaaucauaauuucuugguacaggcugguaauguucaacucaggguuauuggacauucuaugcaaaauuguguacuuaagcuuaagguugauacagccaauccuaagacaccuaaguauaaguuuguucgcauucaaccaggacagacuuuuucaguguuagcuuguuacaaugguucaccaucugguguuuaccaaugugcuaugaggcccaauuucacuauuaaggguucauuccuuaaugguucaugugguaguguugguuuuaacauagauuaugacugugucucuuuuuguuacaugcaccauauggaauuaccaacuggaguucaugcuggcacagacuuagaagguaacuuuuauggaccuuuuguugacaggcaaacagcacaagcagcugguacggacacaacuauuacaguuaauguuuuagcuugguuguacgcugcuguuauaaauggagacaggugguuucucaaucgauuuaccacaacucuuaaugacuuuaaccuuguggcuaugaaguacaauuaugaaccucuaacacaagaccauguugacauacuaggaccucuuucugcucaaacuggaauugccguuuuagauaugugugcuucauuaaaagaauuacugcaaaaugguaugaauggacguaccauauuggguagugcuuuauuagaagaugaauuuacaccuuuugauguuguuagacaaugcucagguguuacuuuccaa
nsp6: baloncuk üretme proteini
nsp3 ve nsp4 ile beraber çalışarak virüsün kopya parçalarının oluştuğu baloncukları üretiyor.
agugcagugaaaagaacaaucaaggguacacaccacugguuguuacucacaauuuugacuucacuuuuaguuuuaguccagaguacucaauggucuuuguucuuuuuuuuguaugaaaaugccuuuuuaccuuuugcuauggguauuauugcuaugucugcuuuugcaaugauguuugucaaacauaagcaugcauuucucuguuuguuuuuguuaccuucucuugccacuguagcuuauuuuaauauggucuauaugccugcuaguugggugaugcguauuaugacaugguuggauaugguugauacuaguuugucugguuuuaagcuaaaagacuguguuauguaugcaucagcuguaguguuacuaauccuuaugacagcaagaacuguguaugaugauggugcuaggagaguguggacacuuaugaaugucuugacacucguuuauaaaguuuauuaugguaaugcuuuagaucaagccauuuccaugugggcucuuauaaucucuguuacuucuaacuacucagguguaguuacaacugucauguuuuuggccagagguauuguuuuuauguguguugaguauugcccuauuuucuucauaacugguaauacacuucaguguauaaugcuaguuuauuguuucuuaggcuauuuuuguacuuguuacuuuggccucuuuuguuuacucaaccgcuacuuuagacugacucuugguguuuaugauuacuuaguuucuacacaggaguuuagauauaugaauucacagggacuacucccacccaagaauagcauagaugccuucaaacucaacauuaaauuguuggguguugguggcaaaccuuguaucaaaguagccacuguacag
nsp7 ve nsp8: kopyalama asistanları
nsp12 ile beraber çalışarak hücre içinde oluşturulan virüs kopyalarının içine yerleştirilecek virüs rna'larını kopyalıyorlar.
nsp9 proteini: hücre çekirdeğine saldırı
insan hücresinin çekirdeğinde kendi genomomuz yer alır. nsp9 bu çekirdeğin duvarlarında delikler açar. bunun virüs'e faydası henüz anlaşılamamış.
aauaaugagcuuaguccuguugcacuacgacagaugucuugugcugccgguacuacacaaacugcuugcacugaugacaaugcguuagcuuacuacaacacaacaaagggagguagguuuguacuugcacuguuauccgauuuacaggauuugaaaugggcuagauucccuaagagugauggaacugguacuaucuauacagaacuggaaccaccuuguagguuuguuacagacacaccuaaagguccuaaagugaaguauuuauacuuuauuaaaggauuaaacaaccuaaauagagguaugguacuugguaguuuagcugccacaguacgucuacaa
nsp10 proteini: kamuflaj
insan hücresi antiviral proteinler içerir. bu proteinler içeri sızan virüs parçalarını bulur ve yok ederler. nsp10 proteini insan hücresinin bu işi yapmasına engel olur. antiviral mekanizma virüsü pas geçer.
gcugguaaugcaacagaagugccugccaauucaacuguauuaucuuucugugcuuuugcuguagaugcugcuaaagcuuacaaagauuaucuagcuagugggggacaaccaaucacuaauuguguuaagauguuguguacacacacugguacuggucaggcaauaacaguuacaccggaagccaauauggaucaagaauccuuugguggugcaucguguugucuguacugccguugccacauagaucauccaaauccuaaaggauuuugugacuuaaaagguaaguauguacaaauaccuacaacuugugcuaaugacccuguggguuuuacacuuaaaaacacagucuguaccgucugcgguauguggaaagguuauggcuguaguugugaucaacuccgcgaacccaugcuucag
nsp12 proteini: kopyalama makinesi
virüsün yeni rna'larının oluşturulması işlevini görür. çıkması beklenen meşhur remdesivir ilacı nsp12 proteinini hedef alarak virüsü işlevsiz kılmayı amaçlamaktadır.
