*

  • hişam bin el-kelbi tarafından hicri ikinici yüzyılda yazılmış, islam öncesi arap toplumunda putlar, tapınma biçimleri ve bunların ortaya çıkışları konusunda geniş bilgiler veren kitap. ingilizce metnine aşağıdaki linkten ulaşılabilir:

    http://answering-islam.org/books/al-kalbi/
  • arap alim hishan ibn al-kalbi tarafından yazılan, islam öncesi tanrılarını ve ayinlerini anlatan bir eser. ingilizce haline aşağıdaki adresten ulaşabilirsiniz:

    http://answering-islam.org/books/al-kalbi/
  • arap dünyasının ünlü soybilim, tarih ve hadis bilgini (hicri ıı/miladi ıx yy) ibn al-kalbi’nin "kitab al-asnam" adlı bu eseri, arap putçuluğunun kökeni ve en eski dini ilişkileri hakkında önemli bilgiler vermektedir.
    cahiliye çağı arap putçuluğu, yıldızlara tapmanın ve aynı zamanda kahramanlara tapmanın her çeşit izlerini taşır. fakat onda en çok ilahlara ve cinlere saygı ile birlikte genel bir taşa veya ağaca tapma göze çarpar.
    kitap, taşlara tapmaya kabe’nin karataş'ı hacaru'l-asvad’ı, kahramanlara tapmaya ısaf ve na'ila’yı, ağaca tapmaya da al-uzza’yı örnek vermiştir.
    *
    kitap şöyle başlar:
    ibrahim'in oğlu ismail'in mekke'ye yerleştiğinde pek çok çocuğu oldu ve bunlar mekke'yi doldurarak amalikahları oradan sürdüler, zamanla mekke kendilerine de dar geldi ve aralarında harpler, düşmanlıklar çıktı. bir kısmı diğer bir kısmını sürdüler, sürülenler, ülkede yayıldılar, yeni geçimlikler aradılar.
    onları putlara ve taşlara tapmaya sürükleyen sebep şu oldu: mekke'den uzaklaşan bir kimse, kutlu eve saygısından ve mekke'ye olan derin bağlılığından ötürü, yanına kutlu bölgeden bir taş almaksızın uzaklaşmazdı. nerede konaklarlarsa onu bir yere koyarlar ve tıpkı kabe’yi tavaf ettikleri gibi kendilerine uğur getirsin diye ve saygı ve sevgilerini ifade amacıyla onu tavaf ederlerdi (çevresinde dönerlerdi). kâbe'ye ve mekke'ye olan saygıları da devam ediyordu. hz. ibrahim ve hz. ismail'den öğrendikleri üzere haccediyor, umre yapıyorlardı.
    bu davranışları onları, gitgide, hoşlarına giden şeylere tapmaya götürdü, asıl dinlerini unuttular, ibrahim'in ve ısmail'in dinini başkasıyla değiştirdiler. putlara taptılar ve kendilerinden önceki toplumların durumuna döndüler.
    hz. nuh'un kaviminin tapmış oldukları putları, hatırladıkları kadar, yeniden ortaya çıkardılar. aralarında ibrahim ve ismail çağlarının adetlerini devam ettirenler de vardı: kabe'ye saygı, onu tavaf, hac, umre, arafat'ta ve müzdelife'de vakfe, kurban sunmak, hac ve umre esnasında lebbeyk diye çağırış gibi- bu adetlere kendiliklerinden birtakım adetler daha katarak.
    nizar (kuzey arabistan arap kavimlerinin en büyük kısmının ataları sayılırlar) kabilesi ihlal sırasında şöyle derdi:
    buyur allahım! buyur!
    buyur, senin ortağın yoktur! ancak bir ortağın vardır, o da senin hükmündedir.
    sen ona ve onun sahip olduklarına hükmedersin!
    telbiye ederek onu birliyorlardı, ilahlarını da yanına katıyorlardı, fakat sahipliğini yine onun eline veriyorlardı. allah, peygamberine, "onlardan çoğu allah'a, ancak ona ortak koşarak inanırlar" buyuruyor. yani onlar beni, bana yaraştığı şekilde değil, yarattıklarımdan birini bana ortak koşarak birlerlerdi, buyuruluyor. (s.27)

