yeni bilim

• 1725 tarihli eserinin bir yerinde şunu yazar giambattista vico: alabildiğine karanlık bu kör gecede hiçbir zaman şüphe götürmeyecek olan şu hakikatin ışığı belirir: bu uygar dünya muhakkak suretle insan ürünüdür, bundan dolayıdır ki onun ilkeleri de keşfedileblir, çünkü kendi beşeri zihnimizin değişimlerinde onları bulmak zorundayız."
  
  ve aradan 140 yıl geçer, marx kapital'in 1. cildindeki dipnotlardan birinde vico'nun yukarıdaki cümlesine atıfta bulunarak şunları yazar: "darwin, ilgimizi doğal teknoloji tarihi, yani bitki ve hayvan organlarının bitki ve hayvan hayatı için üretim araçları olarak oluşumları üzerinde toplamıştır. toplumsal insanın üretim organlarının, yani her tür toplumsal örgütün maddi temeli olan bu organların oluşum tarihi aynı derecede dikkate değer değil midir? ve böyle bir tarih, vico’nun dediği gibi, insanlık tarihi, bunu insanların kendilerinin yapmalarıyla, kendilerinin dışında oluşan doğa tarihinden ayrıldığı için, daha kolay ortaya konulamaz mı?" (sol yayınları için bkz. s.360. dipnot 4, yordam yayınları için bkz. s.358, dipnot 95.)