ucagcugaugcacaaucguuuuuaaacggguuugcgguguaagugcagcccgucuuacaccgugcggcacaggcacuaguacugaugucguauacagggcuuuugacaucuacaaugauaaaguagcugguuuugcuaaauuccuaaaaacuaauuguugucgcuuccaagaaaaggacgaagaugacaauuuaauugauucuuacuuuguaguuaagagacacacuuucucuaacuaccaacaugaagaaacaauuuauaauuuacuuaaggauuguccagcuguugcuaaacaugacuucuuuaaguuuagaauagacggugacaugguaccacauauaucacgucaacgucuuacuaaauacacaauggcagaccucgucuaugcuuuaaggcauuuugaugaagguaauugugacacauuaaaagaaauacuugucacauacaauuguugugaugaugauuauuucaauaaaaaggacugguaugauuuuguagaaaacccagauauauuacgcguauacgccaacuuaggugaacguguacgccaagcuuuguuaaaaacaguacaauucugugaugccaugcgaaaugcugguauuguugguguacugacauuagauaaucaagaucucaaugguaacugguaugauuucggugauuucauacaaaccacgccagguaguggaguuccuguuguagauucuuauuauucauuguuaaugccuauauuaaccuugaccagggcuuuaacugcagagucacauguugacacugacuuaacaaagccuuacauuaagugggauuuguuaaaauaugacuucacggaagagagguuaaaacucuuugaccguuauuuuaaauauugggaucagacauaccacccaaauuguguuaacuguuuggaugacagaugcauucugcauugugcaaacuuuaauguuuuauucucuacaguguucccaccuacaaguuuuggaccacuagugagaaaaauauuuguugaugguguuccauuuguaguuucaacuggauaccacuucagagagcuagguguuguacauaaucaggauguaaacuuacauagcucuagacuuaguuuuaaggaauuacuuguguaugcugcugacccugcuaugcacgcugcuucugguaaucuauuacuagauaaacgcacuacgugcuuuucaguagcugcacuuacuaacaauguugcuuuucaaacugucaaacccgguaauuuuaacaaagacuucuaugacuuugcugugucuaaggguuucuuuaaggaaggaaguucuguugaauuaaaacacuucuucuuugcucaggaugguaaugcugcuaucagcgauuaugacuacuaucguuauaaucuaccaacaaugugugauaucagacaacuacuauuuguaguugaaguuguugauaaguacuuugauuguuacgaugguggcuguauuaaugcuaaccaagucaucgucaacaaccuagacaaaucagcugguuuuccauuuaauaaaugggguaaggcuagacuuuauuaugauucaaugaguuaugaggaucaagaugcacuuuucgcauauacaaaacguaaugucaucccuacuauaacucaaaugaaucuuaaguaugccauuagugcaaagaauagagcucgcaccguagcuggugucucuaucuguaguacuaugaccaauagacaguuucaucaaaaauuauugaaaucaauagccgccacuagaggagcuacuguaguaauuggaacaagcaaauucuauggugguuggcacaacauguuaaaaacuguuuauagugauguagaaaacccucaccuuauggguugggauuauccuaaaugugauagagccaugccuaacaugcuuagaauuauggccucacuuguucuugcucgcaaacauacaacguguuguagcuugucacaccguuucuauagauuagcuaaugagugugcucaaguauugagugaaauggucauguguggcgguucacuauauguuaaaccagguggaaccucaucaggagaugccacaacugcuuaugcuaauaguguuuuuaacauuugucaagcugucacggccaauguuaaugcacuuuuaucuacugaugguaacaaaauugccgauaaguauguccgcaauuuacaacacagacuuuaugagugucucuauagaaauagagauguugacacagacuuugugaaugaguuuuacgcauauuugcguaaacauuucucaaugaugauacucucugacgaugcuguuguguguuucaauagcacuuaugcaucucaaggucuaguggcuagcauaaagaacuuuaagucaguucuuuauuaucaaaacaauguuuuuaugucugaagcaaaauguuggacugagacugaccuuacuaaaggaccucaugaauuuugcucucaacauacaaugcuaguuaaacagggugaugauuauguguaccuuccuuacccagauccaucaagaauccuaggggccggcuguuuuguagaugauaucguaaaaacagaugguacacuuaugauugaacgguucgugucuuuagcuauagaugcuuacccacuuacuaaacauccuaaucaggaguaugcugaugucuuucauuuguacuuacaauacauaagaaagcuacaugaugaguuaacaggacacauguuagacauguauucuguuaugcuuacuaaugauaacacuucaagguauugggaaccugaguuuuaugaggcuauguacacaccgcauacagucuuacag
nsp13: rna'yı düz hale getirerek okunur hale getirmek
virüs rna'sı sarmal bir biçimdedir. bu proteiinn rna'yı düzleştirerek okunabilir ve kopyalanır hale getirdiği düşünülüyor:
gcuguuggggcuuguguucuuugcaauucacagacuucauuaagauguggugcuugcauacguagaccauucuuauguuguaaaugcuguuacgaccaugucauaucaacaucacauaaauuagucuugucuguuaauccguauguuugcaaugcuccagguugugaugucacagaugugacucaacuuuacuuaggagguaugagcuauuauuguaaaucacauaaaccacccauuaguuuuccauugugugcuaauggacaaguuuuugguuuauauaaaaauacauguguugguagcgauaauguuacugacuuuaaugcaauugcaacaugugacuggacaaaugcuggugauuacauuuuagcuaacaccuguacugaaagacucaagcuuuuugcagcagaaacgcucaaagcuacugaggagacauuuaaacugucuuaugguauugcuacuguacgugaagugcugucugacagagaauuacaucuuucaugggaaguugguaaaccuagaccaccacuuaaccgaaauuaugucuuuacugguuaucguguaacuaaaaacaguaaaguacaaauaggagaguacaccuuugaaaaaggugacuauggugaugcuguuguuuaccgagguacaacaacuuacaaauuaaauguuggugauuauuuugugcugacaucacauacaguaaugccauuaagugcaccuacacuagugccacaagagcacuauguuagaauuacuggcuuauacccaacacucaauaucucagaugaguuuucuagcaauguugcaaauuaucaaaagguugguaugcaaaaguauucuacacuccagggaccaccugguacugguaagagucauuuugcuauuggccuagcucucuacuacccuucugcucgcauaguguauacagcuugcucucaugccgcuguugaugcacuaugugagaaggcauuaaaauauuugccuauagauaaauguaguagaauuauaccugcacgugcucguguagaguguuuugauaaauucaaagugaauucaacauuagaacaguaugucuuuuguacuguaaaugcauugccugagacgacagcagauauaguugucuuugaugaaauuucaauggccacaaauuaugauuugaguguugucaaugccagauuacgugcuaagcacuauguguacauuggcgacccugcucaauuaccugcaccacgcacauugcuaacuaagggcacacuagaaccagaauauuucaauucaguguguagacuuaugaaaacuauagguccagacauguuccucggaacuugucggcguuguccugcugaaauuguugacacugugagugcuuugguuuaugauaauaagcuuaaagcacauaaagacaaaucagcucaaugcuuuaaaauguuuuauaaggguguuaucacgcaugauguuucaucugcaauuaacaggccacaaauaggcgugguaagagaauuccuuacacguaacccugcuuggagaaaagcugucuuuauuucaccuuauaauucacagaaugcuguagccucaaagauuuugggacuaccaacucaaacuguugauucaucacagggcucagaauaugacuaugucauauucacucaaaccacugaaacagcucacucuuguaauguaaacagauuuaauguugcuauuaccagagcaaaaguaggcauacuuugcauaaugucugauagagaccuuuaugacaaguugcaauuuacaagucuugaaauuccacguaggaauguggcaacuuuacaa
nsp14: doğrulama mekanizması
nsp12 proteini virüsün bir kopyasını oluşturuyor ancak kopyalama sırasında bazen fazladan harfler eklenebiliyor ve bu harfler virüsün işleyini bozabiliyor. nsp14 bu gelen zinciri kontrol ediyor ve fazlalık harfleri çıkarıyor.
