1 mayıs marşı

• günlerin bugün getirdiği baskı zulüm ve kandır
  ancak bu böyle gitmez sömürü devam etmez
  yepyeni bir hayat gelir bizde ve her yerde
  
  1 mayıs 1 mayıs işçinin emekçinin bayramı
  devrimin şanlı yolunda ilerleyen halkların bayramı
  
  yepyeni bir güneş doğar dağların doruklarından
  mutlu bir hayat filizlenir kavganın ufuklarından
  yurdumun mutlu günleri mutlak gelen gündedir
  
  1 mayıs 1 mayıs işçinin emekçinin bayramı
  devrimin şanlı yolunda ilerleyen halkların bayramı
  
  vermeyin insana izin kanması ve susması için
  hakkını alması için kitleyi bilinçlendirin
  bizlerin ellerindedir gelen ışıklı günler
  
  1 mayıs 1 mayıs işçinin emekçinin bayramı
  devrimin şanlı yolunda ilerleyen halkların bayramı
  
  ulusların gürleyen sesi yeri göğü sarsıyor
  halkların nasırlı yumruğu balyoz gibi patlıyor
  devrimin şanlı dalgası dünyamızı kaplıyor
  
  gün gelir gün gelir zorbalar kalmaz gider
  devrimin şanlı yolunda bir kağıt gibi erir gider
• kemal sunal'ın köşeyi dönen adam filminde canlandırdığı adem karakteri de filmin sonunda bu marşı söyleyen işçilere katılır ve film orada biter. televizyonda ise bu sahne asla verilmez.
• hikayesi şöyle imiş:
  
  mahmut hamsici
  
  1 mayıs marşı: sahnelere niyet, alanlara kısmet
  1 mayıs marşı ilk kez ast oyuncularınca, 'ana' adlı oyunda söylenmişti.
  
  "1 mayıs, 1 mayıs işçinin emekçinin bayramıdevrimin şanlı yolunda ilerleyen halkın bayramı"
  dilden dile dolaşan ve nakaratı ile miting meydanlarını coşturmayı başaran ünlü 1 mayıs marşı, özellikle 1970'li yılları yaşamayan kuşaklarca, yabancı bir marştan uyarlama olarak biliniyor. oysa 1 mayıs marşı, sözüyle bestesiyle bir türkiyeli sanatçıya, sarper özsan'a ait. özsan bir tiyatro oyunu için hazırladığı marşın hiç hesapta yokken nasıl bir eylem marşı haline geldiğini işçi filmleri festivali'nde şöyle anlattı:
  "1974'te ankara sanat tiyatrosu (ast), maksim gorki'nin 'ana' romanından bertolt brecht tarafından aynı adla uyarlanan tiyatro oyununu sahneye koyacaktı. oyunun müziklerini benim yapmam istendi. memnuniyetle kabul ettim. oyunda birçok yerde müzik vardı ve bunların sözleri brecht tarafından yazılmıştı. ancak sadece bir sahne, 1 mayıs 1905 (rusya'daki kanlı pazar) sahnesi, için hiç söz yazılmamıştı. o sahneyle ilgili brecht şu notu düşmüştü: 'işçiler marş söyleyerek sahneye girerler'.
  bu sahne için bir marş kullanmak gerekiyordu.
  bir marş yazma ihtiyacı hissettim hem sözlerini hem bestesini hazırladım ve böylece 1 mayıs marşı ortaya çıktı. tabii o zaman oyun müziği olarak yazdığım bu marşın sonradan oyun sınırlarını aşarak mitinglere, devrimci gecelere çıkacağı aklımdan dahi geçmiyordu. ast oyunu devrimci bir ruhla sahneledi. ve bundan sonra da marş, oyunun sınırlarını aştı. birkaç yıl içinde tüm gruplarca sevilen bir marş haline geldi. sanırım 1976'da da artık büyük meydanlarda söylenen bir marşa dönüşmüştü."
  bu marş, 1977 1 mayıs'ında ruhi su dostlar korosu tarafından büyük coşkuyla söylendi. cem karaca bundan etkilenerek dervişan grubuyla '1 mayıs' plağı çıkardı. plak büyük ilgi gördü. türk pop müziği uzmanı murat meriç'in bir araştırmasından aktaracak olursak hey dergisi ocak 1978'de plağı, "sözlerdeki anlam, müzikteki ahenkle yıllarca dillerden düşmeyecek bir yapıt" diye tanıttı. marşın 1980'den sonra en çok bilinen yorumu ise grup yorum'a aitti.
  
