bar mitzvah

• (bkz: mitzvah)
• yahudi erkek çocukların 13 yaşına gelmeleriyle ve dolayısıyla dini sorumluluklarının başlamasıyla birlikte aldıkları sıfat. zorunlu olmasa da bu durum bir seremoni ^* ile kutlanabilir.
  (bkz: bat mitzvah)
• bar mitzvah is the entry of a jewish boy into the adult jewish community. the boy who has attained religious adulthood is called a bar mitzvah. the term means son of the commandments. the celebration of the occasion is also called a bar mitzvah.
  
  when a jewish boy reaches physical maturity, assumed to be the age of 13, he is responsible for all the observances, obligations, and prohibitions of a jewish adult. no formal religious ceremony is needed for this to happen. traditionally, however, a boy demonstrates his new status by participating in or, preferably, leading public worship. he may conduct a public service, read from the torah (law) in hebrew, or chant a portion from the biblical prophets. after the service, it is customary for the bar mitzvah's parents to host a party. friends, relatives, and members of the jewish community are invited to share in the festivities.
  
  edit: ispiyon yemiş bu entry.. yazdığım yazı bir alıntıdır. ancak ve lakin internetten değil evde okumuş olduğum bir yazıdandır ve berlirli bir eser değildir.. buna nasıl bağlantı yaparım bilmem ki..
  
  edit2: o zaman türkçe özetliyeyim bari.. yahudi çocuklarının genellikle 13 yaşına geldiğinde yetişkin yahudi topluluğa kabul edilme olayıdır.. resmi bir olay değildir.. yapılmak zorunda değildir. ama geneleksel bir uygulamadır vesselam..
• yeterli kişi sayısına ulaşmak zor olduğu için zaman zaman ankara'dan istanbul'a ya da istanbul'dan ankara'ya gitmeyi gerektiren törendir.
• (bkz: hava nagila)
• erkekleri 13 yasina geldiginde kutlanilan bir yahudi toreni / gelenegi. kizlarda ise buna "bat mitzvah" deniyor ve 12 yas sinir kabul ediliyor.
• ibranicede "bar" oğlan, "mitzvah" uyulması gereken kurallar anlamına gelmektedir.
  
  yahudi erkek çocuğu 12 yaş ve 1 aylık olduğunda "bar misva" yani "şeriatın oğlu" sayılır. artık yahudi şeriatına uymaya mecbur ve borçludur. bu yaştan sonra kendisinden babası sorumlu değildir. yahudi erkek çocuğu bu tarihten sonraki şabbat'ta sinagoga gider. kendisine orada "bar misva" diye çağrılır. tevrat'tan bir sureyi ya da sureden bir kısmı okur. bu törende bütün ailesi orada hazır bulunur.
  
  daha eskilerde bar misva, hukuk bakımından yetişkin, sorumluluk çağına girmiş anlamında kullanılmış. bu nedenle eski kaynaklarda "gadol", yani yetişkin ya da "bar onuşin", yani yaptıklarından sorumlu, cezanın çocuğu deyimleri kullanılmış. 1298 yılında nürnberg şehrinde öldürülen haham ve dinsel şiirler yazan mordehay ben hillel bar misva deyimini günümüzdeki anlamına uygun biçimde kullanmış. böylece günümüzdeki anlamı olan; "ibadette yetişkinlerle bu çağa girmiş kişiler eşittir" ortaya çıkmıştır. bu çağdaki kişiler sabahları, ibadet kayışı olan "tefilin" bağlar, dua atkısı olan "talit" örtünür. oruç tutmakla da mükelleftir. bu yaşa girmiş erkek çocukların, "yetişkinlik sınavı" olan bar misva töreninden sonra aileleri bol masraflı ve müslümanlardaki sünnet töreni gibi eğlence ve ziyafetler ile sevinçlerini gösterir.
  
  (bkz: http://bianet.org/…liklar/141314-bar-mitzvah-toreni)
• yahudi cemaatinin üyesi olmaya hak kazanan, 13 yaşına gelen erkek çocuklar için sinagogda düzenlenen tören. leviticus da bir kaç bölüm okunarak gerçekleştirilir.
• yahudi erkeklerin 13 yasina gelmesi akabinde, dini sorumluluklarinin baslamasini saglayan toren. aslinda erkeklige gecis bir nevi, 10.000 sene onceki gibi eline mizrak verip ormanda ayi avla gel demekten daha makul bence. en azindan cocuklar okuyup ogreniyor. neyse, bunlardan bir tanesine katildim. basima gelenleri kisaca anlatayim.
  
