extended essay

• international baccalaureate diploması almak için yazılması gereken, 4000 kelimelik uzun tez.
• her normal bireyin son bir hafta icinde yazdigi, olum gibi bir tecrube yasatan ib deliligi
• aklı olan her bireyin zamanında araştırmasını okumasını şusunu busunu yapıp, zamanında yazmaya başlayıp, draft deadline larına yetişip, teslim tarihinde de mis gibi götürüp iç huzuruyla teslim etmesi gereken ib requirement'larından sadece biri. amma az önce sayılmış adımların hepsi "amaaaeeean" benzeri nidalarla savuşturulduğunda o extended essay olur bir extended torture. adamı hayatından bezdirir, an gelir bir gecede yazılmak zorunda olan o 4000 kelime hayattaki tüm sorunların kaynağı, tüm kötülüklerin anası olarak karşınızda dikilir, adamı doğduğuna da, ib olduğuna da, gautam senle karşılaştığı güne de lanet ettirir.
  (bkz: ödevi son güne bırakmak)
  (bkz: son güne proje bırakmak)
• hic deney yapmami$ bir arkada$imin datalarini yagmurlu bir pazar gununde kafadan atarak c aldigi, tubitak'da odul alan tezin de c aldigi akillara zarar olu$um.
• birtakim kriterleri vardir bu isin, soyle ki:
  
  -eger temel bilimlerden^*** extended essay aliniyorsa cok komplike bir konu secilmemelidir. misal biyoloji deneyi pcr, jel elektroforezi falan yapilmamalidir - plagiarist avini her seyden cok onemseyen ibo er kisinin bu prosedurleri kendi yaptigina inanmayacaktir.
  
  -yine temel bilim extended essay lerinde, istatistik onemli bir unsur degildir ne yazik ki. normalde hipotezi kanitlarken en onemli unsur olmasina ragmen, iki tane tablo konsa da asmis bir istatistik yapilsa da fark etmez. onemli olan prezentabl bir gorunustur, ve (istatistik varsa) aciklamalar ve iyi duzenlenmis bir appendices listesidir en sonda. (ornegin ki-kare tablosu falan fesmekan)
  
  -mutlaka bir method development and planning bolumu bulunmalidir. eger ogrenci zart diye methodunu anlatmaya baslarsa kontrolor "nerden bulmus bu zibidi lan bu metodu? kimden cekmis? sen ordaki, bana mi bakiyorsun?" suretinde mutemadiyen killanacaktir. bu planning isinde alternatif metodlar ele alinmali, altindan girilip ustunden cikilmali, bu yuzden ben bu metodu sectim denmelidir.
  
  -deney raporlarinda oldugu gibi, ibo extended essay isinde de error olayinin hastasidir. sonda muhtelif "possible errors and suggestions to improve experiment" olmalidir. eger boyle bir bolum yoksa sonuclar adi altinda da hatalar tartisilabilir.
  
  -fotograf ve cizim gibi somut gorunuslu (nispeten) datalari appendices bolumunde inklude^* etmek sempati toplar, deneyi yapma konusunda titizliginizi ortaya koyar. ayrica imkan varsa gercek malzeme de konabilir. (misal darius kisisi filtre kagitlarini eklemistir sona)
  
  -data sikilmamalidir. sikilirsa da destekli sikilmalidir. percentage error dur, arti eksi 0.01 dir sistematik erordur, random erordur....falan fesmekan mutlak dahil edilmelidir.
  
  -her tez calismasinda oldugu gibi, extended essay de de kaynakca asiri derecede onemlidir. kaynakca sirali olmalidir, bu siralar alta dusulmus footnote lara gore gitmelidir. iskembeden referans kabul edilmez, edilemez, mutlaka nasil referans yazilacagi ogrenilmelidir. referans da sikilmamalidir, ibo metasearch isinde biz ogrencilerden ileridedir, kaynagi bulup "hani lan, nerde referans" demesi olasidir, aman dikkat.
  