gcugaaaauguaacaggacucuuuaaagauuguaguaagguaaucacuggguuacauccuacacaggcaccuacacaccucaguguugacacuaaauucaaaacugaagguuuauguguugacauaccuggcauaccuaaggacaugaccuauagaagacucaucucuaugauggguuuuaaaaugaauuaucaaguuaaugguuacccuaacauguuuaucacccgcgaagaagcuauaagacauguacgugcauggauuggcuucgaugucgaggggugucaugcuacuagagaagcuguugguaccaauuuaccuuuacagcuagguuuuucuacagguguuaaccuaguugcuguaccuacagguuauguugauacaccuaauaauacagauuuuuccagaguuagugcuaaaccaccgccuggagaucaauuuaaacaccucauaccacuuauguacaaaggacuuccuuggaauguagugcguauaaagauuguacaaauguuaagugacacacuuaaaaaucucucugacagagucguauuugucuuaugggcacauggcuuugaguugacaucuaugaaguauuuugugaaaauaggaccugagcgcaccuguugucuaugugauagacgugccacaugcuuuuccacugcuucagacacuuaugccuguuggcaucauucuauuggauuugauuacgucuauaauccguuuaugauugauguucaacaaugggguuuuacagguaaccuacaaagcaaccaugaucuguauugucaaguccaugguaaugcacauguagcuaguugugaugcaaucaugacuaggugucuagcuguccacgagugcuuuguuaagcguguugacuggacuauugaauauccuauaauuggugaugaacugaagauuaaugcggcuuguagaaagguucaacacaugguuguuaaagcugcauuauuagcagacaaauucccaguucuucacgacauugguaacccuaaagcuauuaaguguguaccucaagcugauguagaauggaaguucuaugaugcacagccuuguagugacaaagcuuauaaaauagaagaauuauucuauucuuaugccacacauucugacaaauucacagaugguguaugccuauuuuggaauugcaaugucgauagauauccugcuaauuccauuguuuguagauuugacacuagagugcuaucuaaccuuaacuugccugguugugaugguggcaguuuguauguaaauaaacaugcauuccacacaccagcuuuugauaaaagugcuuuuguuaauuuaaaacaauuaccauuuuucuauuacucugacaguccaugugagucucauggaaaacaaguagugucagauauagauuauguaccacuaaagucugcuacguguauaacacguugcaauuuagguggugcugucuguagacaucaugcuaaugaguacagauuguaucucgaugcuuauaacaugaugaucucagcuggcuuuagcuuguggguuuacaaacaauuugauacuuauaaccucuggaacacuuuuacaagacuucag
nsp15: temizlik proteini
bu protein virüsün işlevlerinden sonra ortaya yayılan fazlalıkları temizliyor. bu fazlalıklara denk gelen hücre içi antiviral proteinlerin olayın farkına vararak alarm mekanizmasını çalıştırıp virüse karşı savaş açmasını engelliyor.
agaguuuagaaaauguggcuuuuaauguuguaaauaagggacacuuugauggacaacagggugaaguaccaguuucuaucauuaauaacacuguuuacacaaaaguugaugguguugauguagaauuguuugaaaauaaaacaacauuaccuguuaauguagcauuugagcuuugggcuaagcgcaacauuaaaccaguaccagaggugaaaauacucaauaauuuggguguggacauugcugcuaauacugugaucugggacuacaaaagagaugcuccagcacauauaucuacuauugguguuuguucuaugacugacauagccaagaaaccaacugaaacgauuugugcaccacucacugucuuuuuugaugguagaguugauggucaaguagacuuauuuagaaaugcccguaaugguguucuuauuacagaagguaguguuaaagguuuacaaccaucuguaggucccaaacaagcuagucuuaauggagucacauuaauuggagaagccguaaaaacacaguucaauuauuauaagaaaguugaugguguuguccaacaauuaccugaaacuuacuuuacucagaguagaaauuuacaagaauuuaaacccaggagucaaauggaaauugauuucuuagaauuagcuauggaugaauucauugaacgguauaaauuagaaggcuaugccuucgaacauaucguuuauggagauuuuagucauagucaguuaggugguuuacaucuacugauuggacuagcuaaacguuuuaaggaaucaccuuuugaauuagaagauuuuauuccuauggacaguacaguuaaaaacuauuucauaacagaugcgcaaacagguucaucuaaguguguguguucuguuauugauuuauuacuugaugauuuuguugaaauaauaaaaucccaagauuuaucuguaguuucuaagguugucaaagugacuauugacuauacagaaauuucauuuaugcuuugguguaaagauggccauguagaaacauuuuacccaaaauuacaa
nsp16: kamuflaj proteini
nsp10 ile beraber kamuflaj sağlıyor.
