orishas

• 16 haziran 2007 günü, efes pilsen one love festival 6 kapsamında istanbulluları epey şenlendiren kalabalık grup. kaç tane sadece vokal yapmak ve dans etmek için sahneye çıkmış elemanları vardı tam anlayamadım bile ama gecenin en iyi performansını sergilediklerini söyleyebiliirim. brooklyn funk essentials için ortamı ısıtmaktan da çok öteye geçerek, küba havaları epey dansettiren başarılı grup.
• muzikleri tam yazlik bolgelerde dinlenmesi gereken grup .
  sahil kenarinda barda vesaire.
• diskografi:
  
  a lo cubano (1999)
  emigrante (2002)
  el kilo (2005)
  antidiotico (2007)
• en büyük keşkelerimden biridir bunların efes pilsen one love festival 6'daki konserlerine gidememek. adamları seneledir her festival ıvır zıvırda bekliyorum bir türlü gelmiyorlar.
• dünya'nın en güzel şehirlerinden birisi kabul edilen havana'nın tozunu toprağını yutmuş, küba'nın geleneksel öğelerini müziklerine taşıyan romero manzares youtel, riveri medina ve gonzales rivero roldan üçlüsünün oluşturduğu eşsiz bir gruptur orishas. afro-küba latin müziğini hiphop öğeleriyle harmanlayan grubun en büyük özelliği ise tüm çalışmalarını tamamen canlı enstrümanlar eşliğinde kaydediyor olmaları. küba'nın en önemli müzik oluşumu olan buena vista social club'ın estirdiği rüzgarı arkalarına alarak, bu oluşumun eserlerinden beslenerek ünlenmişlerdir ilk yıllarında. sample kullanımından kaçarak kayıtlarının hepsini canlı enstrümanların eşliğinde almalarının sebebi müziği olabildiğince gerçek kılmak ve küba'ya has tatları tüm özgünlükleriyle korumaya çalışmalarından geliyor.
  
  grup, orishas ismini küba'nın dini anlayışı olan santeria'dan alıyor. santeria, afrika kökenli bir din olmasına rağmen, küba'ya nijeryalı kölelerle birlikte geliyor ve burada yerel din olarak kabul ediliyor. bu dinin yaşadıklarına inanılan yarı tanrılarına verilen isim olan orishas'ı grup ismi yapmalarının temel sebebi ise her duyulduğunda akıllara küba'nın geliyor olması. grubun ilk günlerinden bugünlerine kadar geçirdiği evrelere, 2008 yılına kadar çıkardıkları albümlere, performanslara ve başarılarına hep beraber bir göz atalım.
  
  a lo cubano (1999)
  
  90'ların son demlerinde youtel ve ruzzo adlı iki gencin havana'dan paris'e okumak üzere gitmesiyle başlıyor orishas'ın serüveni. youtel fransa'da okurken, ünlü fransız yapımcı niko ile tanışıyor ve niko onları bugün orishas'ın üçlüsünden biri ola roldan adlı bir başka müzisyenle tanıştırıyor. bu tanışma faslı grubun ilk tohumlarının atılmasına vesile oluyor, 1999 yılında ilk albümleri "a lo cubano"yu çıkarıyorlar. albümde bugün her ülkede bilinen, latin müziği denilince akla ilk gelen compay segundo'nun "chan chan" adlı şarkısına kattıkları hiphop yorumu ile (537 c.u.b.a.) hem isimlerini duyuruyorlar hem de compay segundo'nun desteğini alıyorlar. albüm benim 5 yılı aşkın bir süredir sıkılmadan dinleyebildiğim tek hiphop albümüdür ve bu tek sözcüğünün altını rahatlıkla çizebilirim. şarkıları, ritimleri o kadar güzel yorumlamışlar, kültürlerini o kadar derine işlemişler ki, müzik çalmaya başlayınca kendinizi küba'da hissedebiliyorsunuz.
  
  genellikle yaz aylarında rağbet gören orishas şarkılarına plaj kenarlarında sıklıkla rastlayabilirsiniz. albümde ön plana çıkan şarkılar için her biri birbirinden hareketli olan "represent", "a lo cubano" ve "537 c.u.b.a." diyebiliriz.
  
