• 1970'li yıllarda türkiye'de 16 sayıdan oluşan ilk serisi yayınlanmıştı. bunlardan sekizini spor gazetecisi tevfik ünsi, sekizini de ünlü spiker halit kıvanç çevirmişlerdi.

    ben okumayı asteriks ile öğrendim. yetmişlerin sonunda. toplam 16 maceraydı. sonraki yıllarda remzi kitapevi diğer bölümleri de yayınladı. onları da ben topladım ve böylece en son yayınlanan ama türkçede olmayan ''sezar'ın parşömeni'' hariç bütün set bende mevcut oldu.

    ilk seriyi çeviren değerli gazeteciler mot-a-mot çeviri yapmayıp, albümleri çok yerinde bir anlayışla o günlerin ülkemiz konjonktürüne ve popüler kültürüne uygun çevirdikleri için ve daha da güzeli, özellikle romalılara koydukları aşırı komik isimlerle ayakta alkışı hak ediyorlar. tevfik ünsi 1917 doğumlu imiş, yaşıyorsa hörmetlerimi kabul etsin. halit kıvanç ustaya da uzun ömürler dilerim.

    geçmişte bir zaman - hatırlayamıyorum tam olarak ne zamandı - oturup eski serideki bu çok komik isimlerin listesini çıkarmıştım. dün gece bu kağıdı buldum. hazine gibi. nasıl sevindim! burada da bulunsun istedim. bir boş zamanımda ikinci partinin isimlerini de çıkarıp yazarım. onlar da çok komikler. önce tevfik ünsi'nin koyduğu isimler. başlayalım :)

    yüzbaşı atartutarus.
    sezar'ın yaveri özelulakus.
    yüzbaşı şapşalus pırpırus.
    merkez valisi, sezar'ın özel temsilcisi general müfettiş didiklerus yakarus :)
    lyon valisi kodamanus cafcafus.
    toulouse valisi sadeceehlikeyifus.
    yüzbaşı hımbılus kafakofus
    teğmen mağrurus afillus.
    lejyonerler minikius espiyanus, canavarus ejderus, çitlembikos, sivrikozus.
    galyalı sihirbaz-büyücüler botaniks, barometriks, mönüfiks, kartoloziks.
    general atartutarus.
    lejyoner kılığına girmiş bizim kafadarlar asterus ve hopdedus.
    vizigot, ostrogot ve sadece gotların liderleri teleferik, kloridrik, lirik, isterik, general elektrik, pişpirik ve karabiberik.
    şef toptoriks'in karısı dediğimdediks'in lutece'de (paris) yaşayan ağbisi hepcafcafiks.
    roma eşrafı-ekabiri parabolus pekbolus, oğlu miskinis, kahyası dalkavukus kelkahya.
    sezar'ın sekreteri sırtutaro adamatlatanus :)
    avukat çaçaron boşlafus.
    altın orak karaborsacısı gergedaniks ve yardakçısı kafataştaniks.
    lutece komutanı hipopotamus eflikeyifus.
    sezar'ın özel görevlisi kavunkarpus.
    lejyonerler tembelus ve zomus.
    tekerlek simsarı içlastikus ve sekreterleri kaknemia ve kanaria.
    içlastikus'un masasının altındaki elektro-zencifonik tertibat (bunu mutlaka bulun :)
    mimar gökdelenus ve zaireli işçibaşı kepçeağız leopar.
    yüzbaşı ayıboğanus.
    ünlü takdimci zevzekus.

