• bir orhan veli şiiri

    aşk resmigeçiti

    birincisi o incecik, o dal gibi kız,
    şimdi galiba bir tüccar karısı.
    ne kadar şişmanlamıştır kim bilir.
    ama yine de görmeyi çok isterim,
    kolay mı? ilk göz ağrısı.

    ikincisi münevver abla, benden büyük
    yazıp yazıp bahçesine attığım mektupları
    gülmekten katılırdı, okudukca.
    bense bugünmüş gibi utanırım
    o mektupları hatırladıkca.

    ............ çıkar
    ............ dururduk mahallede
    ...................... halde
    ............ yan yana yazılırdı duvarlara
    ................. yangın yerlerinde.

    dördüncüsü azgın bir kadın,
    açık saçık şeyler anlatırdı bana.
    bir gün de önümde soyunuverdi
    yıllar geçti aradan, unutamadım,
    kaç defa rüyama girdi.

    beşinciyi geçip altıncıya geldim.
    onun adı da nurinnisa.
    ah güzelim
    ah esmerim
    ah
    canımın içi nurinnisa.

    yedincisi, aliye, kibar bir kadın.
    ama ben pek varamadım tadına.
    bütün kibar kadınlar gibi
    küpe fiyatına, kürk fiyatına.

    sekizinci de o bokun soyu.
    elin karısında namus ara,
    kendinde arandı mı küplere bin.
    üstelik .....
    yalanın düzenin bini bir para.

    ayten'di dokuzuncunun adı.
    iş başında şunun bunun esiri,
    ama bardan çıktı mı,
    kiminle isterse onunla yatar.

    onuncusu akıllı çıktı
    ..... gitti........
    ama haksız da değildi hani.
    sevişmek zenginlerin harcıymış
    işsizlerin harcıymış.
    iki gönül bir olunca
    samanlık seyranmış ama,
    iki çıplak da, olsa olsa,
    bir hamama yakışırmış.

    işine bağlı bir kadındı on birinci.
    hoş, olmasın da ne yapsın,
    bir zalimin yanında gündelikci.
    .......leksandra
    geceleri odama gelir,
    sabahlara kadar kalır.
    konyak içer sarhoş olur,
    sabahı da işbaşı yapardı şafakla.

    gelelim sonuncuya.
    hiçbirine bağlanmadım
    ona bağlandığım kadar.
    sade kadın değil, insan.
    ne kibarlik budalası,
    ne malda mülkte gözü var.
    hür olsak der,
    eşit olsak der.
    insanları sevmesini bilir
    yaşamayı sevdiği kadar.
  • // (...)

    ankara'nin yeni$ehir'inde 1950'ye dek kanalizasyon yoktu. sular ve pislikler cukurlara doldurulurdu. 1950'den sonra kente kanalizasyon yapma geregi duyuldu. kentin sokaklari didik didik kazildi, a$ilmaz cukurlar acildi. bir gece orhan, kazilmi$, a$ilmaz cukurlar bulunan sokaklardan gecerken, karanlikta ayagi kayiyor ve hendeklerden birinin icine du$uyor.

    ba$i adamakilli zedeleniyor. iki gun sonra istanbul'a geldiginde, vucudundaki ve ba$indaki sizilardan yakiniyor. 1950 yilinin 14 kasimi'nda bir arkada$inin evinde ogle yemegi yerken fenalik geciriyor. hemen hastaneye kaldiriyorlar. beyinde damar catlamasi yuzunden ba$layan bayginligin nedenini ilkin hekimler anlayamiyorlar. icki ictigi ve sevdigi bilindiginden alkol zehirlenmesine kar$i tedaviye geciyorlar. ayni gun saat 20'ye dogru komaya giriyor. butun cabalara, ugra$malara kar$in 14 kasim sali gecesi saat 23.20'ye cikamiyor. cerrahpa$a hastanesi'nde cok sevdigi ya$amaya veda ediyor.

    depoya gonderilen elbiselerinin ertesi gun cepleri kari$tiriliyor. ne banka cuzdani, ne tahvil, ne senet, ne $u, ne bu!.. bir at yari$lari programi, sari ambalaj kagidina sarilmi$ bir di$ fircasi cikiyor. fircanin sarili oldugu kagitta yazilar vardir. okuyanlar, a$k resmi gecidi adli $iirini buluyorlar.

