limes

• roma imparatorluğu'nun müstahkem sınır savunma hattı.
  
  iskoçya, kuzey ingiltere ve almanya gibi mahallerde adeta bir "roma seddi" gibi kesintisiz stokat'lardan veya sur'lardan oluşurken; manş kanalı çevresindeki güneydoğu ingiltere ve kuzeybatı fransa, isviçre, avusturya, slovenya, sırbistan, macaristan, bulgaristan, romanya, arabistan, etiyopya ve afrika sahrası gibi mahallerde; birbirlerine iletişim mesafesi yakınlığında ve müdafaa sahalarını koruyabilecek hakim mevkilerdeki istihkamlardan meydana gelir.
  
  bahsi geçen mahallerdeki kısımlarının bazıları, sanki ayrı birer yapıymışçasına kendilerine ün kazanmışlardır (antonin ve hadrian duvarları).
  
  roma'nın çöküşünden sonra ilgili mahallerdeki çoğu ünlü yerleşim, limes istihkamlarını merkezine alacak şekilde gelişmiş yerleşimlerden (newcastle^*, dover^*, mainz^*, verdun^*, ljubljana^*, viyana^*, budapeşte^* ve silistre^* gibi) ibarettir.
  
  büyük ve hantal orduları durdurmakta başarılı olsa da, küçük ve çevik kuvvetleri durdurmakta kevgire çevirilmiştir.
  
  muhafaza edilebilmiş kalıntılarının tümü bugün, unesco dünya mirası listesindedir.