  "represent" ve "a lo cubano" şarkılarına bir çok salsa kökenli film sahnelerinde rastlayabilirsiniz. hollywood, havana club tarzında bir gece kulübünde geçecek film sahnelerine ne zaman arka fon müziği arasa hep arkada bu iki parçayı dönüşümlü olarak duyuyoruz. albümdeki bu hareketli hava hiç bitmeyecekmiş gibi gözükse de temponun "madre" şarkısına geldiğinde düştüğünü, daha slow bir çalışma denediklerini görüyoruz. orishas bu albümün ardından, başarının getirdiği şöhretle 2 yıl süren bir turneye çıkıyor ve gittikleri her ülkede iz bırakıyorlar.
  
  1999'un yazında çıktıkları bu turnede sayısız kulüp ve festivalde performanslarını sergileyip hemen hemen tüm avrupa'yı dolaşıyorlar. turne sürecinde cypress hill, wyclef jean, deftones ve tool gibi isimlerle aynı sahneleri paylaşıyorlar. uluslararası şöhretlerinin tescili ise turne kapsamı içerisinde gittikleri amerika'da, en prestijli müzik dergilerine (time, rolling stone vs) konu olmalarının ardından geliyor. kanada, güney afrika, brezilya ve meksika'daki ünlü jazz festivallerinde de boy göstererek 2 yıl süren turnelerini 200'ün üzerinde konserle sona erdirerek ülkelerine dönüyorlar.
  
  emigrante (2002)
  
  2001'de ikinci albümleri, türkçe'de "göçmen" anlamına gelen "emigrante" için stüdyoya kapanıyorlar ve 2002 yılında albümü piyasaya çıkartıyorlar. albüm yine ilk albümdeki gibi hiphop'la harmanlanmış küba melodilerinin eşliğinde bir ziyafet sunuyor dinleyenlere. ilk albüm kadar başarılı olan bu albümde de "a lo cubano" da olduğu gibi ispanyolca'nın bütün güzelliklerini yansıttıkları tüm kayıtlar canlı enstrümanların eşliğinde gerçekleştiriliyor. tek konuk aldıkları albüm olarak bilinen emigrante'de orishas'a, yuri buenaventura, passi ve niko noki farklı parçalarda eşlik ediyorlar. "que pasa", "asi fue", "300 kilos" ve "mujer" şarkılarının ön plana çıktığı albüm ilk albümlerine göre daha ağır bir tempo ile ilerliyor ve tasvir ettiği hareketli küba gecelerini elinizdeki soğuk mojito'yu yudumlatan sakin plaj anlarına döndürüyor.
  
  el kilo (2005)
  
  hareketli girdikleri piyasada "emigrante" ile tempolarını düşüren orishas, 3 yıllık bir sessizliğin ardından "el kilo" ile 2005 yılında dinleyicileriyle buluşuyor. "que se bote" şarkısı ile eski formlarından bir şey kaybetmediklerini gösteren grup, artık albümlerinde hareketli tınılarla soft küba melodilerini nasıl dengeleyeceklerini 6. yıllarında yayınladıkları "emigrante" albümü ile gösteriyorlar. "elegante", "reina de la called" ve benim en beğendiğim ve yıllardır dinlediğim "la vacuna" albümde ön plana çıkan şarkıların arasında yer alıyorlar.
  
  antidiotico (2007)
  
  2007'ye girdiğimizde orishas, bugüne dek yayınladığı 3 albümdeki en hit şarkılarının bazılarını dokunmadan eski halleri ile bazılarını ise yeniden yorumlanmış halleriyle, bir nevi remiks adı altında double cd olarak hazırladığı "antidiotico" ile piyasaya sürüyor. ilk cd'de en dikkat çeken çalışma olarak represent'in heather headley gibi kuvvetli ve muhteşem bir sese sahip olan bir bayan vokal ile yeniden yorumlanmasını rahatlıkla gösterebiliriz, nitekim ilk cd'de ki geriye kalan çalışmalar ilk üç albümünün hitlerini oluşturan parçaları barındırıyor. "represent" şarkısı keşke bu kadar hareketli olmasaydı da biraz daha yumuşak olsaydı diyenler için bu şarkı tam istedikleri kıvamda yorumlanmış diyebilirim.
  