    şimdi de sıra halit kıvanç ustanın isimlerinde..

    yabancı lejyonerler sirtakis, viskisodas, peynirus, uzunof, incekof, kortdötenis.
    sezar'ın düşmanları general akrepion, karidesus, alçak yılanus.
    sezar'ın galyalı casusu asitkloridriks (hcl) ve arkadaşı anaforiks.
    general tombulus.
    yüzbaşı dalaverus.
    biraz safça bir galyalı şef kafakofiks.
    hokusfokus'un arkadaşı büyücü zimzalabim.
    mısırlı mimar nümerobis ve rakibi mimar amanbupis ve onun adamı cenabetis.
    kraliçe kleopatra'nın özel içkisi incifis (votkada eritilmiş inciler, cin fizz'den :)
    sekreter mizanplis.
    sezar'ın dev muhafızı ayıboğan.
    amiral dalgada-haşatus.
    bölge komutanı höt-de korkarus.
    fenikeli kaptan üçkağıtus.
    yugoslav gladyatör teknik direktörü bolprimovic.
    gladyatör antrenörü çamyarmasus.
    ispanyol kabile şefi boynuzluçataliks ve fırlama oğlu gırgırveletiks.
    ispanyol lokantası sivrikazık restoran.
    ispanyol şehri kuaför sevilla (seville berberi'ne gönderme :)
    hain galyalı şef dalaveriks.
    romalı ajan-provokatör fitneus-fücurus.
    lejyonerler okaliptus ve sinuscosinus.
    antik yunanlı atletler eskitopçiyus, yalanyeminos (olimpiyat yemincisi :) ve çaçaronopulos.
    olimpik havuz markspitzium (dünya rekortmeni yüzücü mark spitz'e ithafen)
    romalı atlet lejyoner kolkuvvetus, çalıştırıcısı yüzbaşı muşmulatus ve yönetici boltransferos.
    yunanlı turizmciler drahmidis, direksiyonadis, duşakmaziks, turistkazıklaropulos, manitapulos, çaloynadis.
    spor salonları ve sahaları sergisarayus, yuhakemon, avantageon, dolmabahceon.

    ve elbette kahramanlarımız,

    asteriks
    hopdediks
    idefiks
    hokusfokus
    toptoriks
    dertsiziks
    palamutiks
    demirdöveniks
    dediğimdediks
    tiritiks

    mühim not: bu isimlerin hemen hemen hepsi yeni çevirilerde bambaşka isimlere dönüştüler; oburiks, büyüfiks, eskitopraks gibi. ben eski hallerini yazdım.

    zeyl: umarım gülerek, gülümseyerek okumuşsunuzdur. herkese iyi cumartesiler!
  • küçükken kitapbank'tan red kit'le birlikte en çok kiraladığım çizgi roman serisi.. şirin hopdediks*, minik köpeği idefix, üstün büyücü hokusfokus ve onun devegücütazıhızı şerbeti, her maceranın sonundaki ziyafette bet sesi yüzünden ağaca bağlanan dertsiziks ve diğerleri..

    bir iki sene önce d&r'da yine gördüm, atlayıp bir tane aldım, soranlara "hani eve misafirler geliyor, onların da çocukları oluyor, canları sıkılıyor, alıp okurlar işte.." dedim inanmadılar, "uf ne var ben de seviyorum allah allah" dedim, gittim yatağımın üstüne kuruldum, jelibon bile aldım ancak yeni aldığım kitap beni hayal kırıklığına uğrattı be sözlük..

    bir kere kırk yıllık hopdediks olmuş bir oburiks, hokusfokus da büyüfiks'e dönüşüvermiş.. ayrıca nerede o halit kıvanç'ın esprili çevirisi, nerede şimdinin kuru çevirisi.. oysa halit kıvanç'ın çevirisinde kleopatra sezar'a "sen benim mısır'ımı emirgan'daki haşlanmış mısır mı sanıyorsun?!" diye bağırırdı, sezar da "üç ayda saray inşa etmek mi? üç ayda belediyeden inşaat ruhsatı alamazsın.." derdi. şimdi kuru kuru kavga ediyorlar sadece.

