alman terbiyesi

• ikinci abdülhamit osmanlısının almanya/prusya ile ticaret ve modernleşme temelinde başlayan ilişkileri ittihat terakki döneminde askeri ittifakı da içeren kader birliğinin, cumhuriyetin ‘30’lu-‘40’lı yıllarında otoriterlik ve milliyetçilik temelinde yükselen ulusçuluğun inşasında model ülkesi oldu.
  
  zafer şenocak işte bu vasatta, geçen yüzyılın başında enver ve mustafa (kemal) ile aynı yaşta ve dönemde manastır askeri okulundan mezuniyetinde osmanlı subayı, emekliliğinde prusya albayı, sonrasında alman uyruklu taciri romanın kahramanı salih beye savrulan kimliğiyle son savaş yılında hitler almanyasının lehine istanbul’da, sovyetler birliği aleyhine içindeki türkiler temelinde cephe açtırma misyonu ile ortaya çıkan aidiyet sorununu sorgulatır.
  *
  tam o dönemde, çarlık dağılınca kurulan türki cumhuriyetlerin ^* sovyetlerce ilhakı ile geri kalan ömürlerinin bir kısmını türkiye’de ve çoğu avrupa’da mülteci statüsünde yaşayan kurucularının bir bölümünün de onayını alan nazi imparatorluğu savaş esiri türki kökenlilerle oluşturduğu silahlı güçleri türkistan lejyonu adıyla cepheye sürmüş olsa da sonunu değiştiremedi.
  
  nazilerin bu fikri karşı duranlar canlarından ^* oldular. onay verenlerden geride kalanlar da vatanlarından uzakta yeis içinde bir ömür geçirdiler. ^{* * *}
  bu nedenle savaş sırasında üzerinde nazi kumarı oynanmış deşt-i kıpçakta yaşayan oğuz ve kıpçak türkleri ise savaş sonrasında stalin’in tehciri ve zulmüyle karşı karşıya kaldılar.
  *
  anlaşılan göçmenin, sürgünün, mültecinin ve tüm ötekilerin hukukuna, kimliğine ve aidiyetine dair sorunları dün olduğu gibi, şimdi ve gelecekte, -rengi ne olursa olsun- ulus devletler sürdükçe de devam edecek.
  
  alman terbiyesi, zafer şenocak, alef yayınları, istanbul 2006, 168sf.