  kisacasi, bu tip extended essaylerde onemli olan konu degil, bilimsel yontem izlenerek bir kontrollu deney yapmaktadir. yontem olarak hypotheticodeductive method tercih edilmekle beraber, istatistiki deneylerde falsification da kabul gorur.
  
  aslinda dogruyu soylemek gerekirse, ogrenci kasinmamalidir. fizik, kimya veya biyodan extended essay almak gibi bir salaklik yapmamalidir, kendine bir suru is cikarir. en iyisi, a1den almaktir tezi. en kabul edilemeyeni ise ingilizce bden tez almaktir, zira bu alanda simdiye kadar c nin ustunde not cikmamistir, cikamaz.
• a1'den alanlara bir uyarı yapmak istiyorum ki, alabildiğine sıkıcı, monoton ve bilindik şeyleri anlatan bir şey yazın. orjinallik kasıyor moderator kardeşlerimizi.
  (bkz: yaralı ceylan)
• ergen kişinin bitirme tezi.
• kesinlikle ve kesinlikle fizik, kimya veya biyoloji gibi derslerden alınmaması gereken tezdir. zira ben deney yaparım, o 4000 kelimeyi doldururum planları hiçbir zaman tutmaz. bazı arkadaşların sayısalcı oldukları için sayısal derslerden almak zorunda hissetmeleri anlamsızdır. en kolayı, türkçeden alıp anna karenina, madame bovary ve aşk-ı memnu daki kadın karakterlerin karşılaştırmasını yapıp bitirmektir.
• zor bir şey olmayan tez. iki yıl verirler ama iki yılda yazılmaz. tüm arkadaşlarım ve ben oldukça kısa sürelerde yazdık (1 hafta). daha uzun sürelerde yazanlar(1 ay) daha garantiye aldı. a değil b aldım ama yaparken hem eğlendim hem öğrendim diyebilirim (ki kitabımı (bkz: the handmaid's tale) hoca seçmişti). bu dediğim ingilizce'de (ve türkçe'de) elbette. deneylerinizi son bir haftaya bırakmayın yani. ama oturup 1 gecede yazmak varken ne uğraşacaksınız allah aşkına?
  
  yalnız bir arkadaşımız baya oturup kapsamlı bir araştırma yapmış ve efsane bir makale çıkartmıştı ortaya tahsin yücel ve göstergebilimle ilgili, danışmanı bile pek anlamıyordu, oldukça üst düzeydi. kendisi inanılmaz çalışkan ve özenli biri olduğundan dönemimizdeki (belki de okul tarihindeki) en iyi extended'i çıkarmıştı. buradan bir kez daha kutluyorum. diyeceğim o ki, bir şeyler öğrenmeniz ve bilgi alanınızı genişletmeniz konusunda da size çok yardımcı olabilir, ki zaten ib'nin olayı da aslen budur.
• ıb'nin 4000 kelimelik bitirme tezidir ve bunu yapmazsanız, ya da geçer not alamazsanız diploma da alamazsınız. tok essay gibi, cas gibi.
  1 haftada yazılabiliyor olması, o kağıtla a alabileceğiniz anlamına gelmez.
  
  bu görev ile ıb sizden iyi bir araştırma yapmanızı ve bulduğunuz dataları, kendi değerlendirmelerinizle derinlemesine eleştirel düşünce göstererek yorumlamanızı bekler. kaynaklarınızın mümkün olduğunca akademik olmasına ve değerlendirmelerinizi her daim ikincil kaynaklarla desteklemeye özen göstermeniz gerekmektedir. ayrıca ı/we/us gibi öznel ifadelerden kaçınmalısınız.
  
  kapak sayfasında araştırma sorunuzu soru şeklinde yazarsanız ve title/topic diye de araştırma alanınızı ve amacınızı içeren bir şekilde bunu yeniden kelimelendirirseniz; kelime sayısını 4000i aşmayacak şekilde yine kapakta gösterirseniz dersin adı ve kategorisi ile birlikte, sonraki sayfada da table of content yapıp eksik content bırakmadan sayfa numaraları verirseniz (bazen bibliography unutuluyor) c kriterinden 4 puanı garantilersiniz. geriye kaldı 4 diğer kriter ve 30 puan.