    kalktım, kitabı koydum bir kenara, raftan eski püskü asteriks ve kleopatra'yı çıkardım, yatağıma gerisin geriye keyifle kuruldum. jelibonların da kırmızı renkli olanlarını sona sakladım, onların tadı daha güzel.
  • bende külliyatı olan, çocukluğumdan beri beni en çok eğlendiren çizgi roman. hep 90'larda yapılan türkçe çevirisiyle okudum ama dedikleri gibi kötü olduğunu düşünmüyorum, epey zekice çeviriler de vardı içinde (obelix'i oburiks olarak çevirip obelisk göndermesinin içine etmelerini tenzih ederim tabi).

    asteriks'in britanyalı yeğeni antikloraks, londra valisi ansiklopedus britannikus, sezar'ın elçisi buharus dumanus, hint fakiri kurukara, mısırlı kurudut, yahudi joşua hamursuis, romalı gizli polis teşkilatı şefi millius istihbaratus ve casusu sıfırsıfıraltiks, iberyalı atmasyones palavroses, korsikalı lafıçokuzatmasaniyioluriks ve tekseslimüziks, lutesyalı organizatör ahmetsaniks, viking köpeği påtiniversen, mısır gazetesi nil-liyet, lutesya'nın sırları kadın iç giyim.. ve bunun dışında dikenlikaktus, ekonomikrizis, bollaf, boşraf, çikolata, mevsimsalata, şamata, epilasyone, bezelya tarzı müthiş isimlerin kullanıldığı

    "bir tatlı huzur almaya geldik, tirene denizinden" "ileri ileri arş ileri marş ileri, dönmez geri sezar'ın lejyonerleri, salla pilumu düşman üstüne" "yaşa kahraman sezar yaşa, adın yazılacak mücevher taşa" "tos tata tos tata tos taata, taurus girmiş bostana" "kız sen lutesya'nın neresindensin" "annem beni yetiştirdi bu ellere yolladı, al düşmanı teslim dedi tutatis'e ısmarladı" "armorika'nın yolları taştan, sen çıkardın beni baştan" "onun arabası var güzel mi güzel, villaları var özel mi özel, maalesef dikilitaşı yok.." şeklinde harika şarkıların yazıldığı

    çok tanrılı dinden oldukları için sürekli bir tanrının "adına" iş yapan, ağızlardan tutatis, minerva, belisama, belenos, ipona (galya); jüpiter, merkür, juno, apollon (roma); vayu, agni, kala, şurya, vişnu (hint); isis, apis, osiris, serapis (mısır) ve birçoklarının eksik olmadığı

    yaban domuzlarını çileden çıkaran (-kahvaltılıklar! +manyaklar!), romalıları pataklayan (-romalılar! +manyaklar!), korsanları batırmadan rahat edemeyen (-korsanlar! +manyaklar!); tek korkularınınsa bir gün göğün başlarına yıkılması olan bir köy dolusu cesur ve iyiliksever galyalının (en başta da köyün en zeki savaşçısı asteriks'in) maceralarını konu eden

    beni yazar, çizer ve çevirmenlerinin yeteneğine ve zekasına hayran bırakan, müthiş kitaplardır.
  • asterix kitaplarinin yayinlanma siralari soyledir:

    1961 - 01 - asterix the gaul**
    1962 - 02 - asterix and the golden sickle***
    1963 - 03 - asterix and the goths***
    1964 - 04 - asterix the gladiator**
    1965 - 05 - asterix and the banquet**
    1965 - 06 - asterix and cleopatra**
    1966 - 07 - asterix and the big fight**
    1966 - 08 - asterix in britain**
    1966 - 09 - asterix and the normans**
    1967 - 10 - asterix the legionary**
    1968 - 11 - asterix and the chieftain's shield**
    1968 - 12 - asterix and the olympic games**
    1969 - 13 - asterix and the cauldron***
    1969 - 14 - asterix in spain**
    1970 - 15 - asterix and the roman agent***
    1970 - 16 - asterix in switzerland**
    1971 - 17 - the mansions of the gods***
    1972 - 18 - asterix and the laurel wreath**
    1972 - 19 - asterix and the soothsayer**
    1973 - 20 - asterix in corsica**
    1974 - 21 - asterix and caesar's gift**
    1975 - 22 - asterix and the great crossing**
    1976 - 23 - obelix and co***
    1979 - 24 - asterix in belgium**
    1980 - 25 - asterix and the great divide** *
    1981 - 26 - asterix and the black gold**
    1983 - 27 - asterix and son**
    1987 - 28 - asterix and the magic carpet**
    1991 - 29 - asterix and the secret weapon**
    1996 - 30 - asterix and obelix all at sea**
    2001 - 31 - asterix and the actress*
    2003 - 32 - asterix and the class act*
    2005 - 33 - asterix and the falling sky*

