aziz nesin

• "şimdiki çocuklar harika" sayesinde ilk yazarım olan; çocuklara mizah, büyüklere hiciv ile hediyeler ve dersler veren edebiyatçı.
  (1915 / heybeliada - 1995 / alaçatı)
  
  ortaokulu ve liseyi askeri okulda bitirip, kara harp okulu'ndan mezun olmuştur.
  kuvvetle muhtemel olarak bu sebepledir ki; türkiye'deki aksaklıkların, salaklıkların altında yatan sebepleri daha gerçekçi tahlil etme imkanı bulmuştur.
  (bkz: türk halkının %60'ı aptaldır)
  
  (askerliğinin, turan dursun'un ilahiyat mezunu olması gibi bir etkisi vardır. baskı ve zulüm üzerine daha da aydınlanan, etraflarına daha da fazla ışık veren insanlardan bahsediyoruz. üstelik bunu yaparken, tespit ettikleri yalanların ve yalancıların üzerine üzerine gitmişlerdir.)
  
  ("kasım kahkah", "kerim kihkih", "levazımcı kazım", "sıtkı sırılsıklam", "şakir şıkırşıkır", "izzet izinde", "hakkı haklar", "bedri birdirbir" gibi) mahlaslarla gazete ve dergilere şiir ve deneme yazıları gönderen aziz nesin, deşifre olunca askeri istihbarat tarafından yakın takibe alınır.
  kars'ta üsteğmenken, birliğiyle bir intikal sırasında yolda karşılaştığı köylülerin erzak istemesi üzerine, askerin tayınlarının bir bölümünü köylülere dağıtır. bunun üzerine açılan soruşturma sonucunda "görev ve yetkisini kötüye kullandığı" suçlamasıyla askeri mahkeme tarafından ordudan atılır.
  böylece tsk iyi bir subay kaybeder, ama t.c. başını on yıllarca ağrıtacak bir bela kazanır.
  (bkz: ben bir at sineğiyim)
  
  "insan, asıl niyeti ne ise, onu açıkça söylemeli!"
  
  "mizah deyince halk yararına işlevi olan görevci mizahı anladığımı baştan söylemeliyim... beni mizah yazarlığına iten etken, o günkü ortamın koşullarıydı. kısaca şunu söyleyeyim; genellikle yoksunluk ve yoksulluk yaşamından gelen bir kızgınlık, öfke, bir hınç alma biçimidir mizah... her zorluk, her acı çeken ille de mizahçı olmaz elbet, ama bu ağır koşullar kişinin mizahçı yeteneğini geliştirir... mizahçının yetişmesi için gerekli bireysel koşuldan da anlaşılacağı üzere, mizah, bir yıkıcılıktır. mizahçı kırgınlıklarını, nefretini, kinini, öfkesini, hıncını, bilinçli bir biçimde gerçekten yıkılması gereken hedefe yöneltebilir ve mizah silahını halk yararına kullanabilirse, bir olumlu yıkıcı olur... sınıfsal bilinci olan her yazar, ister istemez güdümlü olduğunu, kendi kendini güdümlediğini bilir. sınıfsal bilince sahip bir yazarı, bir sanatçıyı güdümlü kılmak hiçbir politikacının hiçbir yönetmenin haddi değildir... sanatın işlevi?... bu konuda başkalarınınkine uymayan düşünceler içindeyim... sanatçının kendini, kendi sınıfıyla özdeşleştirmesi koşuluyla, sanatın işlevi, sanatçının kendini dışlaması, varlaması, ortaya koyması demektir. sınıfıyla özdeşleşmiş olduğundan, kendini anlatırken sınıfını anlatmış olur."
  (bkz: devrimci/#91214223)
  (bkz: sanat/#109914545)
  
  aslında burada, çıkardığı ve kapatılan dergileri, yattığı hapisleri, sürgünleri, kendisine yöneltilen saldırıları da yazmamız gerekirdi.
  katkıda bulunduğu onlarca edebiyet ve sanat dalından veya "yaşar ne yaşar, ne yaşamaz", "zübük", "yedek parça", "ölmüş eşek", "toros canavarı", "hayvan deyip de geçme", "tatlı betüş", "bir sürgünün hatıraları" ve benzeri son derece vurucu yüzlerce eserinden; ya da aldığı ödüllerden, "nesin vakfı"ndan, "nesin yayınevi"nden, "nesin matematik köyü"nden bahsetmemiz gerekirdi..
  ancak "sivas katliamı" üzerine aptallara anlatır gibi yaptığı konuşmayı hatırlatarak, ülkenin durumunu ve onun görüşlerini özetlemeyi tercih ederim:
  aziz nesin'in sivas katliamı sonrasındaki basın açıklaması
  
  "sivas acısı
  ben tanırım
  bu bulut bizim oranın bulutu
  hemşeriyiz ne de olsa
  benim için kalkmış ta sivas'tan gelmiş
  yurdumun bulutu
  başımın üstünde yeri var
  
  ben bilirim
  bu rüzgar bizim oranın rüzgarı
  hemşerimiz ne de olsa
  benim için kopup gelmiş yayladan
  yurdumun rüzgarı
  kurutsun diye akan kanlarımı
  
  ben anlarım
  bu acı bizim ora işi, hançer acısı
  bir ülkedeniz ne de olsa
  aynı dili konuşsak da
  anlamayız birbirimizi
  hançerin nakışı
  tanıdım acısından, sivas işi
  
  ben duyarım, duyumsarım
  bizim oranın sızısı bu
  binip kara bir buluta sivas ilinden
  sivas rüzgarında uçup gelmiş
  helallik dilemeye
  
  ey yüreğimin onmaz acıları
  ey beynimin dinmez sancıları
  suç ne bende, ne de sende
  ne de olsa yurttaşımsın
  kapalı da olsa bütün vicdan kapıları yüzüme
  bilmelisin, bir yerin var can evimde"
  
  ***
  
  üstelik sonradan şiirleri ile de tanıştığımda, ne kadar duygusal bir insan olduğunu gördüm.
  o disiplini ve şaşmaz aklını bu duygusal yapısına rağmen nasıl tıkır tıkır işletebildiğine hayret ettim.
  
  hele şimdi bu yazıyı onun için yazmama sebep olan bir şiiri vardı ki, "şimdiki çocuklar harika" kitabındaki o nefesler dolusu kahkahaların nereden, hangi bedellerle geldiğini, o güzelliği daha ilk anda kavrayabildim:
  
  "diriliş
  gittikçe artıyor yerçekimi
  çek elimden
  kurtarsın yer çekiminden; aşkın çekimi
  akıyorum aşağılara sızım sızım
  duyuyorum içimdeki derinlikleri
  öpe öpe çek çıkar, soluğunla dirilt beni
  kumsaldan nasıl sızarsa sular
  çöküyorum en dibe azar azar
  dağılıp, parçalanıp, ayrılıyorum
  topla beni, tut beni
  yağmurca, gözyaşlarınca
  aşağı aşağı çizgilerim
  al avuç avuç fırlat gökyüzüne
  yeniden yarat beni."