led

• nasıl enerji tasarruflu lambalar, akkorun yerini aldıysa birkaç sene içerisinde led lambalar da bu tasarruflu lambaların yerine geçecek. hali hazırda koçtaş gibi mağazalarda son kullanıcıya yönelik led ampul, spot ve floresanlar satılıyor. avm, otel grupları ise toptan led'e geçiyor. led'ler o kadar az enerji harcıyor ki, bir otel tüm lambaları değiştirmek için harcadığı parayı 1,5 sene civarında elektrik faturasından amorti ediyor. hali hazırda led arge'sinde çalışan bir mühendis olarak merak edilen soruları cevaplayabilirim.
• ileriki 10 yıl içinde tungsten ve florasan lambaların yerine geçmeye başlayacağını düşündüğüm ışık saçan diyot çeşitleri...
• esnafın kullanmakta abarttığı teknoloji nimeti. son günlerde dikkat çekmek adına çok sık kullanılır oldu led tabelalar. büfelerde sık sık rastlar oldum umursamadım, geçen gün yeni açılan kuaförde gördüm yine umursamadım, ama artık kasapta da görmem son nokta oldu. dışardan bakınca gece klübü, sanırsın içinde danalar çılgınlar gibi dansediyor, ama içi bildiğin kasap. kasapsın sen kasap kal havan kime onu söyle güvenç bey amca yahu?
• led geleceğin teknolojisi kabul, düşük güçlü ve yüksek verimli tamam, üretimi kolay o da kabul ama yağı bol bulan arap misali her yere de ledli pano koymak nedir biri bana anlatsın.
  türkiyenin dört bir yanındaki küçük esnaf lafım sana, teknolojiyi yakından takip ediyorum imajı vermek için dükkanının önüne koyuyorsun ya o led panoyu, bir boka yaramıyor o. öyle parlak, öyle kötü panolar koyuyorsun ki dükkanın adını okuyamıyorum lan. teknolojiden soğudum artık, bu akşamdan sonra mum kullanmaya başlıyorum^*.
• mavi led her genc elektronikcinin hayaliydi zamaninda..
• i$ik yayan flamansiz yari iletken (diyot) lambalara led denir. bu elemanlar ce$itli boyutlarda (1-1,9-2-2,1-3-5-10 mm vb.) uretilirler. 2-20 ma gibi cok az bir akimla calistiklarindan ve sarsintilara dayanikli olduklarindan her turlu elektronik devrede kar$ımıza cikarlar. i$ik, bir yari iletkende, p tipi madde icine enjekte edilen bir elektronun oyukla birle$mesi ya da n tipi madde icine enjekte edilen bir oyugun elektronla birle$mesi sonucunda olu$ur. bu olaydaki temel esas, elektronlarin enerji kaybinin i$ima olarak ortaya cikmasidir.
  ledlerin yaydigi i$inların renkleri kirmiz, sari, ye$il, turuncu, mavi, pembe vb. $eklindedir. bunlardan kırmızı led en yuksek verimli olan tiptir. ayrıca ledler normal ko$ullarda yakla$ik 100.000 saat boyunca i$ik verebilirler. led diyodlarin yapisinda kullanilan galyum arsenik (gaas), galyum arsenik fosfat (gaasp), galyum fosfat (gap), cinko, nitrojen vb. gibi maddelere gore ortaya cikan i$igin rengi de farklı olmaktadir. yani yarı iletken icine konan elementler ledin yaydigi i$igin rengini belirlemektedir. ye$il renk veren ledlerin icinde nitrojen bulunmaktadir. nitrojen miktari artirildikca i$ik sari olmaktadir. kirmizi renk elde etmek icin ise cinko ve oksijen kullanilmaktadir.
  
  kirmizi led en az 1,5 - 1,6 volt ile cali$irken, turuncu 1,7 volt, sarı 1,8 volt, ye$il 2,2 - 2,4 voltta i$ik yaymaya ba$lar. yakla$ik 2,5 ile 4 volttan yuksek gerilimler ledlerde bozucu etki yapar. yuksek dc gerilimlere baglanacak ledlere seri olarak on direnc baglanir. lede baglanması gereken direncin degeri;
  
  rseri = (besleme gerilimi-led gerilimi)/led akimi dir. pratikte led akımı 10ma ile 20ma arasında bir degerdir.
• disket sürücüsü olmayan commodore 64 sahiplerinin er ya da geç edindiği şey. başta led isimli ışık saçan cihaz pahalı geleceği için herkes bir adet kafa ayarı programı edinirdi. zamanla kafa ayar programının da kafa ayarı gerektirebileceği dönemler ortaya çıkınca, led denilen şeyin ne kadar önemli olduğu farkedilir ve kaset sürücüye derhal taktırılırdı. yaptığı iş basit, tornavidayla çiviyi bırkalarken kafa ayarı tutunca kırmızı ışık saçardı, biz de sevinip oyunu yüklemeye başlardık.
• yillar boyu mavi renklisini aradik.. gecenlerde yazicioglu psj'nda kocaman ilanlarla yazmislar -mavi led gelmistir-
• zeppelin'le bir araya gelince ortalığın .mına koyabilecek potansiyele sahip olan şey..
• mit'de yapılan ve american physical society dergisinde yayınlanan bir makaleye göre girişine 30 pikowatt gibi çok düşük güçler uygulandığında çıkışında 69 pikowatt'lık bir ışık gücü elde edilebilen yarıiletken teknolojisi. bunun sebebi led'in çok düşük gerilimlerde ısı pompası gibi çalışmasıymış.
  
  (bkz: http://www.physorg.com/…ews/2012-03-efficiency.html)