ucuagucaagcguggcaaccggguguugcuaugccuaaucuuuacaaaaugcaaagaaugcuauuagaaaagugugaccuucaaaauuauggugauagugcaacauuaccuaaaggcauaaugaugaaugucgcaaaauauacucaacugugucaauauuuaaacacauuaacauuagcuguacccuauaauaugagaguuauacauuuuggugcugguucugauaaaggaguugcaccagguacagcuguuuuaagacagugguugccuacggguacgcugcuugucgauucagaucuuaaugacuuugucucugaugcagauucaacuuugauuggugauugugcaacuguacauacagcuaauaaaugggaucucauuauuagugauauguacgacccuaagacuaaaaauguuacaaaagaaaaugacucuaaagaggguuuuuucacuuacauuuguggguuuauacaacaaaagcuagcucuuggagguuccguggcuauaaagauaacagaacauucuuggaaugcugaucuuuauaagcucaugggacacuucgcaugguggacagccuuuguuacuaaugugaaugcgucaucaucugaagcauuuuuaauuggauguaauuaucuuggcaaaccacgcgaacaaauagaugguuaugucaugcaugcaaauuacauauuuuggaggaauacaaauccaauucaguugucuuccuauucuuuauuugacaugaguaaauuuccccuuaaauuaagggguacugcuguuaugucuuuaaaagaaggucaaaucaaugauaugauuuuaucucuucuuaguaaagguagacuuauaauuagagaaaacaacagaguuguuauuucuagugauguucuuguuaacaacuaaacgaaca
s proteini: virüs dışı sivri uçlar (spike'lar)
virüs bu uçlar sayesinde hücreye tutunuyorlar. virüs resminde görünen yuvarlak yüzeyin üstündeki çiçeğimsi çıkıntılar bu proteinler. s proteini aynı zamanda virüs'ün dış yüzeyinde başka işlere de katılıyorlar. virüs'ü bu kadar tehlikeli hale getiren insan hücresine girişini çok büyük başarıyla yapması ve genel olarak s proteinine borçlu olduğu söylenebilir. virüse karşı ilaç araştırmaları s proteinlerini işlevsiz hale getirme konusunda da yoğunlaşıyorlar.
auguuuguuuuucuuguuuuauugccacuagucucuagucaguguguuaaucuuacaaccagaacucaauuacccccugcauacacuaauucuuucacacgugguguuuauuacccugacaaaguuuucagauccucaguuuuacauucaacucaggacuuguucuuaccuuucuuuuccaauguuacuugguuccaugcuauacaugucucugggaccaaugguacuaagagguuugauaacccuguccuaccauuuaaugaugguguuuauuuugcuuccacugagaagucuaacauaauaagaggcuggauuuuugguacuacuuuagauucgaagacccagucccuacuuauuguuaauaacgcuacuaauguuguuauuaaagucugugaauuucaauuuuguaaugauccauuuuuggguguuuauuaccacaaaaacaacaaaaguuggauggaaagugaguucagaguuuauucuagugcgaauaauugcacuuuugaauaugucucucagccuuuucuuauggaccuugaaggaaaacaggguaauuucaaaaaucuuagggaauuuguguuuaagaauauugaugguuauuuuaaaauauauucuaagcacacgccuauuaauuuagugcgugaucucccucaggguuuuucggcuuuagaaccauugguagauuugccaauagguauuaacaucacuagguuucaaacuuuacuugcuuuacauagaaguuauuugacuccuggugauucuucuucagguuggacagcuggugcugcagcuuauuauguggguuaucuucaaccuaggacuuuucuauuaaaauauaaugaaaauggaaccauuacagaugcuguagacugugcacuugacccucucucagaaacaaaguguacguugaaauccuucacuguagaaaaaggaaucuaucaaacuucuaacuuuagaguccaaccaacagaaucuauuguuagauuuccuaauauuacaaacuugugcccuuuuggugaaguuuuuaacgccaccagauuugcaucuguuuaugcuuggaacaggaagagaaucagcaacuguguugcugauuauucuguccuauauaauuccgcaucauuuuccacuuuuaaguguuauggagugucuccuacuaaauuaaaugaucucugcuuuacuaaugucuaugcagauucauuuguaauuagaggugaugaagucagacaaaucgcuccagggcaaacuggaaagauugcugauuauaauuauaaauuaccagaugauuuuacaggcugcguuauagcuuggaauucuaacaaucuugauucuaagguuggugguaauuauaauuaccuguauagauuguuuaggaagucuaaucucaaaccuuuugagagagauauuucaacugaaaucuaucaggccgguagcacaccuuguaaugguguugaagguuuuaauuguuacuuuccuuuacaaucauaugguuuccaacccacuaaugguguugguuaccaaccauacagaguaguaguacuuucuuuugaacuucuacaugcaccagcaacuguuuguggaccuaaaaagucuacuaauuugguuaaaaacaaaugugucaauuucaacuucaaugguuuaacaggcacagguguucuuacugagucuaacaaaaaguuucugccuuuccaacaauuuggcagagacauugcugacacuacugaugcuguccgugauccacagacacuugagauucuugacauuacaccauguucuuuugguggugucaguguuauaacaccaggaacaaauacuucuaaccagguugcuguucuuuaucaggauguuaacugcacagaagucccuguugcuauucaugcagaucaacuuacuccuacuuggcguguuuauucuacagguucuaauguuuuucaaacacgugcaggcuguuuaauaggggcugaacaugucaacaacucauaugagugugacauacccauuggugcagguauaugcgcuaguuaucagacucagacuaauucuccucggcgggcacguaguguagcuagucaauccaucauugccuacacuaugucacuuggugcagaaaauucaguugcuuacucuaauaacucuauugccauacccacaaauuuuacuauuaguguuaccacagaaauucuaccagugucuaugaccaagacaucaguagauuguacaauguacauuuguggugauucaacugaaugcagcaaucuuuuguugcaauauggcaguuuuuguacacaauuaaaccgugcuuuaacuggaauagcuguugaacaagacaaaaacacccaagaaguuuuugcacaagucaaacaaauuuacaaaacaccaccaauuaaagauuuuggugguuuuaauuuuucacaaauauuaccagauccaucaaaaccaagcaagaggucauuuauugaagaucuacuuuucaacaaagugacacuugcagaugcuggcuucaucaaacaauauggugauugccuuggugauauugcugcuagagaccucauuugugcacaaaaguuuaacggccuuacuguuuugccaccuuugcucacagaugaaaugauugcucaauacacuucugcacuguuagcggguacaaucacuucugguuggaccuuuggugcaggugcugcauuacaaauaccauuugcuaugcaaauggcuuauagguuuaaugguauuggaguuacacagaauguucucuaugagaaccaaaaauugauugccaaccaauuuaauagugcuauuggcaaaauucaagacucacuuucuuccacagcaagugcacuuggaaaacuucaagauguggucaaccaaaaugcacaagcuuuaaacacgcuuguuaaacaacuuagcuccaauuuuggugcaauuucaaguguuuuaaaugauauccuuucacgucuugacaaaguugaggcugaagugcaaauugauagguugaucacaggcagacuucaaaguuugcagacauaugugacucaacaauuaauuagagcugcagaaaucagagcuucugcuaaucuugcugcuacuaaaaugucagaguguguacuuggacaaucaaaaagaguugauuuuuguggaaagggcuaucaucuuauguccuucccucagucagcaccucaugguguagucuucuugcaugugacuuaugucccugcacaagaaaagaacuucacaacugcuccugccauuugucaugauggaaaagcacacuuuccucgugaaggugucuuuguuucaaauggcacacacugguuuguaacacaaaggaauuuuuaugaaccacaaaucauuacuacagacaacacauuugugucugguaacugugauguuguaauaggaauugucaacaacacaguuuaugauccuuugcaaccugaauuagacucauucaaggaggaguuagauaaauauuuuaagaaucauacaucaccagauguugauuuaggugacaucucuggcauuaaugcuucaguuguaaacauucaaaaagaaauugaccgccucaaugagguugccaagaauuuaaaugaaucucucaucgaucuccaagaacuuggaaaguaugagcaguauauaaaauggccaugguacauuuggcuagguuuuauagcuggcuugauugccauaguaauggugacaauuaugcuuugcuguaugaccaguugcuguaguugucucaagggcuguuguucuuguggauccugcugcaaauuugaugaagacgacucugagccagugcucaaaggagucaaauuacauuacacauaaacgaacuu
orf3a proteini:
insan hücresi virüsün attığı zokayı yutup kendi elleriyle virüsün kopyalarını oluşturduktan sonra bu virüslerin hücreyi terkederek kana tekrar karışmaları ve yeni hedef hücreler aramaları gerekiyor. orf3a proteini hem hücre duvarında delik açarak bu işi sağlıyor hem de hücre içi iltihaplanma başlatarak hücrenin dolayısıyla vücudun zarar görmesine yol açıyor.
auggauuuguuuaugagaaucuucacaauuggaacuguaacuuugaagcaaggugaaaucaaggaugcuacuccuucagauuuuguucgcgcuacugcaacgauaccgauacaagccucacucccuuucggauggcuuauuguuggcguugcacuucuugcuguuuuucagagcgcuuccaaaaucauaacccucaaaaagagauggcaacuagcacucuccaaggguguucacuuuguuugcaacuugcuguuguuguuuguaacaguuuacucacaccuuuugcucguugcugcuggccuugaagccccuuuucucuaucuuuaugcuuuagucuacuucuugcagaguauaaacuuuguaagaauaauaaugaggcuuuggcuuugcuggaaaugccguuccaaaaacccauuacuuuaugaugccaacuauuuucuuugcuggcauacuaauuguuacgacuauuguauaccuuacaauaguguaacuucuucaauugucauuacuucaggugauggcacaacaaguccuauuucugaacaugacuaccagauuggugguuauacugaaaaaugggaaucuggaguaaaagacuguguuguauuacacaguuacuucacuucagacuauuaccagcuguacucaacucaauugaguacagacacugguguugaacauguuaccuucuucaucuacaauaaaauuguugaugagccugaagaacauguccaaauucacacaaucgacgguucauccggaguuguuaauccaguaauggaaccaauuuaugaugaaccgacgacgacuacuagcgugccuuuguaagcacaagcugaugaguacgaacuu
e - zarf proteini
bu da virüsün yağlı baloncuk çevresini oluşturan protein. membran yani m proteini ile beraber çalışıyor.
auguacucauucguuucggaagagacagguacguuaauaguuaauagcguacuucuuuuucuugcuuucgugguauucuugcuaguuacacuagccauccuuacugcgcuucgauugugugcguacugcugcaauauuguuaacgugagucuuguaaaaccuucuuuuuacguuuacucucguguuaaaaaucugaauucuucuagaguuccugaucuucuggucuaaacgaacuaaauauuauauuaguuuuucuguuuggaacuuuaauuuuagcc
m - membran proteini
virüsün dış yapısını oluşturan protein. içindeki rna'ları gizliyor hem de üzerindeki dikenli uçları tutuyor. e proteini ile beraber çalışıyor.
auggcagauuccaacgguacuauuaccguugaagagcuuaaaaagcuccuugaacaauggaaccuaguaauagguuuccuauuccuuacauggauuugucuucuacaauuugccuaugccaacaggaauagguuuuuguauauaauuaaguuaauuuuccucuggcuguuauggccaguaacuuuagcuuguuuugugcuugcugcuguuuacagaauaaauuggaucaccgguggaauugcuaucgcaauggcuugucuuguaggcuugauguggcucagcuacuucauugcuucuuucagacuguuugcgcguacgcguuccauguggucauucaauccagaaacuaacauucuucucaacgugccacuccauggcacuauucugaccagaccgcuucuagaaagugaacucguaaucggagcugugauccuucguggacaucuucguauugcuggacaccaucuaggacgcugugacaucaaggaccugccuaaagaaaucacuguugcuacaucacgaacgcuuucuuauuacaaauugggagcuucgcagcguguagcaggugacucagguuuugcugcauacagucgcuacaggauuggcaacuauaaauuaaacacagaccauuccaguagcagugacaauauugcuuugcuuguacaguaagugacaacag
orf6 proteini: sinyal engelleyici
insan hücresi yanlış giden bir şeyler olduğunu farkettiğinde vücudun bağışıklık sistemini harekete geçiren bir sinyal üretiyor. orf6 proteini bu sinyalin iletilmesini engelliyor.
auguuucaucucguugacuuucagguuacuauagcagagauauuacuaauuauuaugaggacuuuuaaaguuuccauuuggaaucuugauuacaucauaaaccucauaauuaaaaauuuaucuaagucacuaacugagaauaaauauucucaauuagaugaagagcaaccaauggagauugauuaaacgaac
orf7a: kopyalanan virüsün hücreden çıkmasını sağlayan protein
insan hücresi içeride oluşan virüslerden sonra bile savaşmaktan vazgeçmiyor ve tetherin isimli bir protein yardımıyla onların hücreyi terketmesini engellemeye çalışıyor. orf7a hücrenin bu proteini salmasına engel olarak virüslerin zarar görmeden hücre dışına çıkmasına yardımcı oluyor.