    peygamberin de dahil olduğun kurayş kabilesi çocuklarına onun adıyla "abd al-uzza" diye ad koyarlardı. o, kurayş'in en büyük putuydu, onu ziyaret ederler, ona hediyeler sunarlar, yanında kurbanlar keserlerdi.
    allah’ın elçisinin bir gün ondan bahsettiğini işittik: "ben kavmimin dinindeyken al-uzzâ'ya boz bir koyun sundum".
    kurays kabilesi kabe'yi şöyle söyleyerek tavaf ederdi:
    “lât hakkı için, 'uzzâ hakkı için!
    onlar yüksek turnalardır,
    onların şefaatine ümit bağlanabilir!”
    üçüncüleri manat hakkı için!
    derlerdi ki: onlar allah’ın kızlarıdır, onun yanında şefaatçidirler.
    allah, elçisini gönderdiğinde ona şöyle vahyetti: “al-lât, al-'uzza ve üçüncüleri manat hakkında ne dersiniz? oğullar sizin de kızlar onun mu? o zaman bu haksız bir üleştirme olur. onlar sadece, sizin ve atalarınızın allahtan hiçbir salahiyetleri olmaksızın takmış oldukları isimlerdir.” (necm suresi:19-23 ayetler) (s.32)
    (bkz: cahiliye dönemi üst tanrı inancı)
    (bkz: şeytan ayetleri)

    meraklısına not:
    eserin, bütün yabancı basımlarına referans olan, mısırlı ahmad zaki paşa’nın, kahire zaki kütüphanesi’nde bulunan yazmasıdır. zaki nüshası olarak anılan bu yazmanın (2. baskı kahire 1343/1924)’na orijinalinin iki sahife tıpkıbasımı ile ekinde (s.67 ve devamı) ibn al-kalbi’nin telifi olan ve ibn an-nadim'in, kitab al-fihrist'inde (s.96, 98) zikrettiği 141 eseri gösterilmiştir. bu ekler içinde yer alan ve yazarının ismini ebedileştiren camharat an-nasab (soylar mecmuası) ve kitab ansab al-nail (at soyları kitabı) dışındakiler çoğunlukla küçük ders kitapları ve öğrencilerine belli konularda verdiği derslerin notlarından ibarettiler. bu risalelerin içerdiği konular kendinden sonra bol bol kullanıldığından, ismi sık anılmasa da, islam literatüründe yaşamaya devam etmektedir.

    bknz: putlar kitabı (kitab al-asnam), ibn al kalbi, (çev: beyza düşüngen) aü ilahiyat fakültesi yayını, ankara 1968, ss:134
  • beyza düşüngen tarafından çevrilen versiyonunu aşağıdaki linkten bulabilirsiniz.

    https://drive.google.com/…2rdrumda/edit?usp=sharing
  • ankara üniversitesi kitaplar veritabanında beyza düşüngen tercümesiyle yayımlanan kitap.

    http://kitaplar.ankara.edu.tr/detail.php?id=719
  • türkçesine ankara üniversitesi veri tabanından şu linkle ulaşabileceğiniz kitap.

    http://kitaplar.ankara.edu.tr/dosyalar/pdf/719.pdf
  • şuradan indirilebilir.
    https://dspace.ankara.edu.tr/…le/20.500.12575/12722
  • arabistan putperestliği denen şeyi ve dahi devamındaki islamı daha iyi anlamamızı sağlayan kitap.

    iç içe geçmiş, bütünleşmişler bir nevi.
hesabın var mı? giriş yap