    otuz alti ya$indaydi. olunecek ya$ degil! //

    mehmed kemal

    ic. acili ku$ak, cagda$ yay., 4.b., istanbul-mart 1996, s. 36.
  • // varlik yayinlari arasinda kucuk bir kitap daha cikti: orhan veli 'nin butun $iirleri . ya$ar nabi iyi etmi$ bunu du$undugune, zaten bu i$le ugra$mak en cok ona du$erdi: orhan veli'yi de, arkada$larini da varlik dergisinde o tanitmi$ti. ancak tamam degil o kitap. orhan veli'nin bende bir defteri vardir, on yildan cok oluyor, bir gun kendisi vermi$ti; $imdi nerede oldugunu bilmiyorum, kolayca da bulamam. o defterdeki $iirlerinin birkaci bu kitapta yok gibi geliyor bana. arayip bulurum elbette, kitabin ikinci baskisi cikarsa eksik olanlari oraya alirlar. dogrusu, eksiklerin buyuk bir onemi yok: onlar orhan veli'nin pek begenmedigi, sagliginda cikardigi kitaplara da almadigi ilk $iirleri, ilk denemeleridir.

    ama onemli eksikler de var: ornegin "a$k resmigecidi" . bu $iir icin kitabin sonunda $oyle deniliyor: "...yarim kalmi$ ve sonradan duzelttigi metni bulunamadigi icin bu kitaba alinmiyan "a$k resmigecidi" isimli $iiri..." demek ya$ar nabi'nin elinde o $iir var: daha bitmemi$, duzeltilmemi$ ilk $ekli. yarim olmasinin, duzeltilmemi$ olmasinin zarari yok, bize hic olmazsa onu vermeliydi. oyle saniyorum ki orhan veli'nin kagitlari arasinda arasalar son metni de bulabilirlerdi. ben o $iiri gormedim, ancak orhan veli'nin kendisinden dinlemi$ olanlarin birinden duydum, cok guzelmi$. $air onda gercek, yahut hayali birtakim sevgilerini anlatiyor: "mabadi var" diye bitiriyormu$. $iirini okudugu gun, olumunden bir iki hafta once: "mabadi yok ya, neyse" demi$. olumu bu $akaya acilik katiyor. ya$ar nabi ne yapip yapip o $iiri bulmali; bulamazsa, demin dedigim gibi elinde bulunan yarim, duzeltilmemi$ metni dergisine koymali. gene kitapta soylenildigine gore orhan veli son gunlerinde bir dergiye birkac $iir vermi$, ya$ar nabi kitaba koymak uzere istemi$, alamami$. onlar icin uzulmuyorum: o dergi hangisi ise, o $iirleri elbette yakinda basar, biz de goruruz.

    (...) //

    nurullah atac ( orhan veli ba$likli denemesinden)

    ic. gunlerin getirdigi sozden soze (butun yapitlari), yky , 2.b., istanbul-haziran 1999, s. 201-202.
  • bunun ilginç bir örneği için bakınız:
    http://www.bedribaykam.com/…/playtime_labyrinth.htm
  • orhan veli'nin en şairane şiiri.
  • orhan veli'nin en sevdiğim. ve belkide bir araştırma yapılsa en sevilen şiiridir.

    karanlık gecelerde şiire bakıp da eksik yerleri tamamlamaya çalışmak, sonra da uydurulan hiçbir şeyi beğenmeyip sadece okunmakla yetinmek orhan veliyi anlamak için fırsat verir insana.
  • beşinciyi niye geçtin orhan veli diye sormak istediğim.
  • aslında beşinciyi sona bırakmıştır. çünkü hiç bitmemiş bir aşktır onun için; beşinci nahit hanımdan başkası deildir.
  • müşfik kenter den dinlemesi apayrı bir zevktir.
  • müşfik kenter şiiri okuduktan sonra şu bilgileri verir;

    "bu son şiiri tamamlanmamıştır. müsvettesi ölümünden sonra, bir diş fırçasına sarılı bir kağıtta bulunmuştur. 36 yaşında öldü. öldüğünde cebinde 28 kuruş vardı."
hesabın var mı? giriş yap