  yazının tamamı için: http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=220631
• bugün taksim meydanında söylenmiştir. daha ne istenir ki...
• http://www.youtube.com/watch?v=mvfzi5bhnl4
  
  hastasiyim su klibin ve iscinin yasadigi donusumun. hele o evinin duvarina yazilan sloganin son uc harfini tamamlamasi yok mu onlarca kez ust uste izleyebilirim. muhtemelen yazilamayi yapanlar yamuk bir durumla karsilatiklari icin cumleyi tamamlayamadan kacmak zorunda kalmislar ve slogan da "her sey emegin ola" seklinde kalmis. iscinin kirmizi boyayla son hece olan "cak"i ekleyip "her sey emegin olacak" seklinde duzeltmesi icimde muthis bir sevgi ve sempati uyandiriyor. bu vesileyle kemal sunali da saygiyla analim. isci sinifinin bayramini en icten dileklerle kutlayalim. ulkemiz profiline uygun olarak yasasin bir mayis ve biji yek gulan diyelim.
• birak grup yorum'u, cem karaca'yi, en guzeli ailenin hep birlikte bir gece ansizin gaza gelip sol yumruklari kaldirarak soyledigi halidir. buna tek eslik etmeyense evin cirkin tripli ergeni tabi ki.
• ankara sanat tiyatrosu'nun oynadigi maksim gorki'nin ana adli oyunu icin sarper özsan tarafindan yapilan mars. özsan, iscilerin olduğu bir sahne icin müzik yapmak istemektedir. özgün bir sey olmasini ister ve ortaya 1 mayis marsi cikar. en güzel yorumu cem karaca'dan dinlenebilir...
• kemal sunal'ın köşeyi dönen adam filminde, bol bol tkp korosu versiyonunu duyabildiğimiz marş.
• 45 yıl önce ankara sanat tiyatrosu'nun istanbul turnesinde ilk kez dinlediğim marş...
  
  sarper özsan, maksim gorki'den bertolt brecht'in uyarladığı ana için yazmış ve bestelemişti bu marşı... çünkü oyunda "işçiler bir marş söyleyerek girerler" diye bir sahne girişi vardı ve marş yoktu...
  
  ana'yı meral niron, oğlu genç pavel'i erkan yücel oynuyordu... diğer oyuncuları hatırlamıyorum pek...
  
  bir de (bir zamanlar pek mırıldandığım) şu şarkı: "boşa didinmek fayda vermez / her geçen gün daha beter dünden / böyle gelmiş böyle gitmez / sömürü zulüm devam etmez / kaldırmadıkça başlarımızı / sefaletimiz bitmez // elindeki bu boş tencere / dolar mı kendi kendine / eğer razı olursan sen / kendi kötü kaderine / kaldırmadıkça başlarımızı / sefaletimiz bitmez" (bir de bir sahnede gene hep birlikte söylenen bir şarkının, sadece bir cümlesi kalmış (onu da doğru hatırlıyorsam tabii) müziğiyle birlikte: "bizlere örnektir vlassova anamız"
  
  gecenin şu saatinde nereden aklıma geldiyse...
  
  (belki de oyundan 4-5 sene sonra doğanların bizi yeterince devrimci bulmadıklarındandır.)
  
  .
  
  yeri gelmişken daha önceki entarilerdeki linkleri çalışmayan (biri oyun müziği formatına uygun [timur selçuk], öteki devrimci tavra uygun [cem karaca] versiyonlarının linklerini de vermiş olayım... tabii kemal sunal'ın köşeyi dönen adam filminin, bu marşla ve sokaklardaki yazılamalarla geçen son beş dakikasının linkini de vereyim ki bir hayrım daha dokunsun, benden sonrasına...
  
  geçmiş zaman olur ki hayali cihan değer.
• (bkz: durduramayacaklar halkın coşkun akan selini)