  ikinci cd'ye baktığımızda remiksleri ve yeniden yorumlanmış diğer çalışmaları görüyoruz. 1999, orishas llego ve que pasa şarkılarının remikslerini barındıran cd'de orishas'a bu sefer benny more, kayliah, da weasel ve carlos jean yeni yorumladıkları şarkılarda eşlik ediyorlar. "1999" parçasının remiksinde akustik gitar kullanılırken "que pasa" parçasında elektronik müziğin tınılarına yer verilmesi müzik anlayışlarındaki geniş yelpazelerini ve yılların onlara kattığı değişimi gözler önüne seriyor.
  
  antidiotico albümü hiç orishas dinlememiş ve tanımak isteyen birisi için sanırım en ideal albüm. ilk üç albümün hitleri ve yeni yorumlarıyla bir nevi best of orishas bile diyebiliriz antidiotico için. orishas'ın aşama aşama ilerleyişi, müziğinin gelişimi ve değişimi bu albümde rahatlıkla gözlenebiliniyor.
  
  cosito buena (2008)
  
  2008'in son çeyreğinin başlarında piyasaya çıkan "cosito buena" albümü ile takipçilerinin karşısına 5. kez çıkan orishas ekibinin bu albümle birlikte artık rap'ten büyük ölçüde sıyrılarak melodinin peşinden gittiklerini rahatlıkla söyleyebiliyoruz. o güzel sesli vokalistlerini ön plana çıkararak, eski albümlerindeki melodik vokallerine artık bu albümle beraber şarkılarda daha fazla yer vermeye başlıyorlar. henüz ülkemizde satışa sunulmayan 2008 etiketli son albümlerinde "a lo cubano" daki hareketlilikten hiç eser kalmadığını ancak estetiğin daha fazla ön plana çıktığını görebiliyoruz. bir yerden alırken bir yerden de koymuşlar albümün içine. dikkat çeken bir diğer nokta da, küba ezgileriyle başladıkları müzik yaşantılarının her geçen albümde dejenere olarak ufak bir parça da olsa yabancı kültürlerin ezgileriyle etkileşim halinde olduğunu ve bu etkileşimin orishas'ın çalışmalarına yansıdığını görebiliyoruz. ancak bunlar çok ufak ve fark edilmesi zor olan detaylar çünkü temelinde latin ezgilerinin yattığı, yukardan bakınca küba motiflerini rahatlıkla seçebileceğimiz bir diskografi bırakmışlar arkalarında.
  
  latin grammy ödüllü ve grammy'e de bir kaç kez aday gösterilen orishas, uzun zaman önce türkiye'ye de gelmiş ve babylon'da sahne almışlardır. genellikle yaz aylarında çeşme babylon'a gelen orishas'ı canlı müzikle birlikte dinlemek isterseniz, yaz aylarında tatilinizi çeşme ve yakınlarında geçirmenizi tavsiye ederim.
• ilk geldiklerinde kitliktan cikmis gibi bayan arkadas pesinde kosturuyorlardi. olgunlastilar mi biraz, bilinmez.
• 90' larin ortasindan sonra kurulan grup , ozellikle 2000 senesinde cikarttiklari a lo cubano isimli albumleri ve compay segundo nun meshur chan chan ini yorumladiklari 537 c.u.b.a^* single i ile gayet isimlerini duyurmustu. hatta oyle ki sevgili pozitifciler bu adamlari babylona getirmisler ve ortaligi duman ettirmislerdi. gene sevgili mehmet garan sayesinde 19-20 nisan tarihleri arasinda babylonda izleme firsati bulacagimiz grup , cuban rap-salsa-hip hop karisimi muzikleri ile dinlenilesi , keyif verici olup ozellikle canimizin yaz cektigi bu gunlerde iyi gelecektir.
• (bkz: represent cuba)
• shaman wmc' da dj'lik yaptığım dönemde birebir tanışma fırsatım bulduğum grup. babylon konserleri sonrası gelmişlerdi shaman wmc' a elbette başka nereye gideceklerdi ki?
• (bkz: orixa), orişa