augaaaauuauucuuuucuuggcacugauaacacucgcuacuugugagcuuuaucacuaccaagaguguguuagagguacaacaguacuuuuaaaagaaccuugcucuucuggaacauacgagggcaauucaccauuucauccucuagcugauaacaaauuugcacugacuugcuuuagcacucaauuugcuuuugcuuguccugacggcguaaaacacgucuaucaguuacgugccagaucaguuucaccuaaacuguucaucagacaagaggaaguucaagaacuuuacucuccaauuuuucuuauuguugcggcaauaguguuuauaacacuuugcuucacacucaaaagaaagacagaaugauugaacuuucauuaauugacuucuauuugugcuuuuuagccuuucugcuauuccuuguuuuaauuaugcuuauuaucuuuugguucucacuugaacugcaagaucauaaugaaacuugucacgccuaaacgaac
orf8: ne olduğu belli olmayan gizemli protein
bütün coronavirüs ailesine kıyasla bu virüs'te oldukça farklı hali bulunan bir protein. ne iş yaptığı henüz anlaşılabilmiş değil.
augaaauuucuuguuuucuuaggaaucaucacaacuguagcugcauuucaccaagaauguaguuuacagucauguacucaacaucaaccauauguaguugaugacccguguccuauucacuucuauucuaaaugguauauuagaguaggagcuagaaaaucagcaccuuuaauugaauugugcguggaugaggcugguucuaaaucacccauucaguacaucgauaucgguaauuauacaguuuccuguuuaccuuuuacaauuaauugccaggaaccuaaauuggguagucuuguagugcguuguucguucuaugaagacuuuuuagaguaucaugacguucguguuguuuuagauuucaucuaaacgaacaaacuaaa
n proteini: koruyucu
n proteini virüs rna'sının hücre içinde kıvrılıp dönerek sağlam ve bir arada durmasını sağlıyor.
augucugauaauggaccccaaaaucagcgaaaugcaccccgcauuacguuugguggacccucagauucaacuggcaguaaccagaauggagaacgcaguggggcgcgaucaaaacaacgucggccccaagguuuacccaauaauacugcgucuugguucaccgcucucacucaacauggcaaggaagaccuuaaauucccucgaggacaaggcguuccaauuaacaccaauagcaguccagaugaccaaauuggcuacuaccgaagagcuaccagacgaauucgugguggugacgguaaaaugaaagaucucaguccaagaugguauuucuacuaccuaggaacugggccagaagcuggacuucccuauggugcuaacaaagacggcaucauauggguugcaacugagggagccuugaauacaccaaaagaucacauuggcacccgcaauccugcuaacaaugcugcaaucgugcuacaacuuccucaaggaacaacauugccaaaaggcuucuacgcagaagggagcagaggcggcagucaagccucuucucguuccucaucacguagucgcaacaguucaagaaauucaacuccaggcagcaguaggggaacuucuccugcuagaauggcuggcaauggcggugaugcugcucuugcuuugcugcugcuugacagauugaaccagcuugagagcaaaaugucugguaaaggccaacaacaacaaggccaaacugucacuaagaaaucugcugcugaggcuucuaagaagccucggcaaaaacguacugccacuaaagcauacaauguaacacaagcuuucggcagacgugguccagaacaaacccaaggaaauuuuggggaccaggaacuaaucagacaaggaacugauuacaaacauuggccgcaaauugcacaauuugcccccagcgcuucagcguucuucggaaugucgcgcauuggcauggaagucacaccuucgggaacgugguugaccuacacaggugccaucaaauuggaugacaaagauccaaauuucaaagaucaagucauuuugcugaauaagcauauugacgcauacaaaacauucccaccaacagagccuaaaaaggacaaaaagaagaaggcugaugaaacucaagccuuaccgcagagacagaagaaacagcaaacugugacucuucuuccugcugcagauuuggaugauuucuccaaacaauugcaacaauccaugagcagugcugacucaacucaggccuaaacucaugcagaccacacaaggcag
orf10: gizemli rna zinciri
ne iş yaptığı anlaşılamayan bir diğer bölüm. hatta bu zincir kullanılarak herhangibir protein oluşturulduğu da kesin değil.
augggcuauauaaacguuuucgcuuuuccguuuacgauauauagucuacucuugugcagaaugaauucucguaacuacauagcacaaguagauguaguuaacuuuaaucucacauag
kapanış zinciri:
virüs rna'sının son bölümüne baktığımızda gördüğümüz kısım. bu zincirdeki harfleri okuyan hücre yeterli bilgiyi aldığını farkederek üretimi bitiriyor. zincirin sonu bir sürü aaaaaaaaaaaaa harflerinden oluşuyor.
caaucuuuaaucaguguguaacauuagggaggacuugaaagagccaccacauuuucaccgaggccacgcggaguacgaucgaguguacagugaacaaugcuagggagagcugccuauauggaagagcccuaauguguaaaauuaauuuuaguagugcuauccccaugugauuuuaauagcuucuuaggagaaugacaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa
bu işlevler göze karmaşık görünse de virüsün insan eliyle üretildiği anlamına gelmiyor. insanlık henüz ortaya çıkmamışken de vrüsler bu şekilde çalışıyorlardı.
bu bilgileri new york times'ın aşağıdaki makalesinden aldım.
https://www.nytimes.com/…l?utm_source=pocket-newtab
new york times da aşağıdaki kaynaklardan almış:
fan wu et al., nature; national center for biotechnology ınformation; dr. david gordon, university of california, san francisco; dr. matthew b. frieman and dr. stuart weston, university of maryland school of medicine; dr. pleuni pennings, san francisco state university; david haussler and jason fernandes, u.c. santa cruz genomics ınstitute; journal of virology; annual review of virology.
notlar:
1: 30kb zincirin uzunluğu kolay anlaşılsın diye belirtildi ama bir byte 256 ayrı değer alabiliyor. oysa bir nükleotid 4 ayrı değer alabiliyor. yani virüs rna'sını bit'ler ile ifade ediyor olsaydık herhangibir sıkıştırma uygulamadan sadece 30/64 kilobyte boyutunda bir bit zinciri yeterli olacaktı. tabii ki her byte'ın bir nükleotidi temsil ettiği durumda 30kb tabiri doğru oluyor.
whiplash (film)
-
martin luther king'in çok sevdiğim bir sözü var.
