intermezzo

• italyanca da "ara oyun" demek. şimdilerde operalarda ara müziği olarak geçmekte fakat 1600'lü yıllara dek yunan tragedyaları vb.lerde oyuncuların kostüm değiştirmesi, soluklanması, dekorun değişmesi gibi geçen sürelerde müzikli, pandomimli kısa oyunlara denirmiş intermezzo. dans, akrobasi, koro, ezgi, okuma, şarkı, mitolojik oyun kişileri, dekorlu bale ve burleks tipler gibi özellikler gösterirmiş. zaman geçtikçe ve seyircinin ilgisini kazandıkça esas oyundan bağımsız bir teknik hal almış..fakat ben günümüzde intermezzo tipi oyun ya da müzikli kısa gösterilere rastlamamaktayım. operaya ise gitmediğim için hiç bilmiyorum.
  
  bunun yanısıra, fikret adil'in 1955 yılında yayınladığı ve 30'lu yılların tünel civarındaki bohem hayatını anlattığı bir kitabın adıdır intermezzo. şimdi bu kitap yine aynı yazarın asmalımescit 74 isimli kitabıyla birleştirilmiş olarak piyasada. demek ki tünel civarındaki eski sahne oyunlarında intermezzoı tipi gösteriler olurmuş ki; şimdi tünelde 17 numarada bu isimde bir de meyhane bulunmakta.
• fikret adil'in 'intermezzo' isimli kitabının ilk baskısı yeditepe yayınlarının 45 numaralı eseridir.
  
  ayrıca kitabın içinde artık sonraki kitaplarda göremediğimiz incelikler mavcuttur:
  
  "bu kitap 1955 yılı ağustos ayında istanbul'da yenilik basımevinde dizilmiş ve basılmıştır."
• anladık ki fikret adil romancı değil bir sanat gazetecisi. hayatına şöyle bir bakınca, birçokları için faydalı işler yapmış, avrupalı sanatçıları istanbul'da ağırlayarak sanat dünyasına belki kendince önemli katkılar vermiş, her akşam misafirlere biraz da zorla açtığı daracık eviyle sanat muhabbetlerinin ve dolaylı olarak sanatın sürmesini sağlamış ve kenarda köşede kalan yazar çizerlerin elinden tutmuş. hatta papini'yi türkçeye, nazım'ı fransızcaya çevirmiş... bunca şeyin arasında neden roman yazmış diye soruyorum. camianın sevileni, ağabeyi olduğu için yazdığı eseri derinlikli bir analizden muaf tutmak mı gerekiyor? tam da böyle bir hava var, ses etmemeli, o da böyle biri işte demeli, koltuğu iyilikle çevrili düşüncesiyle irdelemeden, bir dipnotmuş gibi mi görmeli eserlerini? yapamam.
  
  anını ufuk belleyen bu tarihi eser romanın bir spoilerla makyajını silmek gerekir ki ben gibi binlerce kez kendini tembihlemiş olsa da uslanmadan yine elalem tavsiyesi dinleyen saftiriklerin, yanlış kızı aldığını iş işten geçip duvağı kaldırınca anlayan bohemlerin sayısı artmasın: zorla güzellik olmaz
  mendiline sümkürsünler.
• 16. yy baslarinda ortaya cikmis, komedyalarin (bkz: plautus) sıkıcı havasını dağıtabilmek için perde aralarina konan ara-oyun. bu taktik ise yaramistir, seyirciler komedyadan cok intermezzonun gelmesini beklemeye baslamis ve kisa surede bu tur yeni bi sanat sekli haline gelmistir. opera sanatinin baslangici olarak kabul edilir.
  
  (bkz: ferrara)
• bir oyunun perde aralarinda calinan beste.
• tiyatro veya opera da perde arası
• tunelde bir restoran/meyhane.
• richard strauss un otobiyografik konulu operası.1924 senesinde geçiyor ve christine(pauline strauss) kocasının seyahate çıkmalarından sıkılmış ve ona verip veriştirme modunda dırdırcı karı modeli.bir de kocasının yokluğunda onunla arkadaşlık eden ama aslında gözü onun parasında olan yirmiikilik bir baron ve aralarında geçenler... strauss un kendisinin yazdığı bu librettoyu max reinhardt pek beğenmiş ve bunu bir oyuna çevireceğini teminat etmiş.haliyle pauline hanım söylenen,saftirik ve domestik ev hanımı tasviri yüzünden eşinin bu girişimine içerlemiş,işin ucunda bir de kötü evliliklerinin ifşaası var tabii.
• "iran intermezzosu" şeklinde tabirleşmiş bir kullanımını gördüm bugün. ortadoğu tarihindeki bir (ara) süreci temsil ediyormuş.
  
  edit: hm, bu süreç, arap egemenliğinin sona ermesi ve türk istilasının başlaması arasındaymış. iran dirilişi olarak da geçiyor. bu dönemde iran'da çok sayıda hanedanlık kurulmuş bilmemne, üf yazması bile çok sıkıcı be, nerden sardım neden sardım bilmiyorum. dursun kenarda birinin işine yarar belki.
• the godfather soundtrack içerisinde de güzel bir örneği vardır bunun
  (bkz: the godfather intermezzo)