piktogram

• resim-yazı. ilk olarak sümer kil tabletlerinde, daha sonra mısır hiyerogliflerinde görülmüş, zamanla modern alfabenin sembollerine evrilmişlerdir. ancak modern alfabelerin oluşması bunların yokolmasına sebep olmamıştır. çünkü, modern yazıdaki sembollerin aksine, piktogramlar, doğrudan tam olarak gösterikleri şeyin resimleridir. bu sebeple de bir dile ait değillerdir. hangi dili konuşuyor olursa olsun, her insan tarafından anlaşılabilmektelerdir. tamamı olmasa da kimi trafik işaretleri, parklarda, yasak bölgelerde vb. yerlerde kullanılan çoğu levha piktografiktir. alfabenin evriminde piktogramlardan sonra ideogramlar yer alır.
• en önemli özelliklerinden biri ise mümkün olduğu kadar minimal olmalarıdır. ayrıca işlenen cismin ya da anlatılacak eylemin karakteristik özelliği ön plandadır ve herkese hitap etmesi için form idealize edilerek tasarlanır.
  
  misal, bir gitar piktogramı için gitarın tellerini, ahşabını vs. gibi ayrıntılarını belirtmekten ziyade, sadece aletin ince belli şekli ve sap gövde orantısı bile insanlarca daha kolay algılanabildiğinden, en sağlıklı piktogram tasarımı için, tamamen siyaha boyanmış sıfır ayrıntıcı bir gitar form yaratmak daha mantıklıdır. piktogramlarda ayrıntılar genelde algıyı zorlaştırır ve bu yüzden ideal bir sonuç herzaman ortaya çıkmaz. çünkü mevzubahis, tasarımcının amca oğlunun gitarından ziyade idealize edilmiş bir gitar olmalıdır.
  
  fakat iş o kadar kompleks olmayan cisim tasarımlarına dayandığında sadece form yeterli olmayabilir. tasarımcı gerektiğinde karakteristiği yakalma adına azcık ucundan ayrıntı kullanabilmelidir. mesela örnek portakal olsun. bu sefer ise portakalı gitar örneğindeki gibi yalnızca şekli ön plana çıkartarak (simsiyah bir yuvarlak vs.) karalamak abesle iştigal olur. netekim böyle yapınca herkes farklı algılar. kimi bu bir karpuz, kimi kavun, kimi kuş, kimi uçak der. halbuki portakalın karakteristik özelliği içindedir (belgesel tadı yakalıyorum). tam ortadan ikiye kesip üstten bakılığında dilimler oracıkta sırıtmakta, tasarımcıyı yepyeni algılamalara doğru yelken açtırmaktadır.
• yönlendirme işaretleri.
• dil engelinin üstesinden gelmeye yönelik imge-resimler
• imge anlatimli simge sistemi..
• piktogramların oluşturulma mantığı, hiçbir dili-alfabeyi bilmeyen her türlü insana anlatacağını en doğrudan ve basit bir biçimde anlatabilmektir. karmaşıklığa yer yoktur renkler de olabildiğince az kullanılır. zaten birçoğu da artık evrenselleşmiştir. ^{* * * *}
• "kün-ay (güneşle ay) piktogramları hunların hükümdarlık simgesiydi. bu astrolojik simge yeni hilâl gününün ve baharın ilk ayının ilk gününün işaretiydi. bu simge sonraki dönemlerde de türkler tarafından kullanıldı.
  (bugünkü bayrağımıza da gayet benziyor, ayın ortasına yıldız yerine minik bir güneş koyun, tam olarak öyle)"^*
• "tuncer gülensoy hoca’nın dediğine göre, insanlık, kayalara yaptığı resimlerden sonra piktografa (ki buna kısaca resim-yazı demek mümkün) ve piktograma (basitleştirilmiş resim mesela sigara içilmez tabelası da bir çeşit piktogramdır) geçmiş olmalı ki bu durumda türk damgaları da işte bu aşamada yani piktograf ile piktogram arasında doğmuş olabilir.
  
  (gülensoy hoca’ya göre, türk yazı ve damga tarihi şöyle gelişme göstermiş:
  petroglif/resim, piktograf, piktogram, ideogram (duyguları, düşünceleri ifade eden işaret), fonogram (hece veya sesi gösteren işaret ) ve son olarak harf."
  (bkz: damga/@ay hatun)
• yazarin ifade etmek istedigi nesnenin resmedilmesi seklinde yazilan yazi. misir hiyeroglifleri gibi.
• bir nesneyi, bir objeyi ve bir yeri temsil etmesi amacıyla grafiksel olarak yapılmış evrensel yönlendirme şekilleridir.
  
  örnek: tuvaletler, bebek odası, kaygan zemin vs.