"eğer sizden sokakları süpürmeniz istenirse michelangelo'nun resim yaptığı, beethoven'ın beste yaptığı veya shakespeare'in şiir yazdığı gibi süpürün. o kadar güzel süpürülsün ki gökteki ve yerdeki herkes durup burada dünyanın en iyi çöpçüsü yaşıyormuş desin."
bu söze derin anlamlar katan, muhteşem bir film.
bim'de 19.99 tl'ye satılan 2015 le yılbaşı paketi
-
bim'in şanına yakışan yılbaşı paketidir.
içeriği:
le cola
dağhan sucuk
teatone ica tea
3 kg'lık dost yoğurt
peripella çıkolata
12'lik bili bili yumurta
rus arşivindeki 1878 yılı istanbul fotoğrafları
-
1877 1878 osmanlı rus savaşı'nda istanbul'a kadar gelen rus ordularının çektirdiği fotoğraflardır. 138 sene evvelki istanbul'u tanımak bir hayli güç tabii ki.
küçükçekmece deresi kenarında rus askerler dinleniyor
http://i.hizliresim.com/yrw8o2.jpg
tarihi küçükçekmece köprüsü ve çevresindeki rus birlikler
http://i.hizliresim.com/jv1r09.jpg
büyük halkalı isimli köyde, küçükçekmece'ye yakın olmalı
http://i.hizliresim.com/dkzdpd.jpg
rus birlikler toplu resim çektiriyorlar. florya civarı olmalı, ileride yeşilköy feneri ve sağ tarafta adalar gözüküyor.
http://i.hizliresim.com/ylo1nm.jpg
safraköy(sefaköy)'de fin ve rus askerler
http://i.hizliresim.com/nrgnqp.jpg
http://i.hizliresim.com/ylo1ll.jpg
san stefano(yeşilköy)'de kamp kuran ruslar
http://i.hizliresim.com/pp6nk9.jpg
http://i.hizliresim.com/a56nvq.jpg
san stefano(yeşilköy)'de bir çiftlik
http://i.hizliresim.com/3yjmp9.jpg
galatarya(şenlikköy)
http://i.hizliresim.com/o79nda.jpg
şimdiki avcılar'a bağlı ambarlı köyü
http://i.hizliresim.com/yrwpda.jpg
http://i.hizliresim.com/xlqnl0.jpg
kalfaköy(mahmutbey)
http://i.hizliresim.com/7mxddr.jpg
boğaz'da top atışı yapmaya hazır türk askerler
http://i.hizliresim.com/a56nb7.jpg
ve içlerinden belki de en güzeli: bir rus askeri selimiye camii manzarası eşliğinde oturuyor.
http://i.hizliresim.com/ylo1qj.jpg
edit: boğazdaki resimde topun başındakiler rus değil türk askerleriymiş. uyaranlara teşekkür ediyorum.
edit2: gavur mahmut dayi'ya teşekkürler kalfaköy şu anki çatalca civarındaymış. ayrıca son fotoğraf istanbul'dan değil edirne'denmiş. yani sultanahmet değil selimiye camii.
edit3: mesaj atanlara teşekkürler. fotoğrafların kaynağını merak edenler olmuş. bu fotoğrafları çeşitli rus sitelerinden buldum. ayrıca başlığı rus uçak krizinden sonra açmam bir rastlantıdan ibaret.
edit4: zhang, sağ olsun, uyardı; kalfaköy şimdinin mahmutbey'i. çatalca'nın köyü olan kalfaköy'le karıştırmamak gerek
debe editi: (bkz: güvendik ilk-orta okulu yardım kampanyası)
sözlük yazarlarının ingilizce seviyeleri
-
metinleri ingilizce, rakamları türkçe okuyacak kadar.
ankara bala'daki trafik kazasının görüntüleri
-
kazada suçlu ailedir.
28 temmuz 2021 tunç soyer mülteci yorumu
-
bu da izmir'in melih bulusu.
maraş depremi ingiltere'yi dümdüz eder
-
ingilizler hayatlarında deprem görmemiş insanlar. yapı stoklarını depreme dayanıklı yapmıyorlar. tabi ki böyle bir deprem ingiltereyi dümdüz eder. biz deprem ülkesi olduğumuzu bilir iken şehirlerimizin dümdüz olmasına göz yumduk.
yüzüklerin efendisi (dizi)
-
güç yüzükleri aslında gerçekte vardır. yani direkt parmağınıza alıp takamazsınız ama kavram olarak böyle bir şey var. mesela star wars, yüzüklerin efendisi gibi hayranı çok olan bir evrende bir şeyler yazmak tam olarak güç yüzüğü takmaya benzer. eğer iradeniz sağlamsa size muazzam bir güç sağlayabilir, dünya çapında milyonlarca hayrana çok kısa sürede ulaşabilirsiniz. ancak yeterli vizyonunuz ya da yeteneğiniz yok ise o yüzük sizi kontrol eder, zehirler ve en sonunda da yok eder.
ben de bu nedenle diziden çok umutlu değildim çünkü proje duyurulduğundan beri hikayede ne olacağından çok cast tercihi falan konuşuldu. kimse de çıkıp arkadaşım rahat olun mis gibi senaryo yazdık falan demedi. bir de yayınlanan son fragmanda müzik seçimi falan insanları iyice şüpheye düşürdü haklı olarak. şimdi bu endişelerimiz yerinde mi değil mi bir bakalım.
ama öncelikle dizinin bir de inceleme videosunu yaptım. onu da incelemek isterseniz linki en alta bırakıyorum.