  lokasyon seattle, sinagog girisinde hafif bir guvenlik vardi, guvenlik dedigim bir amca duruyor bakiyor. arkadasin oglunun bar mitzvah toreni icin geldim dedim, tamam su salon dedi. neyse salonu buldum, giriste shai'yi gordum, konustuk sohbet vs... e tamam salona gec benim yapmam gereken isler var dedi. shai'ye ayri bir parantez acmam lazim, oglu 11 yasinda baba sinagog ne diyince, ulan bir saniye cocugu nasil yetistiriyoruz diyip, bar mitzvah icin - kendi de unuttugundan - tevrat okuma dersleri aldiran oldukca dindar bir yahudi arkadasimiz :)
  
  neyse, salonun kiyi kosesine gectim oturdum, icerisi dolu , tipim tam bir avrupali aryan oldugu icin direk goze batiyorum... saka saka panik yapmayin gencler , ilk bakista salondakiler bile arap sandi sanirim ama sonra buraya geldiyse israil gocmeni filan diye dusunduler bence, ki dolasan hahamlardan biri geldi ;
  
  - onlerde bos yer var, lutfen gelin (bkz: saflari siklastiralim)...
  - tamam, tabiki ( ne bileyim basima gelecekleri....)
  
  one aldi beni, once uzerime bir ortu sardi, yanimdaki amca acmis tevrat okuyor, daha dogrusu salonun ortasinda bizdeki mihrap gibi bir yer var, orada bir grup haham tevrat okuyor bunlar da takip ediyor. beni oraya oturtan eleman geldi elinde tevratla, onume acti. ya bir saniye ben bilmiyorum okumayi dedim, tamam dedi. benden sonra tekrar et....
  
  - ibranice birseyler
  - benzeri seyleri tekrar etme cabasindaki ben...
  
  tevrat'i tutusturdu elime (bkz: nasil yahudi oldum), e tamam dedim, ingilizce ve ibranice yanyana yazilmis, bakarim ben de... bir saniye ya, takip edemiyorum ben bunu, su sayfa diyor ben hep gerideki sayfalara gidiyorum .... yanimdaki amca ters ters bakiyor. ( ic ses devreye girer... aaaa sagdan sola okunuyordu lan bu ) ... neyse sayfalari tutturdum sonunda.
  
  amca uzun suzmeler ardindan soru sormaya basladi:
  
  - ibranice bilmiyor musun ?
  - yok bilmiyorum
  - arap terorist yakalamis sin bet ( (bkz: sin bet) ajani bakisiyla - ne isin var burada?
  - shai'nin oglunun bar mitzvah toreni icin geldim.
  - aaa ben shai'in amcasiyim,bak orada oturuyor.
  
  diyip uzak bir kosede ki shai'yi gosterdi.....
  
  essogluessek, karnini tuta tuta bana bakarak guluyor, herif resmen gulmekten gozgoze gelmedi benimle... neyse, bir yolunu bulup, tuvalete gider gibi yapip, tevrat'i da kapip, oturdugum yerden firladim bir sure sonra. tevrat'i hemen oradaki rafa koyup, disari ciktim. pesimden shai ve amcasi geldi, ancak shai belli ki olayi anlatmis, gulmekten konusamayacak halde yanimda duruyorlar, bozuldum ulan !
  
  neyse, artik yahudi oldun , welcome to the community, 3 sene askere alicaz simdi seni, seklinde buram buram vasatlik kokan esprilerden sonra ortam normallesti. toren basliyor iceri gecelim dediler....
  
  -bir saniye, 1 saattir iceride ne oluyor peki ?
  - e o normal ayin....
  - ( ic ses) ulan !!....
  
  neyse iceri gectik, oglan guzelce birseyler okudu filan, millet dinledi, sonra bitince cocuk gururla dondu busy, bas haham birseyler dedi....
  
  sonra bir anda ust kattan kafamiza tas atilmaya baslandi, bir grup kadin bildigin zilgit cekip tas atiyorlar, bir an biji serok apo diye bagirmaya baslayacaklar sandim... kadinlar ust kattaki balkonda duruyormus ( farketmedim o zamana kadar ) , onlar tas degil sekermis. ancak arkadas nasil seker o ya hu, plastik mermi gibi yemin ederim. zilgit, tum ortadoguda varmis ( sen arap collerinde 5 sene surun ama bunu bilme) , 5 saniyede bunlari kavrayip anlayabildim.
  
  neyse sekerlerden birkac tane goturdum hemen, oldukca guzeldi. toren bitti, cocugu tebrik ettim, shai'yi 11 yasina dek sinagogun ne oldugu bilmeyen bu kadar iyi bir yahudi erkegi yetistirdigi icin tebrik ettim ve hala dogru yola donup musluman olabilecegi yolunda telkinde bulundum, ciddiye almadi. ayrildik eve dondum.
  
  gozlemlerim bu kadar :)
• bu törene çocuğun hazırlanması yıllar sürer. bu süreçte ibranice öğrenilir ve din bilgisinin temelleri atılır. bu kutlama sonrası kendisine yeni bir defter açılıp işleyeceği günahlardan önceden olduğu gibi artık babası değil, bilinçli bir kişi olarak kendisinin sorumlu tutulacağı ve kabahatlerinin kendisine ait günahlar defterine işleneceği çocuğa izah edilir.
  
  islamiyette ise bu ayinin yansımaları 10-12 yaşına gelmeden kuran ı hatim etmiş olmaları ve sünnet olmaları beklenir müslüman gençlerin.