meşin kaplı kitap

• bir nazim hikmet ran siiri;
  " yaldızlı meşin kabı
  parçalanmış kitabı
  ay altında dün gece
  deli bir derviş gibi
  mumu sönmüş rahlesi yere devrilmiş gibi
  okudum saatlerce
  
  yaldızlı meşin kabın
  parçalanmış koynunda uyuklayan kitabın
  çevirdikçe küf kokan her sarı yaprağını
  sandımki eşiyorum bir mezar toprağını
  ince el yazıları canlandı birer birer
  
  masallarda çizilen yüzleri gösterdiler
  iblis bir yılan oldu adem havvaya kandı
  kardeşini öldüren lanetli ruhu gördüm
  koca yahta bir gemi ummanlarda çalkandı
  ufuklardan güvercin bekleyen nuh'u gördüm
  ismaili'in topuğu kumdan çıkardı zemzem
  tur-u sina da musa kaldırdı kollarını
  asasını vurunca yarıdı bahr-i kulzem
  buldu ben-i israil kudüs'ün yollarını
  zekeriya zikrini
  bir sonsuz aha verdi
  doğdu isa bikrini
  meryem allah'a verdi
  kureyş-i muhammed'e kucak açtı medine
  bir ateş mezar oldu kerbela hüseyin'e
  
  sayıfalar döndükçe bunlar hep birer birer
  doğrulup devrildiler
  ay battı güneş doğdu
  kalbimde ateş doğdu
  yaldızlı meşin kabı
  parçalanmış kitabı
  varsın gömülsün diye bir ebedi uykuya
  attım kör bir kuyuya
  
  yazık yazık bizeki asırlarca aldandık
  karanlıkta çizilen izleri görmek için
  görüp yüz sürmek için
  yazık yazık bizeki bir çırağ gibi yandık
  ne gökten necat geldi ne bir parça merhamet
  çlışan esirlere isa, musa, muhammet
  sade bir satır dua bir tütsü buhur verdi
  masal cennetlerinin yollarını gösterdi
  ne beş vaktin ezanı ne anjelüs çanları
  zincirden kurtarmadı yoksul çalışanları
  yine biz köleleriz efendilerimiz var
  yine her melun taşı yosunlanmış bir duvar
  esir efendi diye koymuş da adlarını
  iki bahta ayırmış arzın evlatlarını
  
  efendi işletiyor esir işliyor gene
  yine efendilerin gümüşlü sofrasından
  kar gibi ekmeğinden şarap dolu tasından
  kırıntı artık bile düşmüyor işleyene
  yine biz esir geçen her günün akşamında
  eve sade bir lokma ekmek getiriyoruz
  gece yağmur inlerken evimizin damında
  isınabilmek için güneşi bekler gibi
  birbirine sokulan hasta köpekler gibi
  yırtık yorganımızın altında titriyoruz
  çiftimiz balyozumuz sonsuz çalışmamızla
  asırlardır bağrında inleyen kazmamızla
  heyecana geldide kara toprağın kalbi
  kendini teslim eden taze bir kadın gibi
  çiçeklerle donandı dünya isimli ağaç
  biz bu ağacımızın dibinde ölürken aç
  efendiler gösterip sırıtan dişlerini
  birer birer topluyor bütün yemişlerini
  
  efendiler ağalar evliyalar keşişler
  ebedi karanlığın boğulsun kollarında
  artık temiz ruhların aydınlık yollarında
  sade bir din bir hak bir kanun varsa
  o da işleyen dişliler "
• dedem ezbere okumuştur bunu bir keresinde... ^*
  cesur ve açık bir şiir.
• mevlevi tarikatına bağlı tasavvufi şiirler yazan dedesi nazım paşa'nın etkisinden tamamen sıyrılmasıyla birlikte yazdığı şiirlerden biridir nazım'ın.
  
  ne gökten necat geldi, ne bir parça merhamet
  çalışan esirlere isa, musa, muhammed
  ne beş vaktin ezanı, ne anjelüs çanları
  zincirden kurtarmadı yoksul çalışanları
  
  nazım hikmet
• nâzım hikmet’in on dokuz(19) yaşında yazdığı, isyanla gerçekleri dile getirdiği şiiri.
• insanı bir yandan ateizme (ya da en azından deizme), bir yandan da marksizme yakınlaştıran nazım hikmet şiiri. ideolojimin oluşmasında büyük etkisi vardır.
  
  edit: şiirin kendi yaptığım ingilizce çevirisini paylaşayım.
  
  the leather-bound book
  
  last night under the moonlight for hours
  i read the book
  with a tattered gilded leather cover
  like a moonstruck dervish
  as if his candle had gone out
  and his lectern had tilted over.
  
  as ı turned each faded, fusty page of the book
  that snoozed in the tattered bosom of the gilded leather cover
  i thought i was digging up a grave
  the thin letters of the cursive came to life
  one after the other.
  
  they showed me the fairytale faces
  satan became a serpent, adam believed eve
  i saw the cursed soul that killed his own brother
  a big wooden ship was tossed about by the ocean
  and i saw noah expecting a dove from the horizon
  ismaili’s heels made zamzam spring from the sand
  moses lifted his arms on the mount sinai
  and divided the red sea with his staff
  and benjamin found the way to jerusalem
  zechariah gave his voice
  for an endless sigh
  jesus was born
  and mary gave her maidenhead to god.
  medina embraced the qureshi mohammad
  karbala became a fiery tomb for husayn.
  
  as the pages kept turning
  all these rose and fell one by one
  the moon set and the sun rose
  a fire rose in my heart
  i threw the book
  with the tattered gilded leather cover
  into a dump well
  so that it would sink into an eternal sleep.
  
  a shame, a shame to us who were deceived for ages
  just to see the marks drawn in darkness
  to see and worship them
  a shame, a shame to us who burnt like a kindle
  neither salvation came upon us from the heavens
  nor a piece of mercy,
  jesus, moses and mohammed gave nothing more
  than a few words of prayer, some incence and charm
  to the toiling slaves
  and showed the ways to the fairytale heavens
  neither the five-time prayer nor the angelus bells
  saved the poor workers from their chains.
  we are still slaves and we have our masters
  and a wall of damned mossy bricks
  named the people of the earth slaves and masters
  and seperated them into two clusters.
  
  the master still exploits and the slave toils
  the toiling slave does not get even crumbs
  of the master’s snow-white bread or wine-filled glass
  served on silver trays
  and we still can bring home only a piece of bread
  at the end of every day spent in thrall
  as the rain whimpers on our roof during the night
  we shiver under our ragged blankets
  waiting for the sun to make us warm
  nestling together like sick dogs
  with our plough, sledgehammer and endless toil
  with our pickax beating its bosom for ages
  the heart of the black soil stirred
  and the tree named earth was covered with flowers
  like a maiden committing herself
  as we die of hunger under this tree
  masters pick all its fruits one by one
  showing their smirking teeth
  
  let the masters landlords saints monks
  smother in the arms of eternal darkness
  now on the sunlit roads of pure souls
  there is only one religion, one truth and one law
  that is the turning cogwheels.