--- spoiler ---
önce senaryodan başlayalım. şimdi uyarlamada şöyle bir durum var. elinize aldığınız kitabı senaryo formatına aktarırken mecburen bazı değişiklikler oluyor. bu kim olursa olsun gerçekleşir çünkü yazım yaratıcılık isteyen bir süreçtir ve o aktarım esnasında aktarımı yapan kişinin düşünce yapısı, hayat tecrübesi, dünyaya bakışı falan ister istemez senaryoya dahil olur.
bu ufak tefek dokunuşlar bazen iyi de sonuç verebilir çünkü ana metindeki eksikliklerin kapatıldığı da olur. ancak bu durum tolkien için geçerli değil çünkü tolkien zaten mükemmel yazmış. yani bazı kitapları okurken yahu şurası da şöyle olsaydı diye aklınıza gelir ya. birincisi bu tolkien'de gelmez. ikincisi de gelse bile insanın yahu benim ne haddime deyip bu düşünceleri kafasından uzaklaştırması gerekir.
bu nedenle dizinin senaristlerinin izleyiciyi memnun etmek için yapması gereken şey silmarillion'a olabildiğince sadık kalmaktı. ki zaten orada bir yığın potansiyel var. fingolfin anlat, noldor'un gelişini anlat, valar'ı anlat bir yığın şey önünde hazır duruyor zaten. onun yerine gidip hiçbir yere bağlı olmayan bir senaryo yaratıp onun üzerine oynamışlar.
ha bakın bu da olabilir. yüzüklerin efendisi ve silmarillion'u alıp bağımsız bir hikaye de yazabilirsiniz. ama bunu yapabilmek için tolkien'i sular seller gibi ezberleyip lore'un dışına bir adım bile çıkmamanız lazım. yoksa sıçış anları başlamış demektir.
burada ise lore'un içinden geçmişler arkadaşlar. en büyük hata da gidip galadriel'i ana karakter olarak seçmelerinden geliyor. şimdi ana karakter dediğiniz mücadeleye girer. kimi zaman kazanması kimi zaman kaybetmesi gerekir. bazen süründüğü bazen dayak yediği falan olur ki izleyici hikayeyi takip ederken heyecanlansın. hah işte galadriel bunları yaptırabileceğiniz bir varlık değildir. bakın kişi ya da karakter demiyorum galadriel üstün bir varlıktır ve böyle günlük şeylerin içinde yer almaz. o kadar kadim ve bilgedir. siz tutar da bu karakteri ne bileyim dağ tırmanırken denizde boğulurken falan gösterirseniz olmaz. ayrıca bi kısım elf biz artık seni takip etmeyeceğiz diyor, galadriel gil-galad'dan elrond'dan falan izin alıyor. olm siz kafayı mı yediniz orta dünyadaki en güçlü varlıklardan biri sizce böyle şeyler yapar mı? ha derseniz ki daha ikinci çağdayız galadriel o kadar güçlenmemiş olabilir ama üçlemede gördüğümüz zamanlarda orta dünya iyice ölmek üzereydi. elf çağı bitiyordu orada gücü daha az diye bile düşünebiliriz. üçlemede lady of the wood olarak bu kadar korkulan ve çekinilen biriyken senaristlerden biri bana ikinci çağda nasıl bu kadar zayıf olduğunu açıklasın lütfen.
bu zayfılık durumu zaten elf'lerin genelinde var dikkat ettiyseniz. o bilgelik, karizmatiklik, hikmetin ve çok şey bilmenin kişinin üzerindeki etkisi özellikle üçlemede çok güzel yansıtılmıştı. burada ise karakterlerin o ağırlığını hissedemiyoruz. elrond'un mesela kalkıp cücelerin ayağına gitmesi, kapıdan kovulması falan dünyada olacak işler değil.
peki bu iş nasıl düzeltilirdi? aslında bu iş çok basit ve kendileri de bulmuşlar ama devam ettirmemişler nedense. ismael cruz cordova'nın canlandırdığı arondir diye bir elf var bildiğiniz üzere. bu karakter bir gözcü kulesinde görevlendirilmiş durumda. hah işte bu karakteri ana karakter yapsaydınız, elrond'u, galadriel'i falan bu karakterin bir şeyler danışmak için arada sırada gördüğü kişiler olarak düzenleseydiniz hem lore'u karman çorman etmezdiniz, hem bu karaktere özgür şekilde hikaye yazabilirdiniz hem de bu yüksek karakterlerin azametini ve karizmasını elinden almamış olurdunuz. ama onun yerine galadriel'in saldayken insanlar tarafından itilip kakıldığını falan göstermişsiniz. bravo.
dizinin teknik alanına geldiğimizde ise evet efektlere para gerçekten dökülmüş. hatta o kadar ki neredeyse her sahne çok güzel görünüyor. ama doğal mı? değil. çünkü mesela sahneye baktığınızda arondir'in durduğu kulenin bir kısmının inşa edildiği sahnenin geri kalanının yeşil perde olduğu fark ediliyor. zaten yüzüklerin efendisi filmlerini efsane yapan özelliklerden biri de buydu. her sahne maketle, dekorla, maskeyle falan hallediliyordu. burada ise ver etmişler cgi'ı. mesela üçlemede nazgul'un frodo'yu ağaç altında sıkıştırdığı sahneye bakın. oradaki toprağın ıslaklığı, köklerin uzantısı, nazgul'un atının ayağındaki kurumuş kan bile sahneye çok şey katıyordu. burada da yine geçişler için güzel manzara görüntüleri var ama karakterleri gördüğümüz yerler doğal olmadığı için o gerçekçilik hissi pek yakalanamamış.
--- spoiler ---
sonuç olarak diziyi yapan kişilerin elinde canavar gibi potansiyel varken olmaması gereken karakterlere olmaması gereken işler yaptırdıkları için dizi potansiyelinin çok çok altında kalmış. ha dizi ne bileyim bir wheel of time ya da witcher'ın geralt'ın görünmediği kısımları gibi izlenmeyecek durumda değil. yani yüzüklerin efendisini, silmarillion'u falan nasıl olacak bilmiyorum ama tümden aklınızdan çıkarırsanız keyif bile alabilirsiniz. ancak şu anki haliyle o iş biraz zor gibi duruyor.
https://youtu.be/qcjjsyakdts