krampon

• debe'ye giren #150415767 no.lu entry öyle fahiş hatalar içeriyor ki, insan yazmadan edemiyor.
  
  öncelikle krampon tanımında öyle bir entry'nin yer almasından başlayabiliriz. krampon teknik olarak futbol ayakkabılarının altındaki vidalara verilen isimdir. ülkemizde tabii futbol ayakkabısı yerine bu tabir kullanılıyor. ingilizler ise football boot demeyi tercih ediyor.
  
  entry "halı sahada kullandığımız bu çivili ayakkabılar..." ifadesi ile başlıyor. yani, konudan bu kadar bîhaber olunur. çivili ayakkabı halısahada giyilmez. halısahada genel olarak kramponlu ayakkabı giyilmez zaten de... çivili (metal vidalı) ayakkabılar sg yani "soft ground" olarak tabir edilen, ıslak çim zeminlerde giyilir. metal vidalar kaygan zeminde zemini tutsun diye tercih edilir. bunlarında boyları vardır, çimlerin uzunluğuna göre tercih edilen... halısahada kramponlu ayakkabılar giyen sivri zekalı arkadaşlar da var tabii, bunlar hem kendilerine hem rakiplerine tehlike oluşturuyor aslında. halısahada kauçuk tabanlı, tabanındaki çıkıntıları 1 cm'yi geçmeyecek futbol ayakkabıları giyilir.
  
  tarihi kısmın detaylarına girmiyorum, girersek bitmez de, futbol ayakkabılarının 70'lerden itibaren tasarımının değişmesi, hafiflemesi, kanguru derisinden üretim yapılması vs. ile ciddi bir endüstriye dönüştüğünü, 90'lardan itibaren ise müthiş bir pazar oluşturduğunu söyleyebiliriz.
  
  1979'da üretimine başlanan adidas copa mundial (ki hala üretiliyor) gerçekten de futbol ayakkabıları içerisinde önemli bir yere sahip. ancak bu ayakkabı bir anda tasarlanmış ve üretilmiş bir ayakkabı olmadı. adidas'ın 70'lerde ürettiği onlarca farklı modelin ardından bir standart dahilinde geliştirilip üretilen, yine özellikle 80'lerde piyasaya sürülen farklı farklı modellere temel teşkil eden bir model oldu.
  
  mundial'i çok insan giydi. hatta bir ara futbolcularda "default" gelen ayakkabı oldu bile diyebiliriz. yalnız... pele ve maradona mundial giymediler. onlar pumacıydı. hatta pele, bu konudaki ilk sponsorluk sözleşmesine imza atmış olabilir. 1970 dünya kupasında puma ayakkabılar giymesi karşılığında bir ödeme aldı kendisi. reklamın hasını da santra yuvarlağında ayakkabılarını bağlayarak yaptı.
  
  futbol ayakkabısı endüstrisinde kırılma noktasını 1994 dünya kupası öncesi satışa sunulan adidas predator oluşturdu demek mümkün, doğru. o dönem bilgisayar oyunlarında da grafiklerin çağ atladığı bir dönemin başlangıcı idi. adidas ciddi bir reklam kampanyası yürütmüş, futbol oyunlarına dahi reklam vermişti. yalnız bunun esas amacı karlı havada tutuş değildi. topa kuvvetli vurmayı ve ayrıca uzun mesafede kaydadeğer bir falso vermeyi kolaylaştırmayı amaçlayan bir tasarımı vardı. ayakkabının ön-üst kısmı ile arka kısmında kademeli tasarlanarak yerleştirilmiş kauçuk paneller bulunuyordu. kalan kısmı yumuşak deriydi ve dili öne doğru katlanmayacak şekilde tasarlanmıştı. predator farklı tasarımlarla 2012'ye kadar üretildi. sonra yerini farklı bir seriye bıraktı. ama neyse ki adidas o dönemki saçma model yelpazesini sürdürmedi de 2 sene sonra, 2014'te, retro modeller ile geri döndü. halen de üretiliyor.
  
  siyahtan farklı futbol ayakkabısı ise 1998'den çok önce vardı. örneğin beyaz renk ilk futbol ayakkabısını hummel 70'lerin başında üretmişti... 90'lara gelecek olursak, adidas predator 1996'da tanıttığı "predator touch" modelinin kırmızı ve beyaz versiyonlarını üretmişti. o dönem hem puma hem de diadora farklı renklerde (kırmızı, beyaz, sarı, yeşil vs.) ayakkabılar üretmişti. ülkemizde jay jay okocha kırmızı puma kingleriyle oynuyordu 1996-97 sezonunda.
  
  ilk bağcıksız futbol ayakkabısı için "bugünlerde" tabiri kullanmak da yine kopyala-yapıştır yazarlığının ne derece hatalı olduğunun bir göstergesi adeta. seri üretim bağcıksız ilk futbol ayakkabısı lotto zhero gravity, 2006 yılında tanıtıldı. o günden beri neredeyse her marka yaptı bunu, nike hariç. nike farklı bir yol tercih etti, flyknit malzemesinden, ayağı ve hatta bileği saran modeller üretti. nike magista bunun ilk örneği. bir de bağcıkla uğraşmak istemeyen çocuk yaştaki topçular için flyease teknolojili, giymesi kolay ayakkabılar ürettiler.
  
  2000'li yıllardan beri pazarın en büyük iki firması adidas ve nike diyebiliriz. bu iki firma gerçekten sıkı bir rekabet içindeler, bu da futbol ayakkabısı endüstrisini ciddi bir noktaya getirdi; hem teknoloji, hem seçenek olarak. iki firma da 4-5 farklı model üretiyor, bu modellerin her bütçeye hitap eden farklı farklı serileri var ve bu serilerin neredeyse 3 ayda bir farklı renk yelpazeleri veya "... pack" adını verdikleri özel serileri satışa sunuluyor. puma da bu iki firmaya en çok yaklaşan firma diyebiliriz. puma dışında diğerleri bu 3'lüyle pek rekabet edemez hale geldiler ama hala diğer markaların da çok başarılı modelleri üretiliyor ve satılıyor.
  
  tanım: ülkemizde futbol ayakkabısı yerine kullanılan, aslında futbol, yürüyüş, tırmanma vb. sporlarda kullanılan ayakkabılarının altındaki vidalara / çivilere verilen isimdir.