    bu kitaplar disinda yayinlanan* 4 tane de senaryo kitabi mevcuttur. tam bir asterix cizgiromani havasinda degildirler, genellikle cizim ve yazilar birbirlerinden ayridir.. senaryosu bir kitaptan uyarlanmayip da, ya birkac macerayi birlestirerek olusturulan filmlerin / cizgifilmlerin kitaplaridir*.

    1976 - twelve tasks of asterix**
    1985 - asterix vs caesar*
    1989 - operation getafix*
    1994 - asterix conquers america*

    serinin numarali kitaplari arasinda olmasalar da, iki kitabi daha belirtmeden gecmemek lazim,
    how obelix fell into magic potion ve the complete guide to asterix
  • korsikalı özgürlük savaşçısı ''lafıçokuzatmasaniyioluriks,
    romalı general müfettiş ''didiklerus-yakarus'',
    jül sezar'ın özel temsilcisi ''sırtutaro - adamatlatanus''.

    sırf bu güzel isimlerden dolayı bile muhteşem bir çizgi romandır asterix. çok eskiden çevirmeni halit kıvanç ustaydı. böyle egzantrik isimlerin çoğu da onun eseridir, unutulmaya.
  • serideki tüm karakterleri içeren bir "aile fotoğrafı" figür seti olan, "evet evet fransa'dan hatıra olarak asterix figürleri almalıyım ehe" diye ağzımın sularını akıtan, 4400€'luk (yazıyla dört bin dört yüz yüroluk) fiyatı görünce de dükkanın orta yerinde o ağzımı elime veren galyalı.

    merak edenler için i-magier.com'dan gelsin: asterix: family photo. 4050€'ya indirmişler fiyatı, çok farketmiş.
  • eski cevirilerini halit kivanc yapmistir. ceviriler o kadar esprituel o kadar hicivlidir ki cevirinin esere katki yapabilecegine bir ornek olarak gosterilemesi gerekir. halit kivanc o derece basarili bir ceviri yapmistir ki... daha sonra anadolu lisesine baslayip da kutuphanedeki 10larca asterix cildini gorunce gozlerim yuvalarindan firalmisti. ancak aslina sadik ingilizce ceviriler o kadar kuruydu ki asterixe olan sevgim halit kivanc tarafindan konusturulmayan asterixler hopdedixler kakfoniksler iyice azalmistir. her seye ragmen basarili bir cizgi dizidir.
  • 34 maceradaki kafa travmaları incelenmiş ve bilimsel bir yayına konu olmuştur: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21472486
  • 7-8 tane video kasedi var, kucukken babam almis hepsini.. ozellikle kudret $erbetini roma'lilarin i$gal ettigi bir britanya koyune tasimalarina konu alani cok severim (bkz: raksotek)
  • baska hicbir cizgi romanin ayni tadi veremedigi saheser. turkce cevirilerinde aglasam mi gulsem mi diye dusunurum. hele cok eskilerin birinde caesar'i "basbug caesar" olarak cevirmisler, balon ba$ina 7-8 hukumet ele$tirisi slkl$tirmi$lar, yorum yapamadim..
hesabın var mı? giriş yap