konformite

• sosyal psikolojide kullanılan bir terim olan konformite, bireyin kendi konumunu grubun doğrultusunda değiştirmesini vurgular.
• gördüğüm anda beni benden almış sözcüktür...
  çiğdem kağıtçıbaşının kitabında bu konu "sosyal etki ve uyma" diye anlatılmaktadır.
  tam türkçeşi biraz zor olmakla beraber "uymacılık" diye geçmektedir sözlükte.
  türkçenin gözünü seveyim.
• bireylerin ya da azınlık grupların çoğunluğun norm kabul ettiklerine uyma davranışını tanımlamakta kullanılır. kabul görme ihtiyacından doğar. normatif etki biçimidir. yalnız öyle her şeye de aa konformite denmez, öncelikle bireyin çok belirgin bir şekilde aslında gruptan farklı düşünmesi gerekir, grubun kesin belirli bir normunun olması gerekir, sonra birey fitifiti tavır ve tutumlarını grubun belli ya da (çoğunlukla) belirsiz baskısını hissederek değiştirir. heh işte o zaman diyebilirsiniz, izin verdim^^
• insanın kendisini güvende hissetmek ve istediği herhangi bir yolla bir grup insana ait olma eğilimidir.
  
  uygunluk tutumu, yalnızlıktan korkan, zayıf düşünen, refah içinde olan kişiler ve kendi haklarını tek başına savunmaktan korkan kişilerde kendini gösterir.
• grup tarafından dışlanmak, alay edilmek ya da onaylanmamak gibi çoğunluk baskısından kaynaklanan psikolojik sonuçlardan dolayı gerçekleşmektedir. bu doğrultuda ilgili kişiyle görüşme sağlanırsa eğer yalnız kalma ya da dışlanma gibi sebeplerden dolayı korku ve endişe içerisinde olduğu görülecektir ve bu yüzden uymaya sebep olacaktır.
  
  örnek vermek gerekirse eğer yaşadığınız yerde bir olaya şahit oluyorsunuz ve kişinin suçsuz olduğunu biliyorsunuz fakat bütün mahalle kişinin suçlu olduğunu ve bu durum hakkında da yalan beyanlarda ya da varsayımlarda bulunarak kişiyi suçluyor. bu durumda bir belirsizlik yaşarsınız ve bu durumdan dolayı "acaba" demeye başlarsınız. işte o an işin rengi değişecektir ve siz de suçsuzluğunu bildiğiniz kişi karşısında ya sessiz kalacaksınız ya da benzer tepkileri sunacaksınız.
  
  tabii üstte anlattığım şekilde olma olasılığı kadar olmama durumu da söz konusu ve aksini iddia edebilirsiniz fakat unutmayın bu herkes için geçerli değil. bu durumu etkileyen faktörler durumsal ve kişiseldir; kültürel farklılıklar, cinsiyet, kişisel kontrol ve benlik gibi birçok duruma bağlıdır.
  
  aslında durumu biraz sosyal medya ile özetleyebiliriz. şöyle ki sosyal medya bir tür sanal linç geliştirdi ve doğrusu bilinsin yada bilinmesin ortaya atılan bir sav ile onlarca, yüzlerce ve hatta binlerce destekçi bulabilirsiniz ki bunun deneyi de yapılabilir. örneğin; 100 kişi ayarlansın ve 90-95 kişi sahte denek olsun. geri kalan kişilerse durumdan habersiz kişiler olduğunda eğilimleri ölçülebilir. hatta sözü daha fazla uzatmadan asıl noktaya getirip bitirelim ve nihayetinde bu konuda (bkz: asch deneyi) incelenebilir.
• bir tür sosyal etkilenme olup, grupla uyumlu olmak için davranış veya inançta yapılan değişimi kapsamaktadır. bu değişim başka kişilerin fiziksel olarak mevcudiyetine veya sosyal norm/beklentilerin baskısına cevap niteliği taşımaktadır.
  “grup baskısı karşısında sünme” olarak nitelendirilmektedir. bu grup baskıları farklı formlarda kendisini göstermektedir; zorbalık, ikna, alay etme, kritisizm vs. konformite aynı zamanda çoğunluk etkisi olarak da bilinmekte. sosyal role uyum (identification), doğru olma isteği (informational) veya beğenilme/uyma isteği (normative) şekillerinde kendini göstermektedir.
  
  deney
  artur jenness konformite deneyini fasulye taneleri dolu bir şişenin bulunduğu muğlak bir durum yaratarak yapmıştır. bu deneyde katılımcılardan, bireysel olarak, cam şişedeki fasulye tanelerini tahmin etmeleri istenmiş sonra grubu bir odaya toplayarak müzakere sonucu tahmin yapmaları istenmiştir. sonra katılımcılara yeniden kendi bireysel tahminleri sorularak, grup çoğunluğunun bu tahmin üzerinde değişikliğe sebep olacak etkiye sahip olup olmadığı öğrenilmeye çalışılmıştır. jenness sonra katılımcılarla birebir mülakatlar yaparak yaptıkları tahminleri değiştirmek veya grup tahmininde kalmak isteyip istemediklerini öğrenmeye çalışmıştır. katılımcıların tümünün ilk yaptıkları tahminleri grup tahminlerine yakın olacak şekilde değiştirdiği görülmüştür.